«Κατάσταση Πολιορκίας» με λόγια του Μ.Νταρουίς και του Δ.Σολωμού
Ὅπου καὶ νὰ σᾶς βρίσκει τὸ κακό, ἀδελφοί
ὅπου καὶ νὰ θολώνει ὁ νοῦς σας
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμὸ
καὶ μνημονεύετε Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη.
Ὀδυσσέας Ἐλύτης, Τὸ Ἄξιoν Ἐστί
Εάν θα έπρεπε να περιγράψουμε με μία λέξη «το κακό» το οποίο έχει βρει εδώ και πάνω από είκοσι μήνες τη χώρα μας και ταυτόχρονα να αποδώσουμε το αίσθημα που νιώθει και βιώνει η κοινωνία (αίσθημα επιτήρησης, αποκλεισμού, υποτίμησης, απομόνωσης) θα μπορούσαμε εύστοχα να χρησιμοποιήσουμε τον όρο «πολιορκία».
Πράγματι το τελευταίο χρονικό διάστημα η επιβολή αλλεπάλληλων οικονομικών μέτρων, οι καθ’ υπέρβαση, ακόμη και του Συντάγματος, πολιτικές διαδικασίες, η συνεχής και βίαιη αποδόμηση του κοινωνικού ιστού έχουν εγκαθιδρύσει ένα κλίμα ασφυξίας στη χώρα μας. Είναι μάλιστα ο έξωθεν χαρακτήρας των επιβαλλόμενων μέτρων που οδηγεί τις αντιστάσεις ενάντια στις οδηγίες του ΔΝΤ, της τρόικας, της Γερμανίας της Μέρκελ εντέλει. Όσο και αν έχουν ήδη μπει στην πόλη οι εχθροί, η μάχη δίνεται για την υπεράσπιση της ιδιοπροσωπίας σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Ταυτόχρονα είναι γεγονός πλέον η αυξανόμενη προσπάθεια για επιβολή αυταρχικών μέτρων (καταστολή, φίμωση, συλλήψεις ακόμη και αφισοκολλητών) μιας και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ορισμός της κατάστασης πολιορκίας είναι : (νομικός όρος) η κήρυξη, σε έκτακτες περιπτώσεις υψηλού κινδύνου για μια χώρα, ενός καθεστώτος το οποίο αναστέλλει προσωρινά ορισμένα συνταγματικά δικαιώματα των πολιτών και προβλέπει τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για την ασφάλεια.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε τη στροφή (ενσυνείδητη προφανώς) η οποία παρατηρείται στα θεατρικά δρώμενα. υπακούοντας στις προτροπές του Ελύτη. Αυτή τη χρονιά περισσότερο παρά ποτέ, κυρίως οι νέοι δημιουργοί, επιλέγουν να μνημονεύουν παραδοσιακούς λόγιους της χώρας μας. Μια προσεκτική παρατήρηση στα δρώμενα του ελληνικού θεάτρου την τρέχουσα περίοδο, δείχνει μια αυξημένη προτίμηση σε έργα των Παπαδιαμάντη (τρία τον αριθμό), Βιζυηνό (επίσης τρία), Βιτσέντζο Κορνάρο, Σκαρίμπα, Καζαντζάκη. Το Εθνικό μάλιστα το οποίο ανεβάζει τον Κόκκινο Βράχο του Ξενόπουλου, έχει ήδη προπωλήσει αρκετές από τις επόμενες παραστάσεις. Στο κλίμα αυτό εντάσσεται και η «Κατάσταση Πολιορκίας» με λόγια του Μ.Νταρουίς και του Δ.Σολωμού, που ανεβάζει η Ομάδα [nomaδes] artcore.
Ο Μαχμούτ Νταρουίς (1942-2008), ο θεωρούμενος ως εθνικός ποιητής της Παλαιστίνης και ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους άραβες ποιητές, γεννήθηκε στην al-Birwa, ένα χωριό ανατολικά της Ακρ. Ως νέος στρατεύθηκε στο κομμουνιστικό κόμμα του Ισραήλ, αργότερα προσχώρησε στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, υπήρξε στενός συνεργάτης του Γιασέρ Αραφάτ, ενώ εγκατέλειψε την ΟΑΠ μετά τη συμφωνία του Όσλο. Ποιος λοιπόν άλλος εκτός από αυτόν θα μπορούσε να περιγράψει πιο γλαφυρά το αίσθημα της πολιορκίας την οποία βιώνουν δεκαετίες τώρα οι Παλαιστίνιοι. Όπως ακριβώς αποτελεί ένα μεγαλειώδες έπος για εμάς τους Έλληνες το έργο του Διονύσιου Σολωμού «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι». Είναι χαρακτηριστικό το απόσπασμα μέσα από το πολύ προσεγμένο πρόγραμμα της παράστασης : …Η ζωή των Παλαιστινίων και των Μεσολογγιτών ανθίζει και πλουτίζει από τον αγώνα να μην ξεχάσουν ότι είναι άνθρωποι, ότι πορεύονται μαζί με τον άλλο, ότι τιμούν το χώμα και τον ουρανό της ματωμένης πατρίδας, ότι έχουν ταυτότητα.
Ή αλλού η αναφορά του Βάρναλη στο εκατό χρόνια από τον θάνατο του Σολωμού: …Η εθνική ελευθερία του «Ύμνου», η ηθική ελευθερία των «Πολιορκημένων» κι η πνευματική ελευθερία του «Διαλόγου» εξακολουθούν να είναι τα πιο θετικά αιτήματα του λαού μας. …..όταν στρέφεται εναντίον της αριστοκρατίας και πάει με το έθνος, αυτή του η πράξη έχει κοινωνική σημασία.
Σε συνέντευξη που είχε δώσει ο Νταρουίς το 2003 στην Ελευθεροτυπία, ρωτήθηκε:
- Η αραβική ταυτότητα περνά, πάνω απ’ όλα, από τη γλώσσα;
- «Παρά τις διαφοροποιήσεις, αυτό που υποστηρίζει την αραβική ταυτότητα είναι η γλώσσα: η ταυτότητά μου είναι συνδεδεμένη πάνω απ’ όλα με την αραβική γλώσσα και διατηρώ μαζί της μια πραγματική ερωτική σχέση. Δεν υπάρχει μέρα που να μην αντιλαμβάνομαι πόσο λίγο την κατέχω. Η αραβική είναι μια πολύ αισθησιακή γλώσσα, εξαιρετικά πλούσια και ακριβής, ίσως γιατί η έρημος είναι επί της ουσίας τόπος διαλογισμού και οι άραβες πρόγονοί μας είχαν όλο το χρόνο να διαλογίζονται για τις αποχρώσεις του κόσμου».
Η επιλογή μιας ομάδας νέων ανθρώπων να ασχοληθούν με δύο εθνικούς ποιητές, όπως είναι ο Νταρουίς και ο Σολωμός, είναι από μόνη της σημαντική. Δείχνει ακριβώς αυτό το οποίο συμβαίνει ολοένα και περισσότερο όχι μόνο στο χώρο του θεάτρου αλλά στο χώρο του πολιτισμού γενικότερα. Πέρα από την ιδεολογική επίθεση την οποία βιώσαμε πολύ πιο έντονα τα τελευταία είκοσι χρόνια, με την προσπάθεια αποδόμησης και δήθεν απομυθοποίησης της ελληνικής ιστορίας και κατ’ επέκταση της ταυτότητάς μας, η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι η προτροπή του Ελύτη : Στα δύσκολα μνημονεύουμε Σολωμό και Παπαδιαμάντη. Πολύ δε περισσότερο τον τελευταίο καιρό όπου ερχόμαστε αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της πλήρους κατάρρευσης της κοινωνίας. Η ανακάλυψη, ξανά, ακόμη και από την αρχή αν χρειαστεί, των πολιτιστικών, ιστορικών και κοινωνικών αναφορών μας, είναι αυτή οποία θα μας εφοδιάσει με τα όπλα της αντίστασης απέναντι στην ισοπέδωση των πάντων. Το ευτύχημα είναι ότι η νέα γενιά (ενστικτωδώς ή κατ’ επιλογή) αυτό το πράγμα το βιώνει ήδη.
Η συγκεκριμένη παράσταση προτείνει τη δράση πέντε αρχέγονων μορφών( Άντρας, Γυναίκα, Μάνα, Νέος, Νέα) οι οποίες καθορίζονται από τη λαχτάρα της ελευθερίας. Η επιδίωξη αυτή χρησιμοποιεί ως όχημα το λόγο των δύο εθνικών ποιητών και όλα αυτά με τη διακριτική όσο και καθοριστική παρουσία ενός μικρού παιδιού. Υπόλογοι οι ίδιοι ως προς τον εαυτό τους αλλά και ως προς τη νέα γενιά. Με την ελευθερία, στην πολλαπλή της έκφραση, να παραμένει ως ένας αέναος στόχος.
Η προσπάθεια της συνάντησης του ποιητικού λόγου με τον θεατρικό, είναι αρκετά δύσκολη. Τα δύο αυτά καλλιτεχνικά συστήματα λειτουργούν αυτόνομα και αυτό δεν είναι τυχαίο. Η ποίηση λιτή, ρευστή, πνευματική μπορούμε να πούμε ότι λειτουργεί σε αντιδιαστολή με τη μορφή, τη συμπύκνωση, τον βαρύ λόγο του θεάτρου. Ο συγκερασμός των δύο διαφορετικών συστημάτων απαιτεί την πλήρη γνώση των δύο αυτών ειδών. Διαφορετικά εύκολα μπορεί κάποιος να πέσει στην παγίδα της οπτικοποιημένης ποίησης ή του καλολογικού θεάτρου. Η παρουσίαση της νεαρής αυτής θεατρικής ομάδας, χαρακτηρίζεται από το έντιμο της προσπάθειας. Και είναι αυτός ακριβώς ο χαρακτηρισμός ο οποίος μας κάνει αισιόδοξους για την πορεία τους.
Υ.Γ. Η συλλογή “Κατάσταση Πολιορκίας” του Μαχμούτ Νταρουίς, εκδόθηκε και κυκλοφορεί από τις “Εκδόσεις Μαΐστρος” σε μετάφραση της Αγγελική Σιγούρου.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
«Κατάσταση Πολιορκίας» με λόγια του Μ.Νταρουίς και του Δ.Σολωμού
Συντελεστές
Σύνθεση: [nomáδes artcore]
Σκηνοθετική επιμέλεια: Γιάννης Σιούτης
Σκηνικά – κουστούμια: Άρτεμις Θεοδωρίδη
Διασκευή - σύνθεση μουσικής: Κώστας Κοντοβάς
Μετάφραση από τα Αραβικά: Αγγελική Σιγούρου
Video-art: Φίλιππος Κάππα
Σχεδιασμός Φώτων: Βασίλης Κλωτσοτήρας
Σύμβουλος Κίνησης: Σοφία Μαυραγάνη
Σχεδιασμό έντυπου υλικού: Γιάννης Ρουμπάνης –Sugahtank-
Υπεύθυνος επικοινωνίας: Βαγγέλης Γραμμένος
Βοηθός σκηνοθέτη – παραγωγής: Στεφανία Καββαδία
Υπεύθυνη σκηνής - τεχνικών μέσων: Υρώ Τακάκη
Παίζουν: Μάρω Αγρίτη, Κωνσταντίνα Γιασεμίδου, Αγάθη Κάλτσα, Πέτρος Ρούσσος, Γιάννης Σιούτης
Ακούγονται: Άννα Βαλέρη, Καλλιόπη Τακάκη και Κώστας Κοντοβάς
Συμμετέχει η μικρή Λουίζα.
Θέατρο Αλκμήνη, Αλκμήνης 8-12, Γκάζι,
Κάθε Τετάρτη & Πέμπτη στις 21:30
Διάρκεια: 60'
Μέχρι 15 Δεκεμβρίου
Κρατήσεις-Πληροφορίες: 210-3428650, 6943637456
Είσοδος Ελεύθερη
Απαραίτητη τηλεφωνική κράτηση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου