ΟΙ ΔΗΜΟΙ ΕΝΤΟΛΟΔΟΧΟΙ Ή ΑΝΑΔΟΧΟΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ;

Το τελευταίο χρονικό διάστημα εξαιτίας της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η κοινωνία και η οποία αγγίζει τα όρια της πενίας λόγω των αλλεπάλληλων μνημονίων και μεσοπρόθεσμων προγραμμάτων, οι δήμοι, εκόντες- άκοντες, δραστηριοποιούνται πλέον έντονα στο πεδίο της κοινωνικής παρέμβασης. Ολοένα και περισσότεροι από αυτούς λειτουργούν εστίες αλληλεγγύης, κοινωνικά παντοπωλεία, δημοτικά ιατρεία και φαρμακεία, υπηρεσίες διανομής συσσιτίων. Ακόμη περισσότερο συμμετείχαν και συμμετέχουν ενεργά στο κίνημα «χωρίς μεσάζοντες» διανέμοντας μια σειρά τροφίμων όπως είναι το λάδι, τα όσπρια, οι πατάτες, τα φρούτα κ.ά. Μπροστά σε αυτό το διογκούμενο κύμα κοινωνικής παρέμβασης το οποίο ξετυλίγεται από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, η κυβέρνηση παρενέβη έχοντας όμως περισσότερο τη λογική της ασπιρίνης παρά αυτή της εξάλειψης της αρρώστιας.


Συγκεκριμένα στις 13 Μαρτίου ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Γιώργος Κουτρουμάνης ανακοίνωσε τη δημιουργία Εθνικού Δικτύου Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης για την κοινωνική ένταξη και την ενδυνάμωση των ευπαθών κοινωνικά ομάδων.
Στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία δικτύου «ψυχοκοινωνικής και υλικής υποστήριξης» το οποίο θα λειτουργήσει σε 40 δήμους σε όλη την Ελλάδα με πληθυσμό πάνω από 80.000 κατοίκους. Ειδικότερα για το λεκανοπέδιο Αττικής, δίνεται η δυνατότητα υποβολής προτάσεων για όμορους δήμους, οι οποίοι συγκεντρώνουν αθροιστικά πληθυσμό πάνω από 80.000 κατοίκους.
Στο δίκτυο θα ενταχθούν 8 κατηγορίες Κοινωνικών Δομών (κοινωνικά παντοπωλεία, φαρμακεία, ανοικτά κέντρα ημερήσιας υποδοχής αστέγων, τράπεζες χρόνου, δημοτικοί λαχανόκηποι, υπνωτήρια, δομές παροχής συσσιτίων και γραφεία διαμεσολάβησης).
Στο πλαίσιο του δικτύου θα δημιουργηθούν περίπου 300 δομές, στις οποίες θα προσληφθούν άνεργοι έως 30 ετών για διάστημα 24 μηνών, ενώ το κόστος, 40 εκατ. ευρώ, θα καλυφθεί από το ΕΣΠΑ
Αναλυτικά στόχοι του Δικτύου είναι:
α) Η ενίσχυση και υποστήριξη των ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες του πληθυσμού, ιδιαίτερα των αστέγων και όσων βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας, ή απειλούνται από αυτή.
β) Η δημιουργία θέσεων απασχόλησης για τους άνεργους νέους, στους οποίους τα ποσοστά ανεργίας είναι ιδιαίτερα υψηλά.
γ) Η ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνικών φορέων για την ενεργό συμμετοχή τους στο Δίκτυο.
Δικαίωμα υποβολής Σχεδίων Δράσης έχουν Φορείς Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα, όπως:
Σωματεία, Ιδρύματα, Εταιρίες Αστικού Δικαίου, Συνδικαλιστικές Οργανώσεις και Επαγγελματικές Ενώσεις, που, ως Δικαιούχοι θα έχουν τη συνολική ευθύνη εκτέλεσης του Σχεδίου Δράσης,
Οι Δικαιούχοι φορείς συμπράττουν με:
α) Οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α’ βαθμού και τα νομικά τους πρόσωπα
β) Νομικά πρόσωπα δημοσίου, ή ιδιωτικού δικαίου που νομίμως υλοποιούν δράσεις κοινωφελούς χαρακτήρα.
Μια προσεκτική ματιά στο πρόγραμμα αυτό δείχνει ότι ενώ η αναγκαιότητα των ημερών είναι η ανάληψη θεσμοθετημένου ρόλου από την τοπική αυτοδιοίκηση για την άρθρωση συγκροτημένων κοινωνικών δομών, η κυβέρνηση επιλέγει την με ξένα λεφτά (βλέπε ΕΣΠΑ ) επιχορήγηση δράσεων για περιορισμένο χρονικό διάστημα (βλέπε 24 μήνες), αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα της ανέχειας, η οποία χαρακτηρίζει συνεχώς μεγαλύτερες ομάδες πληθυσμού, επιπόλαια και καταφανώς επιφανειακά. Ακόμη χειρότερα η κυβέρνηση εμμένει στη λογική της διαμεσολάβησης επιλέγοντας η άρθρωση της όποιας κοινωνικής δράσης να γίνεται μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων, εταιρειών και ιδρυμάτων καταδεικνύοντας ότι η εφαρμογή του Καλλικράτη ως αποκέντρωση του κράτους, με τον πρώτο λόγο στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης δεν ήταν παρά μια φτηνή δικαιολογία. Όμως η αναγκαιότητα των καιρών επιβάλλει, τώρα περισσότερο παρά ποτέ, τη θεσμοθέτηση του κοινωνικού χαρακτήρα του πρώτου βαθμού αυτοδιοίκησης και την δυνατότητα ανάληψη των όποιων κοινωνικών παρεμβάσεων απευθείας από τους Δήμους. Αυτό θα συνιστούσε από μόνο του αναβάθμιση του ρόλου των ΟΤΑ.
Ήδη είναι εμφανείς οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Δήμοι από τη λειτουργία του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ. Κάθε παρέμβασή τους μπορεί να υλοποιηθεί μόνο στα περιοριστικά πλαίσια του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ, αποκλειστικά με βάση το άρθρο 101 ή με το άρθρο 8 του νομοσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή για ψήφιση την 26/3/12 που αφορά τις αρμοδιότητες των Δήμων και των Περιφερειών.
Σε στιγμές κρίσης προφανώς κάθε μέτρο πρόνοιας το οποίο προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα επιβίωσης της ελληνικής οικογένειας, είναι καλοδεχούμενο αρκεί να είναι ουσιαστικό και όχι περιστασιακό ή σαθρό .
Το ερώτημα όμως και η πρόκληση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση παραμένει: θα διεκδικήσει το θεσμοθετημένο ρόλο που της αναλογεί, θα διεκδικήσει ως κίνημα την εξάλειψη της αρρώστιας ή θα μείνει στην επιλογή της ασπιρίνης;