...Εάν το Βυζάντιο αποτελεί μια δεύτερη άνθηση του ελληνισμού, το καινούργιο μπόλι υπήρξε ο χριστιανισμός.
Ο ελληνισμός μπόρεσε να δείξει τις πραγματικές του δυνατότητες, ακριβώς, μέσα από τον τρόπο που επεξεργάστηκε τη βυζαντινή ορθοδοξία. Ο κόσμος είναι μια «Θεοφάνεια», μία «φανέρωση του Θεού», λέει ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, ο πατέρας του χριστιανικού μυστικισμού. [ ]
Μέσα σ’ ένα τέτοιο σύμπαν, όπου κάθε τι το υπαρκτό συνιστά μια «Θεοφάνεια», το κάθε ον συνιστά ένα αγαθό, το κακό δεν είναι παρά μια εξωπραγματική σκιά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η βυζαντινή τέχνη αρνήθηκε να υιοθετήσει τις δαιμονικές στρεβλώσεις και τα «τερατόμορφα αγρίμια» με τα οποία οι αποκαλυψιακές ενοράσεις στόλισαν τις πύλες των μητροπόλεων του Βορρά...(σελ. 24-25)
Ένα έργο-σταθμός στη διεθνή βιβλιογραφία για τη βυζαντινή τέχνη, η μελέτη του Έλληνα φιλόσοφου Κώστα Παπαϊωάννου Βυζαντινή και ρώσικη ζωγραφική, ευτύχησε να εκδοθεί και στη γλώσσα μας, 42 χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση στα γαλλικά.
Επίκεντρο της μελέτης του, ουσιαστικά, η ώσμωση αρχαίου ελληνισμού και βυζαντινού κόσμου, έτσι όπως φανερώνεται μέσα από την τέχνη των ελληνικών Μέσων Χρόνων. Ο Παπαϊωάννου θεωρεί πως ο εκχριστιανισμός της ελληνιστικής οικουμένης είχε ένα «ανανεωτικό αποτέλεσμα κεφαλαιώδους σημασίας», ανιχνεύοντας στην τέχνη της βυζαντινής Αναγέννησης την ανάδυση της υποκειμενικότητας που στερούνταν η ελληνική αρχαιότητα. Αυτήν την πνευματικότητα θα μεταλαμπαδεύσει στον λατινικό κόσμο, όπου θα συνεχιστούν οι ωδίνες της ανάδυσης του νεότερου πολιτισμού... Όπως γίνεται φανερό, πέρα από εξαιρετικό δοκίμιο για την αγιογραφία της εποχής, ο Κ. Παπαϊωάννου, με απαράμιλλη συνθετική ικανότητα, σμιλεύει μια «προσωπογραφία» του διανοητικού ορίζοντα του βυζαντινού κόσμου, είτε αυτός φανερώνεται στην τέχνη είτε στη θεολογία, την επιστήμη κ.λπ.
Αυτή την κορυφαία μελέτη, με την οποία ολοκληρώνεται ο βασικός κορμός των Απάντων του Κ. Παπαϊωάννου, που κυκλοφορούν από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις, θα παρουσιάσουν αύριο, στις 7.00 μ.μ., στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη (Κουμπάρη και Β. Σοφίας), ο διευθυντής του Μουσείου Άγγελος Δεληβοριάς, ο καθηγητής και πρόεδρος του ΕΚΒΜΜ Νίκος Ζίας, ο συγγραφέας και εκδότης Γιώργος Καραμπελιάς και ο καθηγητής και ζωγράφος Γιώργος Κόρδης.
Συντάκτης : Μαυροειδής Σ. (Κ.Αυγή 1/2/09)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου