ΑΡΑΒΟΪΣΡΑΗΛΙΝΟΣ ΤΣΕΛΕΜΕΝΤΕΣ

Η ανάμειξη της μαγειρικής με την τέχνη δεν είναι καινούριο φαινόμενο. Το έχουμε παρατηρήσει τόσο στον κινηματογράφο (από το Μεγάλο Φαγοπότι μέχρι το Chocolat), όσο και στην λογοτεχνία (από τις περιπέτειες του Πεπέ Καρβάλιο, του Μολταμπάν μέχρι το τελευταίο βιβλίο του Πέτρου Μάρκαρη). Εσχάτως το εγχείρημα αυτό έχει επεκταθεί και στο θέατρο. Έτσι μετά τον Μιχάλη Μαρμαρινό, ένα προσφάτως ανεβασμένο έργο, ο Αραβοϊσραηλινός Τσελεμεντές επιχειρεί μια παράσταση στην οποία οι συνταγές μαγειρικής αποτελούν τον βασικό κορμό. Μόνο που στην πολιτική (μιας και πρόκειται για πολιτικό έργο) όπως και στην μαγειρική άλλωστε, αν δεν τηρηθούν σωστά οι αναλογίες, η συνταγή αποτυγχάνει.
Το συγκεκριμένο έργο ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά, εφέτος στο θέατρο ¨Χυτήριο¨ και μάλιστα στον απόηχο της εισβολής των Ισραηλινών στη Λωρίδα της Γάζας. Προσπαθεί λοιπόν μέσα από την περιγραφή περιστατικών, να αρθρώσει λόγο για τα τεκταινόμενα στην πολύπαθη περιοχή της Παλαιστίνης, μέσω των οποίων παρουσιάζεται η καθημερινή ζωή Εβραίων και Παλαιστινίων. Για να ασχοληθείς όμως με το συγκεκριμένο θέμα χρειάζεται βαθιά γνώση της κατάστασης αλλά και πολιτική άποψη πάνω σ’ αυτήν. Το ίδιο το πολιτικό θέατρο από μόνο του είναι ένα πολύ δύσκολο είδος και συχνά ελλοχεύει ο κίνδυνος να πέσεις είτε σε εύκολες καταγγελίες, είτε σε πασιάρικα ηθικοπλαστικά διδάγματα. Μιλώντας όμως για τον θεατρικό λόγο πρέπει σαφώς να διαχωρίσουμε το δραματουργικό κείμενο από το δραματικό κι εκεί ακριβώς εμφανίζεται το πρόβλημα.
Το κείμενο του Ρόμπιν Σόανς, ουσιαστικά και πραγματικά, αποτελείται από συνεντεύξεις πάνω στο τι συμβαίνει στη γη της Παλαιστίνης. Αυτό από μόνο του όμως δεν συνιστά θεατρικό λόγο. Μοιάζει περισσότερο να προσπαθεί να περιγράψει δημοσιογραφικά, τολμώ να πω, (στα πλαίσια του Verbatim theater όπως είναι στη μόδα τελευταία) τα προβλήματα από τη ¨συνύπαρξη¨ Εβραίων και Παλαιστινίων και δεν κατορθώνει να λειτουργήσει μέσα από τον παραδοσιακό θεατρικό τρόπο. Έχοντας παρακολουθήσει ανάλογα θεατρικά έργα, όπως πιο παλιά το Νικαράγουα – Περιστατικό 315, γνωρίζουμε πως ένας πολιτικός μονόλογος, όπως ήταν το συγκεκριμένο έργο, μπορεί να καθηλώσει το κοινό και να του ξυπνήσει πρωτόγνωρα συναισθήματα.
Επανερχόμενοι στο έργο του Σόανς και κάνοντας μοιραία τη σύγκριση, διαπιστώνουμε ακριβώς αυτή την αδυναμία του ως έργου. Ακόμη περισσότερο, μη έχοντας (μάλλον) γνώση (ο Σόανς) της ρίζας του Παλαιστινιακού ζητήματος, παρακολουθούμε εν τέλει από απόσταση λίγο πολύ γνωστές καταστάσεις. Τον φόβο των Ισραηλινών, την ιντιφάντα των Παλαιστινίων, τον ρατσισμό που ασκείται επάνω τους από ανθρώπους που ουσιαστικά μετοίκησαν σ’ αυτό τον τόπο τις τελευταίες δεκαετίες. Και είναι αυτή η έλλειψη της γνώσης που οδηγεί σε ένα υφέρπων ευχολόγιο για την ειρηνική συνύπαρξη των δύο λαών.
Να ξεκαθαρίσουμε όμως κάτι, πράγμα το οποίο ο συγγραφέας φαίνεται να αγνοεί. Η ρίζα της Ισραηλινοπαλαιστινιακής διαμάχης (και όχι γενικότερα της Αραβοϊσραηλινής όπως τιτλοφορείται το έργο) έχει να κάνει με την εισβολή και κατοχή εδαφών από το Ισραήλ αλλά και με τις ναζιστικής νοοτροπίας μεθόδους που χρησιμοποιεί σαν στρατός κατοχής για να διαιωνίσει την κυριαρχία του.
Οι φιλότιμες προσπάθειες των συντελεστών να ¨τραγικοποιήσουν¨ το κείμενο μέσα από σκηνές όπως αυτή στο τσεκ πόϊντ ή την αναφορά στις διαταγές που έχουν οι Ισραηλινοί στρατιώτες να πυροβολούν παιδιά άνω της ηλικίας των 12 ετών μιας και αυτά θεωρούνται ενήλικα, δυστυχώς είναι ανεπαρκείς. Και εν τέλει το ενδιαφέρον παραμένει σε κάποιο επίπεδο, κυρίως από τις καλές ερμηνείες ( μερικές των οποίων είναι και κάτι παραπάνω) των ηθοποιών αλλά και την ειλικρινή διάθεση της σκηνοθέτιδας.
Ειλικρινά πάντως θα προτιμούσαμε να φεύγαμε από την παράσταση με κάτι παραπάνω από τις υπέροχες μυρωδιές της Αραβοϊσραηλινής κουζίνας.
Πληροφορίες
Ο ΑΡΑΒΟ-ΙΣΡΑΗΛΙΝΟΣ ΤΣΕΛΕΜΕΝΤΕΣ
Ρόμπιν Σόανς
Μετάφραση – Σκηνοθεσία : Κυριακή Σπανού
Σκηνικά: Μάρθα Φωκά
Κοστούμια: Σάντρα Στεφανίδου
Μουσική: Κώστας Βόμβολος
Βίντεο: Μανώλης Παπαδάκης
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανασούλα
Παίζουν οι ηθοποιοί: Ντόρα Σιμοπούλου, Μανώλης Γιούργος, Βίλη Σωτηροπούλου, Θανάσης Χαλκιάς, Σαμψών Φύτρος, Ρουμπίνη Μοσχωρίτη, Χάρης Φλέουρας.
Θέατρο ¨Χυτήριο¨
Ιερά Οδός 44
Δευτέρα – Τρίτη : 21:00.