Η Αριστερά ήταν και θα είναι πατριωτική, του Παναγιώτη Κουρουμπλή

 

Το πολιτικό σύστημα, που στην πλειοψηφία του αναφέρεται στο ζήτημα του πατριωτισμού για να προσκομίσει πολιτικά οφέλη, εσκεμμένα παρερμηνεύει ορισμένες οικουμενικές αξίες της Αριστεράς. Ξεχνούν ότι την τελευταία φορά που η χώρα βρέθηκε υπό ξένη κατοχή, ο αγώνας του ΕΑΜ, το οποίο σήκωσε το βάρος της Εθνικής Αντίστασης, αποτέλεσε μια ιστορικών διαστάσεων κατάθεση της Αριστεράς στην έννοια της πατρίδας. Ξεχνούν ότι τα μεταπολεμικά χρόνια η εναλλαγή ξενόδουλων κυβερνήσεων έδειξε ότι προϋπόθεση για την εθνική ανεξαρτησία είναι η λαϊκή κυριαρχία. Ακόμα και όταν η Αριστερά μιλούσε για διεθνισμό, δεν πιστεύω ότι απέκοπτε τη σχέση του έθνους. Η θέση περί «ειρηνικής συνύπαρξης των λαών» εμπεριέχει -πέρα από τον σεβασμό του δικαιώματος κάθε λαού να ζει ειρηνικά- και τον αυτοσεβασμό, χωρίς τη λογική του εθνικισμού και του σοβινισμού. Η Αριστερά υπήρξε πάντα ταυτισμένη με την έννοια του ευγενούς, άδολου πατριωτισμού.

 

Η απόφαση του κ. Σαμαρά να κλείσει με καταδρομική μανία την ΕΡΤ, όχι μόνο έπληξε βάναυσα την ίδια τη δημοκρατία, αλλά συρρίκνωσε εν μία νυκτί την παγκόσμια εμβέλεια της ελληνικής γλώσσας, που διαχρονικά αποτελεί τον πιο ισχυρό θεσμό και δεσμό του ελληνισμού. Με μια αυθόρμητη αντίδραση η απαξιωμένη -όπως πίστευαν κάποιοι- ΕΡΤ, πλαισιωμένη από πλήθος κόσμου που αντιστάθηκε στον κυβερνητικό αυταρχισμό, εξέπληξε τους πάντες: αξιοποιώντας το πολύτιμο αρχείο και το καλλιτεχνικό δυναμικό της, ανέδειξε το πρόσωπο της αυθεντικής Ελλάδας. Της Ελλάδας του πολιτισμού του φωτός και της θάλασσας, με τη γλώσσα του Ρίτσου, του Ελύτη, του Σεφέρη και τη μουσική των Θεοδωράκη και Χατζιδάκι. Ήταν η λαμπρή εικόνα μιας Ελλάδας τής απλότητας, του μέτρου, της φιλοξενίας, αλλά και του ανήσυχου πνεύματος, μιας Ελλάδας πατριωτικής και όχι εθνικιστικής, που ένωσε ξαφνικά τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων.

Αυτή την Ελλάδα δεν επιτρέπεται η Αριστερά, του βαρυσήμαντου παρελθόντος και του ενδεχόμενου μέλλοντος στο τιμόνι της χώρας, να την παραχωρήσει στις δυνάμεις του σοβινισμού και της πατριδοκαπηλίας, ή στο παρηκμασμένο πρώην δικομματικό σύστημα του οποίου οι πράξεις τα τελευταία τρία χρόνια απέχουν παρασάγγας από κάθε έννοια πατριωτισμού. Θεωρώ ότι και σε προσωπικό και σε συλλογικό επίπεδο η Αριστερά πρέπει να απαλλαγεί από φοβικά στερεότυπα που περιορίζουν την πολιτική εμβέλεια του λόγου και των απόψεών της. Είναι λάθος να φοβάται η Αριστερά να εκφράσει με παρρησία τις έννοιες πατριωτισμός, έθνος, εθνικά ζητήματα.

Η ψυχοσύνθεση των νεοελλήνων δομείται πάνω στο απόσταγμα μιας μακρόχρονης ιστορικής διαδρομής, που ξεκινά από τις αρχαίες ιδέες της αμφισβήτησης, της απόδειξης και της αμεσοδημοκρατίας, συνεχίζει με την πνευματικότητα της ορθόδοξης παράδοσης και τη δημοτική ποίηση της τουρκοκρατίας και φθάνει έως τον νεοελληνικό διαφωτισμό και τους σύγχρονους αγώνες για απελευθέρωση και δημοκρατία. Όλα όσα συνθέτουν την ελληνική ψυχή και συνιστούν το ελληνικό πνεύμα, μακριά από κάθε ρατσισμό και εθνικισμό, είναι παρακαταθήκη των δημοκρατικών, σοσιαλιστικών και αριστερών δυνάμεων που υπερασπίζονται τον άνθρωπο, την αξιοπρέπειά του και την ειρηνική συνύπαρξη σε μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς.

Δεν επιτρέπεται να απεμπολήσουμε αυτή την κληρονομιά. Από την άλλη, οφείλουμε να αποφύγουμε ένα εξόχως νεοελληνικό λάθος: να αγκυροβολούμε στο ασφαλές λιμάνι του παρελθόντος και να διστάζουμε να ξανοιχτούμε στον ορίζοντα ενός άγνωστου μέλλοντος. Όμως το μέλλον θα είναι πάντα άγνωστο, στο βαθμό που δεν το συνδιαμορφώνουμε. Υπερηφανευόμαστε ότι η δημοκρατία γεννήθηκε στην Ελλάδα και ότι η χώρα μας είναι από τις ομορφότερες. Πράγματι, έτσι είναι. Ας αναγνωρίσουμε όμως ότι, σήμερα, η δημοκρατία και η προστασία του περιβάλλοντος είναι εμπεδωμένες σε μεγαλύτερο βαθμό και μάλιστα συνταγματικά κατοχυρωμένες σε κάποιες χώρες της Λατινικής Αμερικής με μακρά ιθαγενική παράδοση. Ας συμφωνήσουμε λοιπόν ότι έχουμε κι εμείς να διδαχθούμε πολλά και ότι για να είμαστε υπερήφανοι για την πατρίδα μας πρέπει να αγωνιζόμαστε για αυτήν σήμερα.

Σε καιρούς οξείας κοινωνικής σύγχυσης, όταν ο εθνικισμός και ο μηδενισμός φαντάζουν εύκολες επιλογές, απαιτείται μια ψύχραιμη προσέγγιση όσον αφορά τη σημασία της πατρίδας και το νόημα του πατριωτισμού. Μπροστά στην ανορθολογική και άτεγκτη απόπειρα αντιμετώπισης της σημερινής οικονομικής κρίσης, που έρχεται σε συνέχεια μιας πολυετούς και ισοπεδωτικής παγκοσμιοποίησης, το έθνος-κράτος προβάλλει ως η πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στη νεοφιλελεύθερη βαρβαρότητα. Εντούτοις, τα μεγάλα παγκόσμια προβλήματα που επηρεάζουν κι εμάς, όπως η κλιματική αλλαγή, η μετανάστευση ή ο παγκόσμιος καταμερισμός παραγωγής και εργασίας, είναι πλανητικής τάξης και δεν επιλύονται εντός εθνικού πλαισίου. Η δε διακρατική συνεννόηση είναι ανέφικτη ή προσχηματική, όσο η οικονομία κατισχύει της πολιτικής και όσο οι κοινωνίες ταλανίζονται από βαθιά κρίση αντιπροσώπευσης. Σε αυτό το επίπεδο, ο αγώνας για τη σωτηρία της δικής μας πατρίδας αποτελεί μέρος του εντεινόμενου αγώνα των απλών ανθρώπων σε όλον τον κόσμο για αξιοπρέπεια, πραγματική δημοκρατία, διαφάνεια, προστασία των κοινών αγαθών και ισοκατανομή του πλούτου.

Δεν απολογούμαστε για τον πατριωτισμό μας, ούτε τον χαρίζουμε σε κανέναν. Σεβόμαστε το παρελθόν μας και ανυπομονούμε για το μέλλον μας. Αγωνιζόμαστε για την πατρίδα μας ως Έλληνες πολίτες και ως πολίτες του κόσμου.

 

Πηγή: tvxs.gr/node/133166