Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2010
Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 2010
ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ Ή ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΤΡΑΓΩΔΙΕΣ της ομάδας Sforaris
ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ Ή ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΤΡΑΓΩΔΙΕΣ της ομάδας Sforaris
Παραλογές, σύμφωνα με τον Α. Πολίτη, (1) είναι τα τραγούδια με «πλαστή» (2), περιποιημένη υπόθεση, που δεν μεταφέρουν στον ποιητικό χώρο ένα απλό επεισόδιο, αλλά περιγράφουν μια ολοκληρωμένη πράξη. Οι παραλογές, και στην περίπτωση που περιγράφουν ένα πραγματικό γεγονός, το εμφανίζουν σαν μια οριακή, ακραία κατάσταση, όπου προβάλλεται το ουσιώδες ενώ απωθείται το τυχαίο.
(1) Α. Πολίτης, «Το δημοτικό τραγούδι», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ.ΙΑ΄, σελ. 290.
(2) Στ. Κυριακίδης, Το δημοτικό, σελ. 64, ο όρος είναι του Passow.
*Τον ορισμό των παραλογών δανειστήκαμε από την ηλεκτρονική διεύθυνση http://ujdigispace.uj.ac.za:8080/dspace/bitstream/10210/2571/12/9a%20PartB-Ch3.pdf
Ο χώρος της σκηνής του BIOS θεωρείται και δικαίως, ως ένας κατεξοχήν χώρος του πειραματικού θεάτρου. Αρκετές από τις παραστάσεις του, αποτελούν αναφορές στη θεατρική περίοδο που ανεβαίνουν. Ανάμεσα σε πολλά έργα βρίσκουμε μια σημαντική τάση διερεύνησης της ιδιοπροσωπίας της κοινωνίας μας. Έστω με σύγχρονο τρόπο, έστω με πειραματικό, έχουν ανέβει αρκετά έργα τα οποία προσπαθούν να συνδυάσουν τις ρίζες της παράδοσης με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Ένα επιτυχημένο παράδειγμα αυτής της προσπάθειας ήταν το «Γκόλφω 2.3 beta» πριν από 3 χρόνια, ενώ στην ίδια λογική κινείται και το «Παραλογές ή μικρές καθημερινές τραγωδίες της ομάδας Sforaris».
Το κείμενο του έργου είναι βασισμένο στις ιστορίες τεσσάρων παραλογών: Η μάνα η φόνισσα, Της σκοτωμένης, Τα αγαπημένα αδέλφια και η κακή γυναίκα, Η γυναίκα βοσκός. Η επιλογή των συγκεκριμένων παραλογών δεν είναι τυχαία. Όσο κι αν κάποιες από αυτές είναι ιδιαίτερα γνωστές, το κοινό νήμα το οποίο ενώνει και τις τέσσερις είναι ο ενδοοικογενειακός φόνος. Το τραγικό αυτό συμβάν αποτελεί ίσως το ακραίο ταμπού στα ήδη και τα έθιμα μιας κοινωνίας. Ταυτόχρονα αποτελεί και το αρχέτυπο της έκνομης τάξης μιας, και για να θυμηθούμε τον Άβελ και τον Κάιν, είναι σύμφωνα με την παράδοση το πρώτο έγκλημα το οποίο διεπράχθη, μετά την εκδίωξη του ανθρώπου από τον παράδεισο. Από την ουσία του και μόνο είναι ένα θέμα που χρήζει ιδιαίτερης αναφοράς.
Για την ανάπτυξη λοιπόν της προβληματικής πάνω στο συγκεκριμένο, ο σκηνοθέτης Γιάννης Καλαβριανός, μετέρχεται τον συνδυασμό της αφηγηματικής παράδοσης των δημοτικών τραγουδιών αφενός, και ενός είδους λαϊκών θεαμάτων της μεταγενέστερης αρχαιότητας και των πρώτων χριστιανικών αιώνων, όπου ένα ή δύο πρόσωπα (υποκριτές) παρίσταναν αποσπάσματα παλαιότερων έργων και τραγωδιών. Στήνει έτσι μια παράσταση η οποία δεν εμπνέεται, με την ακριβή έννοια του όρου, από τη λαϊκή παράδοση με σκοπό τη μετεξέλιξή της στο σήμερα. Περισσότερο προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την παράδοση ως βάθρο πάνω στο οποίο στήνει την προβληματική του για την αρχέτυπη παράβαση ή αλλιώς βλέπει το αντικείμενό του μέσα από την οπτική των δημοτικών τραγουδιών.
Από κει και ύστερα το όλο στήσιμο του έργου βαφτίζεται στην κολυμβήθρα του πειραματικού θεάτρου. Αξιοποιώντας τους θεατρικούς χώρους που έχει κάθε φορά στη διάθεσή του (από τους στρατώνες του Καποδίστρια στο Αργος και τον παλιό ρώσικο ναύσταθμο στον Πόρο και από την πλατεία του χωριού Ποταμός στα Κύθηρα μέχρι μια εγκαταλελειμμένη κατοικία στην παραλία του Επιταλίου στην Ηλεία) προσαρμόζει την παράσταση, χρησιμοποιώντας τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά συστατικά του χώρου που έχει στη διάθεσή του. Έτσι και στη συγκεκριμένη παράσταση συνομιλεί άνετα με το σκηνικό χώρο του BIOS και κατορθώνει να δώσει ανάσα και διάστημα στις ηθοποιούς του οι οποίες πατώντας πάνω στις οδηγίες και τα ευρήματα του σκηνοθέτη, κατορθώνουν να μεταφέρουν τις μυρουδιές μιας Ελλάδας όπου η αγροτική οικονομία δέσποζε. Περνώντας με άνεση από το ρόλο της αφηγήτριας σε αυτόν της ηθοποιού και από το ρόλο του άντρα σε αυτόν της γυναίκας, το έργο διατηρεί το ενδιαφέρον του θεατή μιας και το παιχνίδι της ερμηνείας παραμένει ανοικτό. Ακόμη περισσότερο καλύπτει τα ενδεχόμενα χάσματα γύρω από τις συνθήκες του γεγονότος χρησιμοποιώντας αποσπάσματα από έργα του Τάσου Λειβαδίτη, δείχνοντας ότι παρόλη την εξέλιξη των κοινωνιών, αρχικές μεταφυσικές αγωνίες και ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα. Είναι αυτά τα ερωτήματα στα οποία η εξέλιξη του βιομηχανικού πολιτισμού αδυνατεί να δώσει λύσεις.
Το όλο εγχείρημα έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Έχοντας ζήσει την ιδεολογική τρομοκρατία της μετανεωτερικότητας όπου η αναφορά και μόνο στην παράδοση ήταν σχεδόν απαγορευμένη, είναι σημαντικό να αντιλαμβάνεσαι ότι μια ομάδα νέων ανθρώπων επιλέγει να στραφεί στον πλούτο της λαϊκής παράδοσης αλλά και σε μια Ποίηση μεταφυσικών ερωτημάτων προσπαθώντας να βρει απαντήσεις. Δείχνει ότι ο ναρκισσισμός της άποψης ότι όλα σήμερα ξεκινάνε, ο οποίος αρνείται την ύπαρξη της μνήμης και της ιστορίας, έχει πλέον οριστικά απαξιωθεί.
Με δεδομένο τη μεγάλη κρίση την οποία περνάει η χώρα αλλά και την οικονομική κοινωνική και πολιτιστική κατοχή από το Δ.Ν.Τ. ολοένα και περισσότερο όλοι μας αλλά ειδικά η νέα γενιά, θα ανακαλύπτουμε αξίες «παρωχημένες» μέχρι τούδε (κοινωνία, οικογένεια, αλληλεγγύη, κοινοτισμός). Η Ιστορία επανέρχεται όχι πλέον ως τιμωρός αλλά περισσότερο ως διάσωση αλλά και εργαλείο φυγής προς το μέλλον.
Η όλη παράσταση κατορθώνει να επιτύχει σε πολλά επίπεδα. Δείχνει να γνωρίζει καλά και να αξιοποιεί ανάλογα την μέχρι τώρα πολιτιστική παράδοση της χώρας μας. Δείχνει επίσης να αντιλαμβάνεται τη σύγχρονη κοινωνία και να λειτουργεί ως ενεργό κομμάτι της. Δείχνει ακόμη ικανή να συνδυάζει το τότε με το τώρα, μιας και αντιμετωπίζει την κάθε περίοδο με σεβασμό αντιλαμβανόμενη την μεταξύ τους σύνδεση. Δείχνει τέλος μια σιγουριά στην έκφραση του αλληλένδετου της ιστορικής πορείας.
Σημαντικό μέρος στην επιτυχία αυτή έχει τόσο το κείμενο της ομάδας Sforaris όσο και η σκηνοθεσία του Γιάννη Καλαβριανού. Για μια ακόμη φορά η νέα γενιά των ηθοποιών στέκεται αντάξια των προσδοκιών κάνοντάς μας αισιόδοξους για το μέλλον.
Τέλος αποδεικνύει ότι το πειραματικό θέατρο, παρακινδυνευμένο από τη φύση του, μπορεί να σταθεί εξίσου καλά, αν όχι καλύτερα, από παλιές δοκιμασμένες συνταγές.
Πληροφορίες.
Παραλογές ή Μικρές καθημερινές τραγωδίες.
Σκηνοθεσία-δραματουργική επεξεργασία: Γιάννης Καλαβριανός
Σκηνικά-κοστούμια: Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα – Ράνια Υφαντίδου
Επιμέλεια κίνησης – χορογραφία: Ξένια Θεμελή
Τραγούδι: Γιώργος Γλάστρας
Βίντεο: Κατερίνα Αποστολίδου
Παίζουν: Κίκα Γεωργίου, Άννα Ελεφάντη, Χριστίνα Μαξούρη
Αναστασία Μποζοπούλου, Βασιλική Σαραντοπούλου.
Στο χώρο του ΒΙΟS
Πειραιώς 84 Γκάζι τηλ. 2103425335
Μέχρι 14/12
Διαβάστε περισσότερα!
Πέμπτη 18 Νοεμβρίου 2010
ΔΕΝ ΜΙΛΑΜΕ ΓΙ’ ΑΥΤΑ των Κώστα Γάκη & ομάδας
ΔΕΝ ΜΙΛΑΜΕ ΓΙ’ ΑΥΤΑ των Κώστα Γάκη & ομάδας
Αρκετά ενδιαφέρουσα προβλέπεται η χειμερινή περίοδος 2010-2011 την οποία έχει προγραμματίσει το θέατρο του Νέου Κόσμου του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Η αρκετά σημαντική αυτή σκηνή προχωρεί σε συνεργασίες με καταξιωμένους ανθρώπους του θεατρικού χώρου όπως είναι ο Βασίλης Μαυρογεωργίου, ο Κώστας Γάκης (τους οποίους το θεατρικό κοινό γνώρισε ιδιαίτερα από την «Κατσαρίδα») και άλλοι.
Στην πρεμιέρα αυτής της περιόδου ανεβαίνει το έργο «Δεν μιλάμε γι’ αυτά», μια παράσταση: «…για το σεξ, γι’ αυτό το απαστράπτον και βεβηλωμένο άβατο που για τον καθένα είναι ένας διαφορετικός στίβος, μια εντελώς προσωπική ενδοχώρα, ένας ουτοπικός κήπος με σκοτεινά άνθη, με ευωδιές μεθυστικές και με αγκάθια» για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια του σκηνοθέτη.
Η παράσταση ευελπιστεί να ανοίξει ένα δρόμο όπου οι ανησυχίες γύρω από τη γνωριμία του ανθρωπίνου σώματος θα αποτελέσουν αντικείμενο συγγραφής περισσότερων έργων. Η αμηχανία όμως είναι παρούσα. Αμηχανία από την πλευρά των θεατών η οποία συχνά – πυκνά εκδηλώνεται με συγκαταβατικά χαμόγελα τα οποία υπονοούν το «ναι το ξέρουμε, το ζούμε απλά δεν μιλάμε γι’ αυτά». Αμηχανία όμως και από την πλευρά του κειμένου το οποίο αν και είναι αρκετά έξυπνο και μπορεί εύκολα να περιγράψει θλιβερές, ευχάριστες όσο και ιλαρές πλευρές του ανθρώπινου αυτού βιώματος δείχνει να μην θέλει να διαρρήξει τα όρια και να εισχωρήσει σε ένα πεδίο ριζοσπαστισμού. Αλλά όπως είπαμε είμαστε στην αρχή ακόμα. Οι ηθοποιοί παιδιά της νέας γενιάς, ακομπλεξάριστα και με όρεξη, ερμηνεύουν τους ρόλους του κειμένου με φρεσκάδα ακόμα και όταν πρέπει να παρουσιαστούν εντελώς γυμνοί μπροστά στο θεατρικό κοινό.
Με μια μικρή ένσταση μόνο. Η όλη παράσταση θα ταίριαζε περισσότερο ως έργο εντασσόμενο στην παράδοση του γερμανικού καμπαρέ παρά σε αυτήν της καθαρόαιμης θεατρικής παρουσίασης. Όπως και νάναι αξίζει κάποιος/α να την παρακολουθήσει.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΚΩΣΤΑ ΓΑΚΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
Δεν μιλάμε γι’ αυτά
Έργο για τέσσερις ηθοποιούς: τον Α, την Β, τον Γ και την Δ.
Σκηνοθεσία – Μουσική
Κώστας Γάκης
Συνεργασία στην σκηνοθεσία
Βάσια Αταριάν
Σκηνικά
Γκάυ Στεφάνου
Κοστούμια
Παναγιώτα Κοκκορού
Βοηθός σκηνοθέτη
Γωγώ Παπαϊωάννου
Παίζουν οι ηθοποιοί
Προμηθέας Nerratini – Δοκιμάκης (Α)
Λευτέρης Καταχανάς (Γ)
Νάνσυ Μπούκλη (Δ)
Στέλλα Νούλη (Β)
Θέατρο του Νέου Κόσμου-Δώμα
Τηλ. 210 9219900
Διαβάστε περισσότερα!
Κυριακή 7 Νοεμβρίου 2010
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΟΥ Δ.Ν.Τ.
Ρίχνοντας μια πρώτη ματιά στη θεατρική περίοδο που μόλις άρχισε, βλέπουμε η πολυεπίπεδη αυτή ανάπτυξη να παραμένει. Οι παραστάσεις βρίσκονται σε αρκετά υψηλό αριθμό, η ποικιλία των θεατρικών σκηνών παραμένει ενώ εξακολουθούν να ανεβαίνουν νέα ελληνικά θεατρικά έργα και να βγαίνουν συνεχώς καινούριοι ερμηνευτές.
Μια πιο προσεκτική ματιά όμως διακρίνουμε κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου σε σχέση με την προηγούμενη. Προφανώς η κατοχή της χώρας από τις επιταγές του Δ.Ν.Τ. και το Μνημόνιο δεν μπορεί να αφήσει ανεπηρέαστη μια σημαντική πτυχή του πολιτισμού μας όπως είναι το θέατρο. Η έφοδος στο εισόδημα καθώς και στα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα του κόσμου της εργασίας, έχει καταρχάς άμεση επίπτωση στον οικονομικό προϋπολογισμό των οικογενειών και κατά δεύτερον η αύξηση της ανέχειας επηρεάζει άλλους τομείς όπως είναι οι κοινωνικές σχέσεις και ο πολιτισμός. Το ίδιο το περιεχόμενο του πολιτισμού προσαρμόζεται ή ευαισθητοποιείται από τα κυρίαρχα προβλήματα της κοινωνίας μέσα στην οποία αναπτύσσεται. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Αργεντινή, η οποία από το 2001 και μετά βίωσε την κατάρρευσή της ως συνέπεια των επιταγών του Δ.Ν.Τ., αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα θεσμοί εντασσόμενοι στην ανταλλακτική οικονομία. Το θέατρο δεν έμεινε ανεπηρέαστο από αυτό. Σε καιρούς πτώχευσης πολλές παραστάσεις στο Μπουένος Άιρες δίνονταν όχι πλέον με εισιτήρια αλλά με ανταλλαγή σε είδος κυρίως βέβαια τρόφιμα. Εξίσου σημαντική ήταν η επιρροή στην θεματολογία των έργων. Ήδη σήμερα επηρεασμένα από τη διεθνή οικονομική κρίση ευρωπαϊκά θέατρα με παράδοση και πολιτιστικό βάθος ανεβάζουν παραγωγές εμπνευσμένες από την κρίση αυτή. Έτσι κι αλλιώς η παράδοση αρκετών κοινωνικά και πολιτικά ευαίσθητων θεάτρων στην Ευρώπη είναι γεγονός.
Στη χώρα μας το θέατρο στον καιρό του Μνημονίου δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστο. Το κόστος παρακολούθησης μιας παράστασης για μια τετραμελή οικογένεια, παραμένει αρκετά υψηλό με τον κίνδυνο του αμφιλεγόμενου αποτελέσματος. Γι’ αυτό πλέον οικογένειες στρέφονται στη λύση του πιο οικονομικού αλλά και σίγουρου κινηματογράφου αν όχι και στη λύση της ενοικίασης έργων από μαγαζιά της γειτονιάς. Έτσι με το δεδομένο αυτό οι αυξήσεις στις τιμές την φετινή χρονιά είναι ελάχιστες με ένα σημαντικό μέρος των θεάτρων να διατηρούν τις περσινές τιμές. Ένα σημαντικό μέρος έχει ήδη προσανατολιστεί στη μείωση της τιμής των εισιτηρίων παρέχοντας ειδικές προνομιακές τιμές για σχολεία, νέους, φοιτητές, ανέργους, ηλικιωμένους ενώ επανέρχεται πλέον ως θεσμός αυτός της «λαϊκής απογευματινής». Προφανώς κάποια πράγματα έχουν αρχίσει να αλλάζουν.
Όταν ξεκίνησε η οικονομική περιπέτεια της χώρας μας, αρχές αυτής της χρονιάς, σε κάποια συζήτηση ένας συνομιλητής ανέφερε ότι σε συνθήκες άγριας οικονομικής κρίσης και ανέχειας, δύο τομείς είναι αυτοί οι οποίοι σημειώνουν άνθιση. Ο ένας είναι ο τομέας του τζόγου και ο άλλος είναι ο τομέας του σεξουαλισμού. Δεχόμενος ο άνθρωπος επίθεση από την εξουσία όταν δεν μπορεί να θεωρητικοποιήσει την κατάσταση αυτή και να αντιδράσει πολιτικά είτε θα εναποθέσει τις ελπίδες του στον τζόγο είτε θα λειτουργήσει με βάση τα αρχέγονα ένστικτά του.
Συμπτωματικά ή όχι μια τέτοια τάση δείχνει να διαφαίνεται στο θέατρό μας.
Κατ’ αρχάς είναι γεγονός ότι παρατηρείται μια σημαντική αύξηση στο ανέβασμα των έργων. Ήδη μετρώντας ένα μήνα από την έναρξη της νέας περιόδου τα θεατρικά έργα που τρέχουν αγγίζουν τα 140. Όπως χαρακτηριστικά έχει ειπωθεί «ο καθένας κάνει θέατρο». Αν και υπάρχουν και κάποιες επαναλήψεις της περσινής χρονιάς η συντριπτική πλειοψηφία αφορά σε πρεμιέρες. Παρακολουθώντας την θεματογραφία τους παρατηρούμε ότι γύρω στα 20 από αυτά (δηλ. το ένα στα επτά) ασχολείται με ζητήματα ερωτισμού και σεξουαλικών σχέσεων. Από αυτά τα 4 χαρακτηρίζονται από την αναφορά τους στο ζήτημα της ομοφυλοφιλίας. Δεν γνωρίζουμε αν η άνοδος αυτή του ερωτικού θεάτρου έχει να κάνει με την προσπάθεια ενός αριθμού δημιουργών να ασχοληθούν με τη γνωριμία του ανθρώπινου σώματος ή εντάσσεται σε φαινόμενα «μαζικής κατάθλιψης» που τείνουν να εμφανίζονται σε πληθυσμιακές ομάδες υπό οικονομική και κοινωνική καταπίεση.
Έτσι κι αλλιώς είμαστε στην αρχή της θεατρικής αυτής περιόδου η οποία υποψιαζόμαστε ότι μέχρι το τέλος της θα μας επιφυλάξει αρκετές εκπλήξεις. Και βέβαια είμαστε σε αναμονή για τα κοινωνικού περιεχόμενου νέα ελληνικά θεατρικά έργα που ευελπιστούμε να προκύψουν από αυτή την κρίση και τα οποία θα έχουν να κάνουν με ζητήματα ιδιοπροσωπίας, αξιοπρέπειας και αντιστασιακού ήθους.
Δεν ξεχνάμε ότι στα κινέζικα ιδεογράμματα το ιδεόγραμμα του προβλήματος ταυτίζεται με το ιδεόγραμμα της ευκαιρίας.
Διαβάστε περισσότερα!
Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2010
Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2010
Η ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΟΜΗΡΟΣ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ
Η εφαρμογή του Καλλικράτη , συνιστά την επιβολή του νεοφιλελεύθερου μοντέλου στους δήμους , του μοντέλου δηλαδή κατά το οποίο υποχρεώσεις της κεντρικής εξουσίας για ελεύθερη πρόσβαση και δωρεάν παροχή σε τομείς όπως είναι η υγεία και η παιδεία αποσυγκεντρώνονται. Η λογική αυτή έχει οδηγήσει στο αδιέξοδο που αντιμετωπίζουν εδώ κι ένα μήνα οι παιδικοί και οι βρεφονηπιακοί σταθμοί των δήμων. Μη έχοντας τα ανάλογα κονδύλια παρατηρούνται προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία τους μιας και η αδυναμία πρόσληψης διδακτικού προσωπικού από τη μια όσο και η έλλειψη των κατάλληλων υποδομών από την άλλη, έχουν οδηγήσει στην αδυναμία των δήμων να κάνουν δεκτές τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί από τους γονείς. Ταυτόχρονα, αν και είμαστε σε προεκλογική περίοδο, τα τροφεία για τους συγκεκριμένους σταθμούς αντί να μειώνονται παρουσιάζουν αύξηση.
Επίσης ο πολιτικός έλεγχος ο οποίος επιδιώχθηκε μέσω του Καλλικράτη, φαίνεται στην αδυναμία αυτοδιοικητικών κινήσεων, έξω από το επίσημο πολιτικό σκηνικό, να συμμετάσχουν στις επερχόμενες εκλογές, μιας και οι απαιτήσεις του νόμου ξεπερνούν κατά πολύ τις δυνατότητές τους.
Τέλος δικαιώνονται οι ενστάσεις από την πλευρά της ΚΕΔΚΕ κατά την οποία η μεταφορά αρμοδιοτήτων χωρίς την ανάλογη μεταφορά πόρων οδηγεί πλέον στην αποστέωση των αυτοδιοικητικών αρμοδιοτήτων των δήμων. Τα πρώτα προβλήματα έχουν αρχίσει να παρουσιάζονται στις υπηρεσίες που παρέχουν οι δήμοι όπως είναι τα ΚΕΠ, η βοήθεια στο σπίτι, τα ΚΔΑΠ και βέβαια κυρίως στον τομέα της καθαριότητας.
Σε όλα τα παραπάνω η εφαρμογή του μνημονίου έρχεται να σπρώξει ακόμη περισσότερο τους δήμους στο τέλμα της χρεωκοπίας.
Σύμφωνα με το νόμο 3845 του ΦΕΚ 65/2010, γνωστού και ως μνημονίου, απαγορεύονται πλέον όχι μόνο οι προσλήψεις αλλά και η ανανέωση των συμβάσεων που έχουν υπογραφεί από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης. Ήδη η πρώτη επίπτωση είναι γεγονός. Σε εφαρμογή του μνημονίου δεν ανανεώνονται οι συμβάσεις 13.500 συμβασιούχων οι οποίες λήγουν τους επόμενους 6 μήνες. Με το γεγονός ότι οι περισσότεροι από αυτούς απασχολούνται στην καθαριότητα μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν στον τομέα αυτό.
Αυτό βέβαια είναι μόνο η αρχή μιας και εξαιτίας της μείωσης των πόρων που έπρεπε να χορηγεί η κυβέρνηση, προβλέπεται ότι τα χρέη των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ως το 2013 θα φτάσουν τα 3 δις.
Οι δεσμεύσεις οι οποίες απορρέουν από την εφαρμογή του μνημονίου και αφορούν την περικοπή των κονδυλίων είναι ξεκάθαρες. Ήδη μέχρι 31/8/10 είχαν περικοπεί 515.000.000. εκατομμύρια ευρώ από κονδύλια που αφορούσαν σε έργα και λειτουργικές δαπάνες ,εκ των οποίων 315.000.000 από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) και 200.000.000 από τη Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης(ΣΑΤΑ).
Η λογική του μνημονίου είναι παρούσα και στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αντί να καταργήσει απευθείας τον πρώτο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης, τον διατηρεί ως απαξιωμένο, ως φάντασμα του εαυτού του, παρέχοντάς του αρκετά μειωμένους πλέον πόρους. Έτσι οι δήμοι αδυνατούν να επιτελέσουν το αυτοδιοικητικό τους έργο και οδηγούνται ή στη χρεωκοπία ή στην αγκαλιά των ΣΔΙΤ, στις συμπράξεις δηλαδή με τον ιδιωτικό τομέα.
Ακόμη χειρότερα σε επίπεδο Περιφερειών το μνημόνιο κατορθώνει να οδηγήσει τις 13 αυτές διοικητικές μονάδες σε απευθείας συνεννοήσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την εξεύρεση κονδυλίων. Έτσι παρακάμπτεται και απαξιώνεται ο ρόλος του εθνικού κράτους όπως επίσης οδηγούνται οι Περιφέρειες αυτές σε ανταγωνισμό μεταξύ τους.
Μη κρατώντας ούτε τα προσχήματα για το πώς βλέπει το μνημόνιο την τοπική αυτοδιοίκηση, έχουν εγγραφεί ξεκάθαρα στο περιεχόμενο του και συγκεκριμένα στη σελίδα 1349 η πρόνοια κατά την οποία τα τρία έτη 2011, 2012 και 2013 προβλέπεται η περικοπή πόρων ύψους 500.000.000 ευρώ ανά έτος από τον Καλλικράτη.
Με την εφαρμογή της Νέας Αυτοδιοικητικής Μεταρρύθμισης αλλά και τον εξαναγκασμό του μνημονίου, ο σχεδιασμός ο οποίος ξεκίνησε με τον Καποδίστρια, οδηγεί σε εξαφάνιση τους όποιους αυτοδιοικητικούς θεσμούς και δυνατότητες υπήρχαν στη χώρα μας.
Ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου έχει δηλώσει ότι η ψήφος στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές της 7/11/10 είναι ουσιαστικά δημοψήφισμα για τον Καλλικράτη. Χρέος των τοπικών κοινωνιών είναι να καταψηφίσουν τα σχήματα που υπηρετούν το μνημόνιο και την Νέα Αυτοδιοικητική Μεταρρύθμιση. Ακόμη περισσότερο χρέος των τοπικών κοινωνιών είναι να δραστηριοποιηθούν και πέρα από τις εκλογές ενάντια στα μέτρα που επιβάλλει το ΔΝΤ.
Διαβάστε περισσότερα!
Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2010
ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΜΕΡΕΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤOY ΤΣΙΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΑΟ
Δεν είναι ότι η Κίνα είναι απλά και μόνο μια μεγάλη χώρα. Είναι ότι η επαφή με ένα τόσο λαμπρό και μεγάλο πολιτισμό δεν ταξινομείται εύκολα, μιας και κάθε τομέας του αξίζει ιδιαίτερης όσο και εκτενούς αναφοράς. Δεν είναι ότι είναι η τρίτη σε έκταση χώρα, ούτε ότι είναι η πολυπληθέστερη με 1,4 δισεκατομμύρια κατοίκους. Είναι ότι πρόκειται για ένα πολιτισμό 5.000 ετών με επιδόσεις στην αρχιτεκτονική, κεραμική, υφαντουργία, φιλοσοφία, ποίηση, λογοτεχνία, θέατρο, καλλιγραφία, επιστήμες και πλήθος άλλων ακόμα.
Θα επιχειρήσουμε μια συνοπτική παρουσίασή τους σε τέσσερα τμήματα, όσα είναι και τα άστρα που πλαισιώνουν τη σημαία της.
Η ΚΙΝΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Ο λαμπρός αυτός πολιτισμός είναι ένας από τους αρχαιότερους του κόσμου μιας και έρχεται από τα βάθη της τρίτης χιλιετίας π.Χ. Είχε την τύχη να αναπτυχθεί στις πεδιάδες που γονιμοποιούν οι γιγάντιοι ποταμοί Κίτρινος, Μακρύς και Μαργαριταρένιος και είναι αυτοί οι ποταμοί που βοήθησαν στην δημιουργία μιας αγροτικής κοινωνίας, δυναμικής και παραγωγικής, δίνοντας τον τόνο της αυτάρκειας μέχρι τις μέρες μας.
Ήταν το 221 π.χ. όπου ο Κιν Σι Χουάνγκ Τι κατόρθωσε να υπερισχύσει των άλλων βασιλείων και να ενοποιήσει όλες τις φυλές σε μία, βάζοντας έτσι τις βάσεις για το κράτος που θα πάρει το όνομά του. Επέβαλε ενιαία γραπτή γλώσσα, ενοποίησε τα μέτρα και τα σταθμά, κατασκεύασε πυκνό οδικό δίκτυο, έφτιαξε εντέλει ένα συνεκτικό και οργανωμένο κράτος. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο Μάο Τσε Τουνγκ αναφερόταν θετικά στην προσωπικότητα του Κιν, εξαιτίας του ότι ήταν αυτός που πρώτος έκανε την Κίνα ενιαίο και ισχυρό κράτος αλλά και γιατί πολέμησε τον κομφουκιανικό συντηρητισμό, ο οποίος υπήρξε ο κυριότερος ανασταλτικός παράγοντας στην ανάπτυξη της χώρας.
Λαός με ιδιαίτερη αδυναμία στον πολιτισμό, εκτός του ότι ο ίδιος διέπρεψε σε πάρα πολλούς τομείς, όπως είπαμε, δείχνει ιδιαίτερο σεβασμό στις χώρες που χαρακτηρίζονται από μακραίωνη πολιτιστική παράδοση. Ίσως είναι αυτός ο λόγος για τη στάση που κρατούν όταν ακούν ότι είσαι από την Ελλάδα, που στη γλώσσα τους ονομάζουν «Σσί Λά», το οποίο ερμηνεύεται ως Ο Φάρος της Δύσης.
Η ΚΙΝΑ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Λαός εργατικός, άοκνος και εφευρετικός ανέπτυξε τις τέχνες, τα γράμματα και τις επιστήμες όσο λίγοι. Αν και κυρίως τον γνωρίζουμε εξαιτίας του μεταξιού (εξ ου και ο Δρόμος του Μεταξιού που έκαναν τα καραβάνια από και προς τη Δύση) και της πυρίτιδας, οι επιδόσεις τους υπήρξαν αναρίθμητες. ‘Ήταν αυτοί οι οποίοι κατόρθωσαν γύρω στο 105 μ. Χ. να εφεύρουν το χαρτί, ένα από τα μεγαλύτερα ευεργετήματα της ανθρωπότητας. Ακολούθησε η (σινική) μελάνη, η τυπογραφία, η καλλιγραφία, τα χαρτονομίσματα για τα οποία δεν χρειάζεται να πούμε πόσο βοήθησαν στην εξέλιξη του πολιτισμού.
Και βέβαια δεν είναι μόνο αυτά. Η πορσελάνη, το τσάι, τα γυαλιά, το θέατρο σκιών (πέρα από την αναγνώριση του Καραγκιόζη από την Ουνέσκο ως τούρκου), γεννήθηκαν στη μεγάλη αυτή χώρα.
Ήδη από την Τρίτη χιλιετία π. Χ. ο κινέζικος λαός δημιουργούσε οργανωμένους οικισμούς, αντιπλημμυρικά έργα, υδραυλικά έργα, γέφυρες και διώρυγες. Και όλα αυτά με το ανθρώπινο μέτρο μιας και η σκέψη τους ήταν ενταγμένη σ’ αυτό. Όσο συχνά βλέπεις αρχιτεκτονικές κατασκευές να εκτείνονται σε έκταση, άλλο τόσο σπάνια τις βλέπεις να ορθώνονται προς τον ουρανό, γιατί είναι το ανθρώπινο μέτρο αυτό βάσει του οποίου κατασκευάστηκαν. Κι αν στην Ελλάδα τα οικοδομήματα είναι ενταγμένα στο ανθρώπινο όσο και στο φυσικό περιβάλλον εκεί με τις ιδιαίτερες κυρτές στέγες τους σου δίνουν την εντύπωση ότι όλα (σπίτια, ναοί, δημόσια κτήρια) αιωρούνται λίγα μέτρα πάνω από τη γη.
Η ΚΙΝΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Όντας για πολλά χρόνια αγροτική κοινωνία βάσισε τη λειτουργία της στην ισομερή ανάπτυξη των αγροτικών κοινοτήτων. Είναι αυτός ο κοινοτισμός που διαπερνούσε μέχρι πρόσφατα την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική δομή της χώρας. Η ισχυρή αγροτική οικονομία είναι αυτή η οποία μέχρι τώρα την έκανε αυτάρκη σε τρόφιμα, είναι αυτή που δημιούργησε τη βάση για την ανάπτυξη των τεχνών και των επιστημών που αναφέραμε. Και είναι η διορατικότητα του Μάο Τσε Τουνγκ, ο οποίος ως γνώστης της ιστορίας και των παραδόσεων της Κίνας, κατόρθωσε να εμπνεύσει τον αγροτικό πληθυσμό και να τον οδηγήσει στη νίκη κατά των ξένων αποικιοκρατών όσο και των τοπικών συμμάχων τους. Μη ξεχνάμε ότι η Κίνα υπέφερε για χρόνια από την επέμβαση των ξένων δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία) οι οποίες επέβαλαν στους ντόπιους τη χρήση οπίου, εξαιτίας της οποίας, σε μια προσπάθεια αντίστασης, οι Κινέζοι έκαναν δύο πολέμους.
Η Κίνα επίσης είναι η χώρα της Πολιτιστικής Επανάστασης, μιας διαδικασίας κατά την οποία την πολιτική δεν την διαχειριζόταν κάποιος διαμεσολαβητικός οργανισμός (όπως είναι το κόμμα ή το κράτος) αλλά ή ίδια η κοινωνία μέσα από δημόσιες ανοικτές συνελεύσεις, συζήτηση και κριτική. Ένα διαρκές και ζωντανό πείραμα Άμεσης Δημοκρατίας. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτοί οι οποίοι ευθύνονται για την παλινόρθωση του καπιταλιστικού οικονομικού συστήματος στην Κίνα είναι αυτοί οι οποίοι είχαν υποστεί αυστηρή κριτική κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης για τις ιδέες τις οποίες εξέφραζαν και βέβαια είναι αυτοί οι οποίοι συστηματικά, πατώντας σε υπαρκτά λάθη, έχουν ενορχηστρώσει τα τελευταία 35 χρόνια μια εκστρατεία συκοφάντησης και απαξίωσής της.
Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΙΝΑ
Μετά τη λήξη της Πολιτιστικής Επανάστασης και την κυριαρχία των απόψεων του Λιου Σάο Σι και του Τενγκ Σιάο Πινγκ η ρότα της Κίνας άλλαξε. Η πλήρης όσο και γοργή εκβιομηχάνιση της χώρας με κάθε κόστος ήταν η βασική επιλογή. Αυτή ακριβώς οδήγησε ήδη από το 2003 στις εκτιμήσεις των παγκόσμιων οικονομικών κύκλων για το φαινόμενο ΒΡΙΚ (από τα αρχικά των χωρών Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα). Ειδικά για την Κίνα, τη μεγαλύτερη ανάμεσα στις υπόλοιπες τέσσερις, προβλεπόταν ότι το 2015 θα καταλάμβανε τη τέταρτη θέση ανάμεσα στις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη πίσω από τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τη Γερμανία. Τον περασμένο μήνα με την ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων του πρώτου τριμήνου του 2010 πέρασε στη δεύτερη θέση. Η ανάπτυξη αυτή έχει οδηγήσει τα αστικά κέντρα της Κίνας όπως π.χ. τη Σαγκάη (με 20.000.000 κατοίκους) να αναπτύσσονται και να οικοδομούνται γοργά με ουρανοξύστες, τους οποίους κατασκευάζουν παγκοσμίου φήμης προσκεκλημένοι αρχιτέκτονες. Εμπορικές εκθέσεις τρέχουν συνεχώς σε όλες τις μεγάλες κινεζικές πόλεις, λειτουργώντας ως πόλοι έλξης για επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Πλέον ο μητροπολιτικός χαρακτήρας των αστικών κέντρων δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα από τη δύση.
Όχι βέβαια χωρίς αντίτιμο. Η ξέφρενη οικονομική ανάπτυξη έχει οδηγήσει στην καταστροφή των «υδάτινων δρόμων», μιας και τα ποτάμια είναι πλέον ακατάλληλα όχι μόνο ως πόσιμο νερό αλλά ακόμη και για πότισμα των καλλιεργειών.
Οι κοινωνικές ανισότητες συνεχώς αυξάνονται και αυτό το οποίο προσπαθούσε να αντιμετωπίσει η Πολιτιστική Επανάσταση, για την ισοβαρή ανάπτυξη πόλης και χωριού, λύνεται θριαμβευτικά υπέρ της πρώτης. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτή τη στιγμή για την Κίνα είναι εσωτερικός, είναι το κατά πόσο θα μπορέσει αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα, το κατά πόσο θα μπορέσει να ελέγξει την ανισομερή ανάπτυξη όσο και το πολυποίκιλο μωσαϊκό των κατοίκων της υπαίθρου.
Οι Κινέζοι αποκαλούν τη χώρα τους Ζονγκ Γκούο δηλαδή Χώρα του Κέντρου. Το Κέντρο είναι βασική έννοια κλειδί στην κινέζικη σκέψη. Στο ιδεόγραμμα συμβολίζεται με ένα ορθογώνιο που δηλώνει τη γη και μια κάθετη γραμμή που διαπερνά τον κεντρικό της άξονα. Κι απ’ ότι φαίνεται αυτή ακριβώς την τύχη επιδιώκουν για τη χώρα τους.
Να την καταστήσουν Χώρα του Κέντρου της Γης.
Διαβάστε περισσότερα!
Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου 2010
΄΄ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ΄΄ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΤΙΣ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
Πέρα από τον έλεγχο σε επίπεδο δημοκρατίας και αυτοδιοίκησης που φέρνει ο Καλλικράτης, πολύ σημαντικές είναι και οι ρυθμίσεις οι οποίες γίνονται στο εκλογικό σύστημα και στη δυνατότητα υποβολής υποψηφιοτήτων και παρέμβασης από τοπικές κινήσεις στις επερχόμενες Δημοτικές εκλογές.
Ενώ μέχρι τώρα υπήρχε, έστω περιορισμένα, έστω αποσπασματικά, η δυνατότητα της παρέμβασης σ’ αυτές όσων σχημάτων το επιθυμούσαν, με τις προϋποθέσεις που βάζει ο Καλλικράτης, ουσιαστικά τους απαγορεύει τη δυνατότητα αυτή.
Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε στη μη ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος της απλής αναλογικής ως συστήματος για τις εκλογές. Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε στο καταφανώς ληστρικό σύστημα το οποίο επιτρέπει σε ένα συνδυασμό του 22% να επικρατήσει στο δεύτερο γύρο και να πάρει τα 3/5 των εδρών όπως έχει γίνει σε δήμους, όπως λ.χ στο δήμο Υμηττού.
Οι ρυθμίσεις του νέου νόμου ουσιαστικά απαγορεύουν τη συμμετοχή τοπικών κινήσεων, ειδικά όσων είναι έξω από κομματικά κάδρα. Τούτο το κατορθώνουν με το να υποχρεώνουν σε συμμετοχή τουλάχιστον του 50% των εκλογικών περιφερειών, με την υποχρεωτική υποβολή υποψηφιοτήτων ίση με τον αριθμό των εδρών των περιφερειών αυτών ή με την υποβολή υποψηφιοτήτων ίση με τα 3/5 του αριθμού των εδρών των δημοτικών κοινοτήτων.
Ακόμα και στην απίθανη περίπτωση που ένα αυτοδιοικητικό σχήμα κατορθώσει να ξεπεράσει όλα τα παραπάνω εμπόδια, και λόγω εντοπιότητας φέρει αυξημένα ποσοστά σε μια δημοτική κοινότητα, αλλά όχι στο σύνολο της περιφέρειας, ο Καλλικράτης επιδιώκοντας ακριβώς τον πολιτικό έλεγχο, του αφαιρεί το δικαίωμα εκπροσώπησης στην κοινότητα αυτή.
Για να γίνει πιο κατανοητό αυτό, αναφέρουμε το εξής παράδειγμα.
Η κίνηση πολιτών Αστακού λόγω συνεχούς συγκροτημένης και ουσιαστικής παρέμβασης στην τοπική κοινωνία, έχει κατορθώσει να έχει μια αναγνωρισιμότητα στον τόπο της. Στην περίπτωση που αποφασίσει να πάρει μέρος στις δημοτικές εκλογές, υποχρεούται να υποβάλει υποψηφιότητες για το σύνολο του δήμου, ουσιαστικά για το 1/7 του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Στην απίθανη περίπτωση που το κατορθώσει, και με δεδομένη την αναγνωρισιμότητα στον Αστακό, ακόμα και στην περίπτωση που έπαιρνε 60 ή και 70% στην τοπική κοινωνία αλλά λόγω απόστασης η αναγνωρισιμότητα της ήταν μικρή στην υπόλοιπη περιφέρεια, τα 3/5 της εκπροσώπησης στον Αστακό θα τα έπαιρνε ο πρώτος συνδυασμός της περιφέρειας, με την κίνηση πολιτών να μην μπορεί να εκπροσωπηθεί ούτε με ένα υποψήφιο.
Μέσα από αλλεπάλληλες δικλείδες επιτυγχάνεται ο αποκλεισμός όλων των τοπικών κινήσεων, σχημάτων ή παρατάξεων που δραστηριοποιούνται έξω από το επίσημο πολιτικό σκηνικό. Όμως είναι αυτά τα σχήματα τα οποία συγκεντρώνουν την αμφισβήτηση αυτού του σκηνικού, είναι αυτά τα σχήματα τα οποία εμπεριέχουν την κριτική του, είναι αυτά τα σχήματα τα οποία μπορούν να μετατρέψουν τη ρωγμή σε ρήγμα και το ρήγμα σε κρίση του πολιτικού συστήματος.
Στην Αργεντινή του 2001 η κρίση του πολιτικού συστήματος ήταν καίρια και ολοκληρωτική. Όλη η χώρα κατέρρευσε με την αστική τάξη να την εγκαταλείπει πανικόβλητη. Και ήταν η αδυναμία συγκρότησης των επιμέρους αντιστάσεων σε μια ολοκληρωμένη συγκροτημένη εναλλακτική πρόταση αυτή η οποία τους επέτρεψε να επανέρχονται και δειλά-δειλά να πετσοκόβουν τις κατακτήσεις του λαϊκού κινήματος σε κοινωνικό, πολιτισμικό, θεσμικό και οικονομικό επίπεδο.
Γνωρίζοντας το πολιτικό σύστημα ότι κακήν κακώς η κρίση του μπορεί να ξεπεραστεί, όπως έχει γίνει αρκετές φορές μέχρι τώρα, καταλαβαίνει ότι μεγαλύτερος εχθρός του είναι η συγκρότηση ολοκληρωμένης εναλλακτικής πρότασης από τους από κάτω. Είναι αυτό το οποίο δεν θα επιτρέψει να γίνει χρησιμοποιώντας νομικά, ιδεολογικά ή κατασταλτικά μέτρα. .
Σε αυτή ακριβώς την κατεύθυνση κινείται ο Καλλικράτης.
Διαβάστε περισσότερα!
Ενώ μέχρι τώρα υπήρχε, έστω περιορισμένα, έστω αποσπασματικά, η δυνατότητα της παρέμβασης σ’ αυτές όσων σχημάτων το επιθυμούσαν, με τις προϋποθέσεις που βάζει ο Καλλικράτης, ουσιαστικά τους απαγορεύει τη δυνατότητα αυτή.
Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε στη μη ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος της απλής αναλογικής ως συστήματος για τις εκλογές. Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε στο καταφανώς ληστρικό σύστημα το οποίο επιτρέπει σε ένα συνδυασμό του 22% να επικρατήσει στο δεύτερο γύρο και να πάρει τα 3/5 των εδρών όπως έχει γίνει σε δήμους, όπως λ.χ στο δήμο Υμηττού.
Οι ρυθμίσεις του νέου νόμου ουσιαστικά απαγορεύουν τη συμμετοχή τοπικών κινήσεων, ειδικά όσων είναι έξω από κομματικά κάδρα. Τούτο το κατορθώνουν με το να υποχρεώνουν σε συμμετοχή τουλάχιστον του 50% των εκλογικών περιφερειών, με την υποχρεωτική υποβολή υποψηφιοτήτων ίση με τον αριθμό των εδρών των περιφερειών αυτών ή με την υποβολή υποψηφιοτήτων ίση με τα 3/5 του αριθμού των εδρών των δημοτικών κοινοτήτων.
Ακόμα και στην απίθανη περίπτωση που ένα αυτοδιοικητικό σχήμα κατορθώσει να ξεπεράσει όλα τα παραπάνω εμπόδια, και λόγω εντοπιότητας φέρει αυξημένα ποσοστά σε μια δημοτική κοινότητα, αλλά όχι στο σύνολο της περιφέρειας, ο Καλλικράτης επιδιώκοντας ακριβώς τον πολιτικό έλεγχο, του αφαιρεί το δικαίωμα εκπροσώπησης στην κοινότητα αυτή.
Για να γίνει πιο κατανοητό αυτό, αναφέρουμε το εξής παράδειγμα.
Η κίνηση πολιτών Αστακού λόγω συνεχούς συγκροτημένης και ουσιαστικής παρέμβασης στην τοπική κοινωνία, έχει κατορθώσει να έχει μια αναγνωρισιμότητα στον τόπο της. Στην περίπτωση που αποφασίσει να πάρει μέρος στις δημοτικές εκλογές, υποχρεούται να υποβάλει υποψηφιότητες για το σύνολο του δήμου, ουσιαστικά για το 1/7 του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Στην απίθανη περίπτωση που το κατορθώσει, και με δεδομένη την αναγνωρισιμότητα στον Αστακό, ακόμα και στην περίπτωση που έπαιρνε 60 ή και 70% στην τοπική κοινωνία αλλά λόγω απόστασης η αναγνωρισιμότητα της ήταν μικρή στην υπόλοιπη περιφέρεια, τα 3/5 της εκπροσώπησης στον Αστακό θα τα έπαιρνε ο πρώτος συνδυασμός της περιφέρειας, με την κίνηση πολιτών να μην μπορεί να εκπροσωπηθεί ούτε με ένα υποψήφιο.
Μέσα από αλλεπάλληλες δικλείδες επιτυγχάνεται ο αποκλεισμός όλων των τοπικών κινήσεων, σχημάτων ή παρατάξεων που δραστηριοποιούνται έξω από το επίσημο πολιτικό σκηνικό. Όμως είναι αυτά τα σχήματα τα οποία συγκεντρώνουν την αμφισβήτηση αυτού του σκηνικού, είναι αυτά τα σχήματα τα οποία εμπεριέχουν την κριτική του, είναι αυτά τα σχήματα τα οποία μπορούν να μετατρέψουν τη ρωγμή σε ρήγμα και το ρήγμα σε κρίση του πολιτικού συστήματος.
Στην Αργεντινή του 2001 η κρίση του πολιτικού συστήματος ήταν καίρια και ολοκληρωτική. Όλη η χώρα κατέρρευσε με την αστική τάξη να την εγκαταλείπει πανικόβλητη. Και ήταν η αδυναμία συγκρότησης των επιμέρους αντιστάσεων σε μια ολοκληρωμένη συγκροτημένη εναλλακτική πρόταση αυτή η οποία τους επέτρεψε να επανέρχονται και δειλά-δειλά να πετσοκόβουν τις κατακτήσεις του λαϊκού κινήματος σε κοινωνικό, πολιτισμικό, θεσμικό και οικονομικό επίπεδο.
Γνωρίζοντας το πολιτικό σύστημα ότι κακήν κακώς η κρίση του μπορεί να ξεπεραστεί, όπως έχει γίνει αρκετές φορές μέχρι τώρα, καταλαβαίνει ότι μεγαλύτερος εχθρός του είναι η συγκρότηση ολοκληρωμένης εναλλακτικής πρότασης από τους από κάτω. Είναι αυτό το οποίο δεν θα επιτρέψει να γίνει χρησιμοποιώντας νομικά, ιδεολογικά ή κατασταλτικά μέτρα. .
Σε αυτή ακριβώς την κατεύθυνση κινείται ο Καλλικράτης.
Διαβάστε περισσότερα!
Πέμπτη 8 Ιουλίου 2010
ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΠΕΡΑΣΕ
Τον περασμένο μήνα ολοκληρώθηκε κατά παράδοση η θεατρική περίοδος 2009-2010. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι πρεμιέρες καινούριων έργων δεν λαμβάνουν χώρα, με τις παραστάσεις χορού να έχουν όπως κάθε χρόνο την τιμητική τους. Τη σκυτάλη επίσης παίρνουν τα διάφορα φεστιβάλ των δήμων, με το περιεχόμενό τους, εξαιτίας των νέων οικονομικών μέτρων, να είναι σαφώς περιορισμένο τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά. Αρκετά από αυτά μάλιστα ματαιώθηκαν.
Προσπαθώντας ένα μικρό απολογισμό για τη χρονιά που μας πέρασε, θα θέλαμε να σταθούμε σε τρία πράγματα.
Η θεατρική παραγωγή, εξαιτίας προγραμματισμού πριν την οικονομική θύελλα, υπήρξε αυξημένη σε σχέση με πέρυσι. Όχι μόνο ανέβηκαν περισσότερες παραστάσεις, όχι μόνο υπήρξε εμφάνιση νέων και ικανών ηθοποιών, αλλά λόγω της εμφανούς έλλειψης θεατρικών σκηνών, αλλά και του οικονομικού κόστους που αυτή συνεπάγεται, παρουσιάστηκε μια τάση αυξημένων θεατρικών προτάσεων που κινούνταν στο χώρο του πειραματικού θεάτρου. Έτσι είδαμε έργα να ανεβαίνουν για μία ακόμη φορά, αλλά πολύ πιο έντονα, σε χώρους έξω από αυτόν του παραδοσιακού θεάτρου. Διαμερίσματα ηθοποιών, κλιμακοστάσια, υπόγεια παρκινγκ, μπαρ αλλά και υπαίθριοι χώροι, χρησιμοποιήθηκαν ως χώροι τέλεσης θεατρικών έργων. Εάν σ’ αυτά συνυπολογίσουμε και τις πειραματικές προτάσεις ως προς το περιεχόμενο, οι οποίες ήταν επίσης αυξημένες σε σχέση με πέρυσι, φαίνεται ότι ζούμε μια μικρή έκρηξη στον χώρο αυτό. Πιστεύουμε ότι αυτή η έκρηξη έχει να κάνει και με μια σημαντική ανησυχία, ειδικά στο χώρο των νέων δημιουργών. Παρ’ ότι το αντίτιμο του εισιτηρίου έχει αρχίσει πλέον να είναι υπολογίσιμο στην αιχμαλωσία του ΔΝΤ την οποία ζούμε, τουλάχιστον για φέτος το θέατρο έδειξε αντοχές. Πολλές παραστάσεις είχαν ήδη προπωλήσει τις θέσεις τους, ενώ γενικά η παρουσία του θεατρικού κοινού παρέμεινε σημαντική, δείχνοντας να μην επηρεάζεται, προς ώρας, από τα νέα οικονομικά μέτρα.
Το δεύτερο, επίσης ουσιαστικό, ήταν η παρουσία αρκετών σημαντικών ανθρώπων του διεθνούς θεάτρου στη χώρα μας. Προσωπικότητες όπως ο Γουίλσον, ο Μάλκοβιτς ή ο Όστερμάγιερ, για να αναφέρουμε ενδεικτικά μόνο κάποιους, είτε ως σκηνοθέτες είτε ως ηθοποιοί, δήλωσαν παρόντες. Οι αρκετά σημαντικές αυτές παραστάσεις, δείχνουν ότι το ελληνικό θεατρικό τοπίο αρχίζει άνετα να συναγωνίζεται το ευρωπαϊκό μιας και οι παραστάσεις για τις οποίες μιλάμε, δεν συνιστούν αναμασήματα περασμένων ετών αλλά αποτελούν σύγχρονες όσο και πρωτοπόρες προτάσεις. Η ανάπτυξη του ελληνικού θεάτρου τα τελευταία χρόνια και η σταθεροποίησή του σε ένα υψηλό επίπεδο, δείχνει ότι οδηγεί και στην ευρωπαϊκού επιπέδου ανταγωνιστικότητά του με μικρά έστω αλλά σταθερά αρχικά βήματα. Δυστυχώς, όπως έχουμε θίξει και στο παρελθόν, η υψηλών προδιαγραφών ποιοτικές αυτές παραστάσεις, συνοδεύονται από ένα ακατανόητα υψηλό αντίτιμο. Έτσι παραστάσεις οι οποίες ανέβηκαν την περασμένη χρονιά σε θεατρικές πρωτεύουσες όπως είναι το Βερολίνο ή το Παρίσι, έδωσαν το παρόν στη χώρα μας σε διπλάσια τιμή εισιτηρίων. Δεν είναι δυνατόν έργα, όπου η πρόσβαση του κοινού σε αυτά αλλού στοιχίζει από 35 έως 70 ευρώ, τα ίδια αυτά έργα να παρουσιάζονται σε μας με εισιτήριο το οποίο αγγίζει ή ξεπερνάει κάποιες φορές τα 100 ευρώ. Το κόστος αυτό είναι προφανώς απαγορευτικό για τη μεγάλη πλειοψηφία του θεατρικού κοινού, καταντάει δε σκανδαλώδες όταν συμβαίνει μεσούσης της οικονομικής κρίσης καθώς και των οικονομικών μέτρων που επιβάλλονται από το ΔΝΤ. Όσο και αν είμαστε περίεργοι για το κατά πόσο αυτές οι τιμές αλλά και αυτές καθαυτές οι παραστάσεις θα παρουσιαστούν την επόμενη θεατρική περίοδο, δεν μπορούμε παρά να παρατηρήσουμε ότι η λογική αυτή μας οδηγεί σε ένα θεατρικό κοινό, δύο ταχυτήτων. Από τη μια θα έχουμε το κοινό του «Μεγάρου Μουσικής», όπως συνηθίζαμε να λέμε παλιά και από την άλλη θα υπάρχει το κοινό το οποίο αποτελεί και τη μερίδα του λέοντος, το οποίο θα αδυνατεί ολοένα και περισσότερο να έχει πρόσβαση στα θεατρικά δρώμενα. Όπως και να είναι την επόμενη θεατρική περίοδο οι όποιες απορίες μας θα λυθούν.
Τέλος πολύ σημαντική ήταν η απόφαση την οποία πήρε ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Γερουλάνος για την κατάργηση του Εθνικού Κέντρου Θεάτρου και Χορού (ΕΚΕΘΕΧ) με μία απόφαση την οποία ουσιαστικά είχε αφήσει να διαφανεί από τις πρώτες ημέρες της υπουργίας του. Πατώντας στο αυξημένο λειτουργικό κόστος του Κέντρου από τη μια και στην κόντρα που προέκυψε ανάμεσα στον πρόεδρό του Γ. Δραγώνα και τον διευθυντή του Ηρ. Λογοθέτη από την άλλη, προχώρησε στη διάλυση του Κέντρου στα μόλις δύο χρόνια λειτουργίας του. Θυμίζουμε ότι το ΕΚΕΘΕΧ, παρ’ όλες τις ενστάσεις αλλά και τα παράπονα ανθρώπων του θεάτρου σε σχέση με τη λειτουργία του, ήταν ένας αυτόνομος Οργανισμός στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγονταν 140 θίασοι, 400 θέατρα, 1.000 σκηνοθέτες καθώς και μια ετήσια παραγωγή 500 έως 700 νέων ηθοποιών κάθε χρόνο. Επίσης σημαντικό είναι ότι στην αρμοδιότητά του όσο και στη βοήθειά του, υπάγονταν τα ΔΗΠΕΘΕ, τα περισσότερα των οποίων με πολύ αξιόλογο έργο όσο και συντελεστές. Αν στα προβλήματα τα οποία έχουν να αντιμετωπίσουν προσθέσουμε και αυτά τα οποία θα δημιουργήσει η υλοποίηση του Καλλικράτη στην περιφέρεια, καταλαβαίνουμε ότι ο πολύ σημαντικός αυτός θεσμός μπαίνει σε μια περίοδο κρίσης.
Στα λίγα χρόνια της λειτουργίας του το ΕΚΕΘΕΧ έδειξε σημαντικές τάσεις ανανέωσης. Επιλέγοντας να ξεφύγει από τη λογική των πεπατημένων επιχορηγήσεων σε θιασάρχες, «γνωστούς» και «κολλητούς» υπουργών και πολιτικών και στρεφόμενο στη στήριξη θεατρικών σκηνών με ουσιαστικό και ποιοτικό έργο έδειξε ότι άρχισε να ταράζει τα νερά. Επίσης σημαντικές ήταν οι επιχορηγήσεις προς νέους θιάσους. Οι θίασοι αυτοί έχοντας αυξημένα οικονομικά προβλήματα κυρίως στο ζήτημα της στέγης, κατόρθωναν να ξεφεύγουν από τις υπενοικιάσεις αιθουσών οι οποίες ανήκαν σε συγκεκριμένους πάντα θιασάρχες. Ήταν λογικό οι θιασάρχες αυτοί, οι οποίοι οικονομικά ενισχύονταν για τις δικές τους παραγωγές όσο και για τις αίθουσες τις οποίες έδιναν, να αντιδράσουν.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην αιτίαση του υπουργού για τα υψηλά πάγια λειτουργικά έξοδα του Κέντρου τα οποία άγγιζαν, σύμφωνα με δήλωσή του, το 1,5 εκατομμύριο ευρώ, είχε ήδη προταθεί πρόγραμμα σημαντικής μείωσης των δαπανών αυτών το οποίο δεν μπήκε στη διαδικασία να το μελετήσει.
Τα δυσάρεστα όμως δεν εξαντλούνται στο ΕΚΕΘΕΧ. Ήδη τα μηνύματα έχουν σταλεί και προς την Εθνική Λυρική Σκηνή. Δεν είναι τυχαίο ότι φέτος ανέβηκαν παραστάσεις από τις εφεδρείες παρελθόντων χρόνων ακριβώς για λόγους οικονομίας. Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια συνάντησης που είχε ο Γ. Χουβαρδάς, διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου με τον κ. Γερουλάνο, στην οποία του ανέφερε το οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Εθνική Σκηνή εισέπραξε ως απάντηση «Αν δεν τα βγάζει πέρα, να κλείσει».
Είναι φανερό ότι το επόμενο χρονικό διάστημα με τη χώρα μας υπό την ομηρία του ΔΝΤ, με τον νεοφιλελευθερισμό να επελαύνει και τα εργασιακά όσο και ασφαλιστικά δικαιώματα να δέχονται μια πρωτόγνωρη επίθεση, ο χώρος του πολιτισμού δεν θα μείνει απέξω.
Όμως δεν γνωρίζουμε εάν ο πολιτισμός κοστίζει ακριβά, ξέρουμε όμως ότι η έλλειψή του κοστίζει πανάκριβα.
Διαβάστε περισσότερα!
Προσπαθώντας ένα μικρό απολογισμό για τη χρονιά που μας πέρασε, θα θέλαμε να σταθούμε σε τρία πράγματα.
Η θεατρική παραγωγή, εξαιτίας προγραμματισμού πριν την οικονομική θύελλα, υπήρξε αυξημένη σε σχέση με πέρυσι. Όχι μόνο ανέβηκαν περισσότερες παραστάσεις, όχι μόνο υπήρξε εμφάνιση νέων και ικανών ηθοποιών, αλλά λόγω της εμφανούς έλλειψης θεατρικών σκηνών, αλλά και του οικονομικού κόστους που αυτή συνεπάγεται, παρουσιάστηκε μια τάση αυξημένων θεατρικών προτάσεων που κινούνταν στο χώρο του πειραματικού θεάτρου. Έτσι είδαμε έργα να ανεβαίνουν για μία ακόμη φορά, αλλά πολύ πιο έντονα, σε χώρους έξω από αυτόν του παραδοσιακού θεάτρου. Διαμερίσματα ηθοποιών, κλιμακοστάσια, υπόγεια παρκινγκ, μπαρ αλλά και υπαίθριοι χώροι, χρησιμοποιήθηκαν ως χώροι τέλεσης θεατρικών έργων. Εάν σ’ αυτά συνυπολογίσουμε και τις πειραματικές προτάσεις ως προς το περιεχόμενο, οι οποίες ήταν επίσης αυξημένες σε σχέση με πέρυσι, φαίνεται ότι ζούμε μια μικρή έκρηξη στον χώρο αυτό. Πιστεύουμε ότι αυτή η έκρηξη έχει να κάνει και με μια σημαντική ανησυχία, ειδικά στο χώρο των νέων δημιουργών. Παρ’ ότι το αντίτιμο του εισιτηρίου έχει αρχίσει πλέον να είναι υπολογίσιμο στην αιχμαλωσία του ΔΝΤ την οποία ζούμε, τουλάχιστον για φέτος το θέατρο έδειξε αντοχές. Πολλές παραστάσεις είχαν ήδη προπωλήσει τις θέσεις τους, ενώ γενικά η παρουσία του θεατρικού κοινού παρέμεινε σημαντική, δείχνοντας να μην επηρεάζεται, προς ώρας, από τα νέα οικονομικά μέτρα.
Το δεύτερο, επίσης ουσιαστικό, ήταν η παρουσία αρκετών σημαντικών ανθρώπων του διεθνούς θεάτρου στη χώρα μας. Προσωπικότητες όπως ο Γουίλσον, ο Μάλκοβιτς ή ο Όστερμάγιερ, για να αναφέρουμε ενδεικτικά μόνο κάποιους, είτε ως σκηνοθέτες είτε ως ηθοποιοί, δήλωσαν παρόντες. Οι αρκετά σημαντικές αυτές παραστάσεις, δείχνουν ότι το ελληνικό θεατρικό τοπίο αρχίζει άνετα να συναγωνίζεται το ευρωπαϊκό μιας και οι παραστάσεις για τις οποίες μιλάμε, δεν συνιστούν αναμασήματα περασμένων ετών αλλά αποτελούν σύγχρονες όσο και πρωτοπόρες προτάσεις. Η ανάπτυξη του ελληνικού θεάτρου τα τελευταία χρόνια και η σταθεροποίησή του σε ένα υψηλό επίπεδο, δείχνει ότι οδηγεί και στην ευρωπαϊκού επιπέδου ανταγωνιστικότητά του με μικρά έστω αλλά σταθερά αρχικά βήματα. Δυστυχώς, όπως έχουμε θίξει και στο παρελθόν, η υψηλών προδιαγραφών ποιοτικές αυτές παραστάσεις, συνοδεύονται από ένα ακατανόητα υψηλό αντίτιμο. Έτσι παραστάσεις οι οποίες ανέβηκαν την περασμένη χρονιά σε θεατρικές πρωτεύουσες όπως είναι το Βερολίνο ή το Παρίσι, έδωσαν το παρόν στη χώρα μας σε διπλάσια τιμή εισιτηρίων. Δεν είναι δυνατόν έργα, όπου η πρόσβαση του κοινού σε αυτά αλλού στοιχίζει από 35 έως 70 ευρώ, τα ίδια αυτά έργα να παρουσιάζονται σε μας με εισιτήριο το οποίο αγγίζει ή ξεπερνάει κάποιες φορές τα 100 ευρώ. Το κόστος αυτό είναι προφανώς απαγορευτικό για τη μεγάλη πλειοψηφία του θεατρικού κοινού, καταντάει δε σκανδαλώδες όταν συμβαίνει μεσούσης της οικονομικής κρίσης καθώς και των οικονομικών μέτρων που επιβάλλονται από το ΔΝΤ. Όσο και αν είμαστε περίεργοι για το κατά πόσο αυτές οι τιμές αλλά και αυτές καθαυτές οι παραστάσεις θα παρουσιαστούν την επόμενη θεατρική περίοδο, δεν μπορούμε παρά να παρατηρήσουμε ότι η λογική αυτή μας οδηγεί σε ένα θεατρικό κοινό, δύο ταχυτήτων. Από τη μια θα έχουμε το κοινό του «Μεγάρου Μουσικής», όπως συνηθίζαμε να λέμε παλιά και από την άλλη θα υπάρχει το κοινό το οποίο αποτελεί και τη μερίδα του λέοντος, το οποίο θα αδυνατεί ολοένα και περισσότερο να έχει πρόσβαση στα θεατρικά δρώμενα. Όπως και να είναι την επόμενη θεατρική περίοδο οι όποιες απορίες μας θα λυθούν.
Τέλος πολύ σημαντική ήταν η απόφαση την οποία πήρε ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Γερουλάνος για την κατάργηση του Εθνικού Κέντρου Θεάτρου και Χορού (ΕΚΕΘΕΧ) με μία απόφαση την οποία ουσιαστικά είχε αφήσει να διαφανεί από τις πρώτες ημέρες της υπουργίας του. Πατώντας στο αυξημένο λειτουργικό κόστος του Κέντρου από τη μια και στην κόντρα που προέκυψε ανάμεσα στον πρόεδρό του Γ. Δραγώνα και τον διευθυντή του Ηρ. Λογοθέτη από την άλλη, προχώρησε στη διάλυση του Κέντρου στα μόλις δύο χρόνια λειτουργίας του. Θυμίζουμε ότι το ΕΚΕΘΕΧ, παρ’ όλες τις ενστάσεις αλλά και τα παράπονα ανθρώπων του θεάτρου σε σχέση με τη λειτουργία του, ήταν ένας αυτόνομος Οργανισμός στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγονταν 140 θίασοι, 400 θέατρα, 1.000 σκηνοθέτες καθώς και μια ετήσια παραγωγή 500 έως 700 νέων ηθοποιών κάθε χρόνο. Επίσης σημαντικό είναι ότι στην αρμοδιότητά του όσο και στη βοήθειά του, υπάγονταν τα ΔΗΠΕΘΕ, τα περισσότερα των οποίων με πολύ αξιόλογο έργο όσο και συντελεστές. Αν στα προβλήματα τα οποία έχουν να αντιμετωπίσουν προσθέσουμε και αυτά τα οποία θα δημιουργήσει η υλοποίηση του Καλλικράτη στην περιφέρεια, καταλαβαίνουμε ότι ο πολύ σημαντικός αυτός θεσμός μπαίνει σε μια περίοδο κρίσης.
Στα λίγα χρόνια της λειτουργίας του το ΕΚΕΘΕΧ έδειξε σημαντικές τάσεις ανανέωσης. Επιλέγοντας να ξεφύγει από τη λογική των πεπατημένων επιχορηγήσεων σε θιασάρχες, «γνωστούς» και «κολλητούς» υπουργών και πολιτικών και στρεφόμενο στη στήριξη θεατρικών σκηνών με ουσιαστικό και ποιοτικό έργο έδειξε ότι άρχισε να ταράζει τα νερά. Επίσης σημαντικές ήταν οι επιχορηγήσεις προς νέους θιάσους. Οι θίασοι αυτοί έχοντας αυξημένα οικονομικά προβλήματα κυρίως στο ζήτημα της στέγης, κατόρθωναν να ξεφεύγουν από τις υπενοικιάσεις αιθουσών οι οποίες ανήκαν σε συγκεκριμένους πάντα θιασάρχες. Ήταν λογικό οι θιασάρχες αυτοί, οι οποίοι οικονομικά ενισχύονταν για τις δικές τους παραγωγές όσο και για τις αίθουσες τις οποίες έδιναν, να αντιδράσουν.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην αιτίαση του υπουργού για τα υψηλά πάγια λειτουργικά έξοδα του Κέντρου τα οποία άγγιζαν, σύμφωνα με δήλωσή του, το 1,5 εκατομμύριο ευρώ, είχε ήδη προταθεί πρόγραμμα σημαντικής μείωσης των δαπανών αυτών το οποίο δεν μπήκε στη διαδικασία να το μελετήσει.
Τα δυσάρεστα όμως δεν εξαντλούνται στο ΕΚΕΘΕΧ. Ήδη τα μηνύματα έχουν σταλεί και προς την Εθνική Λυρική Σκηνή. Δεν είναι τυχαίο ότι φέτος ανέβηκαν παραστάσεις από τις εφεδρείες παρελθόντων χρόνων ακριβώς για λόγους οικονομίας. Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια συνάντησης που είχε ο Γ. Χουβαρδάς, διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου με τον κ. Γερουλάνο, στην οποία του ανέφερε το οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Εθνική Σκηνή εισέπραξε ως απάντηση «Αν δεν τα βγάζει πέρα, να κλείσει».
Είναι φανερό ότι το επόμενο χρονικό διάστημα με τη χώρα μας υπό την ομηρία του ΔΝΤ, με τον νεοφιλελευθερισμό να επελαύνει και τα εργασιακά όσο και ασφαλιστικά δικαιώματα να δέχονται μια πρωτόγνωρη επίθεση, ο χώρος του πολιτισμού δεν θα μείνει απέξω.
Όμως δεν γνωρίζουμε εάν ο πολιτισμός κοστίζει ακριβά, ξέρουμε όμως ότι η έλλειψή του κοστίζει πανάκριβα.
Διαβάστε περισσότερα!
Σάββατο 12 Ιουνίου 2010
ΤΟ ΤΑΒΛΙ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΕΧΑΪΔΗ
ΤΟ ΤΑΒΛΙ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΕΧΑΪΔΗ
Το τάβλι θεωρείται, δικαίως κατά τη γνώμη μας, ένα από τα κορυφαία κείμενα του νεοελληνικού θεάτρου, αν όχι το σημαντικότερο. Αν θα μπορούσαμε να κάνουμε μία σύγκριση θα λέγαμε ότι παίζει για το θέατρο αυτό τον ρόλο που παίζει και η ταινία «Ο Δράκος» του Νίκου Κούνδουρου για τον κινηματογράφο. Γραμμένος (Ο Δράκος) το 1956 αποτελεί μια αρκετά καίρια ηθογραφία της Ελλάδας που βγαίνει ρημαγμένη από τον Εμφύλιο Πόλεμο. Μιας Ελλάδας αποδομημένης σε οικονομικό, κοινωνικό αλλά και πολιτιστικό επίπεδο. Στην ταινία αυτή περιγράφεται μέσα από την προσέγγιση του κόσμου του περιθωρίου η αγωνιώδης προσπάθεια μιας κοινωνίας να σταθεί στα πόδια της, έχοντας αναφορά στην μέχρι τότε παράδοση αλλά ταυτόχρονα και μια ικανότητα να την ξεπουλήσει στην πρώτη ευκαιρία.
Στο έργο του Δ. Κεχαϊδη, γραμμένο το 1972, μεταφερόμαστε 10-15 χρόνια αργότερα. Το πλαίσιο μέσα στο οποίο διαδραματίζεται το έργο είναι λίγο – πολύ παρόμοιο. Το σκηνικό είναι μια αυλή με τα γειτονικά οικόπεδα να έχουν ήδη παραδοθεί στην λογική της αντιπαροχής και η οποία φιλοξενεί τους δύο ήρωες του μονόπρακτου.
Από τη μια είναι ο λαχειοπώλης Κόλλιας με αμφισβητούμενες αντιστασιακές περγαμηνές, ο οποίος συμβολίζει την Ελλάδα του χτες, την Ελλάδα η οποία επιβίωσε της κατοχής και του Εμφυλίου.
Από την άλλη έχουμε τον Φώντα, άνεργο ή πιο σωστά κατ’ επιλογή άεργο, ο οποίος συμβολίζει την Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και ο οποίος ονειρεύεται την επόμενη κομπίνα η οποία και ευελπιστεί ότι θα τον σώσει.
Έξω από κάθε παραγωγική διαδικασία ή διάθεση δημιουργίας, καταναλώνουν τον ελεύθερο χρόνο τους πάνω από ένα τάβλι κατά τη διάρκεια του οποίου ξεδιπλώνεται η ηθογραφία της εποχής.
Όσο και αν οι δύο αυτοί πρωταγωνιστές δεν είναι οι γνήσιοι αντιπρόσωποι της Ελλάδας του μόχθου, εντούτοις ήδη από τότε βλέπουμε τα χαρακτηριστικά τα οποία θα αρχίσουν να αναδύονται πολύ πιο έντονα τη δεκαετία του ΄80 ώσπου από το ΄93 και ύστερα, επί πρωθυπουργίας Σημίτη, θα φτάσουν να κυριαρχούν και να χαρακτηρίζουν με τραγικό τρόπο πλέον, την ελληνική πραγματικότητα. Είναι αυτά τα χαρακτηριστικά το οποία θα μορφοποιηθούν στην κυρίαρχη ιδεολογία του παρασιτισμού ως οικονομικού τρόπου ανάπτυξης, ως κοινωνικού τρόπου συμπεριφοράς, ως πολιτιστικού τρόπου δημιουργίας. Τα καταστροφικά αποτελέσματα της ιδεολογίας του παρασιτισμού είναι αυτά τα οποία βιώνουμε στις μέρες μας.
Οι δύο ήρωες μας λοιπόν, καθ΄όλη τη διάρκεια του μονόπρακτου, συζητούν για την κομπίνα που πρόκειται να στήσουν, πως δηλαδή θα φάνε το απαραίτητο ποσόν το οποίο θα χρησιμεύσει ως «κεφάλαιο κίνησης» για τη μεγάλη δουλειά που θέλουν να στήσουν. Για την επιτυχία αυτής της κομπίνας δεν διστάζουν να σπρώξουν την Καλλιόπη, γυναίκα του ενός, αδελφή του άλλου, στην αγκαλιά του ηλικιωμένου Συμεωνίδη με σκοπό να του αποσπάσουν τις 50.000 δρχ. που χρειάζονται. Η οξυδέρκεια του Κεχαϊδη όμως δεν εξαντλείται στην κομμάτι-κομμάτι ανάλυση και προσέγγιση της εποχής. Απογειώνεται τη στιγμή που αρχίζει να περιγράφει αυτό το μεγάλο κόλπο. Το αρχικό κεφάλαιο θα χρησιμεύσει για ένα ταξίδι στην Αφρική όπου το πλοίο το οποίο θα τους μεταφέρει θα γεμίσει από «νέγρους». «Νέγρους» τους οποίους τα δύο «αετόπουλα» σκοπεύουν να φέρουν στην Ελλάδα για να τους νοικιάσουν εν είδη σύγχρονου σκλαβοπάζαρου. Για ένα κομμάτι ψωμί και μερικά ρούχα σκοπεύουν να τους διασκορπίσουν σε όλο τον ελλαδικό χώρο, μιας και όπως λένε, οι αγροτικές καλλιέργειες δεν βρίσκουν σιγά-σιγά Έλληνες να ασχολούνται με αυτές, οι δουλειές στα σπίτια (καθάρισμα, περιποίηση) είναι ανοιχτή αγορά, ενώ στα σχέδιά τους περιλαμβάνονται και η εργασία σε εργοστάσια αλλά και το διαμοίρασμά τους ακόμη και στα νησιά. Ήδη από το 1972 λοιπόν βλέπουμε το μέλλον της οικονομικής ανάπτυξης του τόπου μας.
Έχοντας αρνηθεί μια δυναμική παραγωγική διαδικασία, βασικό μέρος της οποίας θα ήταν η σύνδεση με την τοπική πραγματικότητα της Ελλάδας αλλά και ο τεχνολογικός εκσυγχρονισμός της, έχει επιλεχθεί ο εύκολος δρόμος. Η μαζική μετανάστευση, νόμιμη ή παράνομη, είναι αυτή η οποία θα οδηγήσει στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου της χώρας μας. Από την άλλη όμως αυτή θα στηρίζεται στη στυγνή εκμετάλλευση των μεταναστών, η μαζική εισροή των οποίων θα αποδυναμώσει έως σημείου εξαφάνισης το εργατικό κίνημα στη χώρα μας και η οποία θα οδηγήσει το συλλογικό υποκείμενο της πατρίδας μας στην υιοθέτηση του παρασιτισμού. Πλέον έχοντας λύσει «το παραγωγικό ζήτημα» θα μπορεί να στραφεί άνετα στη λογική του φραπέ, του τζιπ των 3.300 κυβικών, στην διαβίωση με δάνεια από κάρτες και τράπεζες, στην επιθυμία για αέναη κατανάλωση. Μέχρι τις εκλογές του 2009 όπου το πάρτι τελειώνει και το Δ.Ν.Τ. έρχεται.
Κανένα άλλο θεατρικό κείμενο της σύγχρονης νεοελληνικής δραματουργίας, δεν έχει λειτουργήσει τόσο καίρια όσο και προφητικά. Πάνω από μια παρτίδα τάβλι, το εθνικό σπορ των αργόσχολων και παρατημένων, στήνεται μια απίστευτα εύστοχη ηθογραφία μιας κοινωνίας η οποία βαδίζει στο πουθενά.
Ο Άρης Ρέτσος δεν είναι κάποιος τυχαίος στο χώρο. Στα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του, έχει περάσει ως ηθοποιός από πολύ σημαντικά έργα. Η διαδρομή του αυτή έχει επισημανθεί για τη σοβαρότητα η οποία την χαρακτηρίζει. Κάνοντας τη στροφή του στο θέατρο, αποφασίζει να ασχοληθεί με έργα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Η στροφή του αυτή χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερα εύστοχη ματιά του αλλά και τη διάθεσή του να πειραματιστεί με τα κείμενα αυτά τις περισσότερες φορές μάλιστα με ιδιαίτερη επιτυχία. Και είναι η επιτυχία αυτή η οποία του έχει φέρει την αναγνώριση στο χώρο.
Στην Ελλάδα του 2010, το Τάβλι αποτελεί μια ιδιαίτερη ευκαιρία για σχόλια και κριτική πάνω στην πορεία την οποία έχει κρατήσει η χώρα μας τα τελευταία 30 χρόνια. Δεν μπορούμε να φανταστούμε άλλο έργο πιο επίκαιρο από αυτό στην οικονομική συγκυρία στην οποία βρισκόμαστε. Αντί όμως να προσπαθήσει να επικαιροποιήσει το Τάβλι, ο Ρέτσος, επέλεξε ένα άλλο δρόμο. Ανέδειξε τους δύο ήρωες, όντας περιθωριακούς, όντας στο χώρο του υποπρολεταριάτου, ως πρόσωπα μαριονέτες, ως καρικατούρες. Πράγμα το οποίο δημιούργησε ένα διπλό πρόβλημα. Η επιλογή της μορφολογικής προσέγγισης, η προτεραιότητα της φόρμας δηλαδή, παρά την ιδιαίτερη εξπρεσιονιστική πρόταση της ερμηνείας, εξαντλεί το ενδιαφέρον της στα πρώτα 15 λεπτά. Το κυριότερο όμως είναι ότι η απόδοση των προσώπων με την άποψη του ανδρείκελου, οδηγεί τους θεατές σε μια πρόσληψη στην οποία κυριαρχεί το γραφικό. Οι δύο ήρωες βγάζουν γέλιο και ίσως μια ενδόμυχη συμπάθεια. Η λογική τους όμως είναι μια άκρως επικίνδυνη λογική, μια λογική η οποία σε βάθος χρόνου είναι αυτή η οποία θα οδηγήσει τη χώρα μας στα πρόθυρα της πτώχευσης και στην απώλεια της όποιας εθνικής κυριαρχίας ή οικονομικής αυτοτέλειας θα μπορούσε να διεκδικήσει. Και εξαιτίας αυτή της επικινδυνότητας θεωρούμε την προσέγγισή του άστοχη, λαθεμένη και παραπλανητική. Όσο και αν ο Ρέτσος ενδεχομένως να ήθελε να αποδομήσει τον Κόλια και τον Φώντα, μη πιστεύοντας ότι αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της ελληνικής ψυχής, εντούτοις αποτυγχάνει να δει ή να αναδείξει την καταστροφική ιδεολογία την οποία πρεσβεύουν.
Παρ΄όλα αυτά ευελπιστούμε ότι μελλοντικά θα παρακολουθήσουμε τον Άρη Ρέτσο, σε καλύτερες στιγμές γιατί πιστεύουμε ότι οι δυνατότητές του δεν εξαντλούνται σε αυτό που παρακολουθήσαμε.
Οι δύο ηθοποιοί πατώντας στις οδηγίες του σκηνοθέτη προσφέρουν μια εξπρεσιονιστική ερμηνεία αρκετά καλή. Απουσιάζει όμως, εκ των πραγμάτων, η εσωτερική απόδοση των ρόλων που θα έκανε τους θεατές να φύγουν προβληματισμένοι.
Στα απολύτως αρνητικά της παράστασης είναι η ανυπαρξία προγράμματος, το κείμενο δηλ. το οποίο θα δινόταν σαν δεύτερη ευκαιρία, στον Ρέτσο, να εξηγήσει την προσέγγισή του. Αντ’ αυτού με 3 ευρώ προσφερόταν στους θεατές το αφισάκι της παράστασης, το διαφημιστικό τρίπτυχο και μια μυγοσκοτώστρα!
Με τη μυγοσκοτώστρα αυτή θα έπρεπε ενδεχομένως να περνάμε την ώρα μας κατά τη διάρκεια της παράστασης ή σε συμβολικό επίπεδο να προβληματιστούμε με τις κρίσιμες χαμένες δεκαετίες.
Ή θα έπρεπε να δώσουμε τον τίτλο της παράστασης ως «Η Παράσταση της Μυγοσκοτώστρας».
Πληροφορίες.
Το Τάβλι
Συγγραφέας: Δημήτρης Κεχαϊδης
Σκηνοθεσία: Άρης Ρέτσος
Ηθοποιοί: Βασίλης Νανάκης (Κόλιας), Γιάννης Παπαϊωάννου (Φώντας)
Σκηνικά-κοστούμια-φωτισμοί: Άρης Ρέτσος
Μουσική-sound design: Σπυρος Αραβοσιτάς
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώργος Σαπουντζόγλου
Διαβάστε περισσότερα!
Κυριακή 6 Ιουνίου 2010
Βίντεο από την επίθεση στην "Σφενδόνη"
Στο παρακάτω βίντεο, δείτε και ακούστε τα σημαντικότερα στιγμιότυπα της (ευτυχώς αναίμακτης, για το συγκεκριμένο πλοίο) ισραηλινής επίθεσης. Πρόκειται για το μοναδικό υλικό που διασώθηκε από τη Σφενδόνη, αφού οι ισραηλινές αρχές κατάσχεσαν όλες τις συσκευές καταγραφής ήχου και εικόνας, και το περιεχόμενό τους.
Βίντεο από την επίθεση στην "Σφενδόνη"
Διαβάστε περισσότερα!
Παρασκευή 4 Ιουνίου 2010
Προβολή της ταινίας "Ο αόρατος συγγραφέας"
Προβολή της ταινίας "Ο αόρατος συγγραφέας" του Ρόμαν Πολάνσκι, την Κυριακή 7 Ιουνίου στις 7:30 στα γραφεία του ΆΡΔΗΝ και της ΡΗΞΗΣ (Θεμιστοκλέους 37, Εξάρχεια).
Λίγα λόγια για την υπόθεση του έργου.
Ο Άνταμ Λανγκ είναι Βρετανός πρώην πρωθυπουργός και βρίσκει καταφύγιο σε ένα νησί στα ανατολικά παράλια των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όπου και γράφει την αυτοβιογραφία του. Όταν ο σύμβουλός του πεθαίνει, ένας συγγραφέας αποστέλλεται στο νησί για να τον βοηθήσει να ολοκληρώσει το βιβλίο του. Ο "ανώνυμος" συγγραφέας εισέρχεται σε έναν κόσμο όπου τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται και παρασύρεται στη δίνη μιας σεξουαλικής, πολιτικής και λογοτεχνικής ίντριγκας.
Διαβάστε περισσότερα!
Τρίτη 1 Ιουνίου 2010
«Εκεί που καίνε τα βιβλία, σύντομα θα καίνε τους ανθρώπους»
Αφορμή για το σχόλιο αυτό υπήρξε ο εμπρησμός για δεύτερη φορά του Εναλλακτικού Βιβλιοπωλείου των εκδόσεων Άρδην και Ρήξης, το οποίο βρίσκεται στην οδό Θεμιστοκλέους 37.
Η συγκεκριμένη ενέργεια έγινε σήμερα τα ξημερώματα και μετά το τέλος της μεγάλης συγκέντρωσης έξω απο την Ισραηλινή Πρεσβεία, κατά την οποία καταγγέλθηκε η μαζική σφαγή αθώων ακτιβιστών, οι οποίοι προσπαθούσαν να σπάσουν το ναζιστικό εμπάργκο που έχει επιβάλει το κράτος του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας.
Δεν ειναι η πρώτη φορά που βιβλιοπωλεία και εκδοτικοί οίκοι γίνονται στόχοι εμπρηστικών επιθέσεων. Γνωστοί - άγνωστοι, κουκουλοφόροι ή "δημοσιογράφοι" με γραβάτα, "αντιεξουσιαστές" ή πράκτορες μυστικών υπηρεσιών έχουν έναν κοινό τόπο στον οποίο συνευρίσκονται. Επιδεικνύουν μηδενική ανοχή σε διαφορετικές απόψεις, εξαντλώντας με αυτό τον τρόπο την ανύπαρκτη δημοκρατικότητά τους. Επιλογή τους το δόγμα Μπους "Όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας".
Οι συμπεριφορές μπορεί και να ξεκινάνε απο διαφορετικές αφετηρίες. Οι δημοσιογραφικές πένες, σε εντεταλμένη και καλοπληρωμένη υπηρεσία, δεν φείδονται κόπου προκειμένου να στοχοποιηθούν οι φωνές οι οποίες χαλάνε τα μεγάλα "deals". Οι πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών, τόσο με έμμεσο όσο και με άμεσο τρόπο, έχουν ως πάγια ενασχόληση την εξαφάνιση του οποιοδήποτε μπορεί να μπει εμπόδιο στα σχέδιά τους. Κάποιοι δε κατ' όνομα αντιεξουσιαστές, οπαδοί της τυφλής βίας και του μηδενισμού, παιδιά μιας διάχυτης αντικοινωνικότητας η οποία, ολοένα και πιο έντονα ολοένα και περισσότερο, αρχίζει να μορφοποιείται, εδώ και καιρό έχουν υιοθετήσει ακραίες μορφές ολοκληρωτισμού. Όποιος δεν συμφωνεί με την άποψή τους είναι ρεφορμιστής, πουλημένος, εθνικιστής και πάει λέγοντας.
Το φίδι έχει ήδη βγει απο το κέλυφός του και επιτίθεται με το δηλητήριό του σε οτιδήποτε κινείται. Πιο παλιά έσπαγε στο ξύλο τον καθηγητή Πανούση, και ρήμαζε τα μπαρ των ομοφυλόφιλων. Χθες ακόμη διέλυε παρουσιάσεις βιβλίων όπως αυτή της Σώτης Τριανταφύλλου στο Φλοράλ και έκαιγε τις εγκαταστάσεις του περιοδικού Ρεσάλτο. Σήμερα μπορεί να προκαλεί δολιοφθορές στο αυτοκίνητο του Βαγγέλη Πισσία, ψυχή της καμπάνιας " Ένα Πλοίο για τη Γάζα" και να βάζει φωτιά στο Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο. Όλες όμως αυτές οι διαδρομές, ασχέτως αφετηριών συναντιούνται στο κοινό πεδίο του φασισμού και του ολοκληρωτισμού.
Σήμερα αν όχι χθες, πρέπει να τις σταματήσουμε, γιατί όπως έλεγε και ο Χάινε
«Εκεί που καίνε τα βιβλία, σύντομα θα καίνε τους ανθρώπους»
Διαβάστε περισσότερα!
Σάββατο 15 Μαΐου 2010
ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ RACHEL CORRIE
ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ RACHEL CORRIE
σε σκηνοθεσία Μάνιας Παπαδημητρίου
Για το θέατρο του Νέου Κόσμου έχουμε γράψει κι άλλες φορές στο παρελθόν. Όχι μόνο είναι μία από τις πρώτες θεατρικές σκηνές οι οποίες εισήγαγαν το πολιτικό θέατρο στο ρεπερτόριό τους την τελευταία δεκαετία, αλλά συνεχίζουν και να το στηρίζουν με αρκετά εύστοχες, είναι αλήθεια, επιλογές. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, καρδιά και ψυχή του θεάτρου, είναι ένας ανάμεσα στις 47 προσωπικότητες οι οποίες υπέγραψαν τη Δημόσια Πολιτική Υποστήριξη προς την καμπάνια «’Ένα Πλοίο Για Τη Γάζα» (http://www.shiptogaza.gr/ ).
Σταθερά αλληλέγγυος στον αγώνα που κάνουν οι Παλαιστίνιοι τόσο ενάντια στην ισραηλινή κατοχή όσο και στη διεκδίκηση μιας πατρίδας γι’ αυτούς, ανέβασε ως παραγωγή το έργο, «Το όνομά μου είναι Rachel Corrie».
Πρόκειται για την πραγματική ιστορία της Αμερικανοεβραίας Rachel Corrie η οποία ταξίδεψε στη Γάζα με την οργάνωση Διεθνές Κίνημα Αλληλεγγύης. Σκοπός της οργάνωσης ήταν τα μέλη της να λειτουργήσουν ως ανθρώπινες ασπίδες σε μιά προσπάθεια να αποτρέψουν τις κατεδαφίσεις παλαιστινιακών σπιτιών από τις τεθωρακισμένες μπουλντόζες του ισραηλινού στρατού κατοχής κατά τη διάρκεια της δεύτερης Ιντιφάντα. Στις περίπου 50 ημέρες που βρέθηκε στην παλαιστινιακή γη, η Rachel Corrie διατηρούσε ένα ημερολόγιο στο οποίο καταγράφονταν λεπτομερώς όλες οι παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου στις οποίες προέβαιναν οι ισραηλινοί, καθώς και τα μαρτύρια στα οποία υπέβαλαν οι εισβολείς τους παλαιστινίους. Μέσα από το ημερολόγιο αυτό όσο και την ανταλλαγή των e-mail της Corrie, μαθαίνουμε για τον φόβο που κουβαλάει κάθε μη εβραίος αμερικάνος όταν μιλάει για την παλαιστινιακή αντίσταση, να χαρακτηριστεί αντισιωνιστής. Μαθαίνουμε για τα γαλάζια αστέρια του Δαυίδ τα οποία έβλεπε ζωγραφισμένα με σπρέι σε πόρτες στην αραβική συνοικία της Ιερουσαλήμ σε αντίστροφη χρήση απ’ ότι τα χρησιμοποιούσαν οι ναζί τη δεκαετία του ’30 στη Γερμανία. Τώρα πλέον είναι σημάδια υπεροχής και καθαρότητας έναντι των υποδεέστερων και απολίτιστων Αράβων. Μαθαίνουμε ακόμη πως από τις 60.000 ανθρώπους απ’ τη Ράφα που δούλευαν στο Ισραήλ το 2001 μόνο 600 πλέον έχουν δουλειά το 2003, πως μια διαδρομή 40 λεπτών με το αυτοκίνητο εύκολα μετατρέπεται μέσω των σημείων ελέγχου του στρατού κατοχής σε δωδεκάωρο ή και πολλές φορές αδύνατο ταξίδι.
Με τι ευκολία ακόμη τα ισραηλινά τεθωρακισμένα καταστρέφουν σπίτια και θερμοκήπια στερώντας από τον τοπικό πληθυσμό το δικαίωμα στην τροφή και στη στέγαση, με όλες αυτές τις ναζιστικές πρακτικές να θεωρούνται παράνομες και καταδικαστέες από τον καταστατικό χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Με αυτό λοιπόν το ημερολόγιο των 50 ημερών παρακολουθούμε τόσο τα δεινά του παλαιστινιακού λαού, όσο και τα προβλήματα των διεθνών συμπαραστατών τους οι οποίοι με μόνο όπλο τα σώματά τους προσπαθούσαν να προστατεύσουν τις περισσότερες φορές άθλιες και μικρές κατοικίες των Παλαιστινίων από την κατεδάφιση. Θεωρώντας αδιανόητο ότι μπορεί κάποιος τόσο ισχυρός όσο είναι η ισραηλινή πολεμική μηχανή, η τέταρτη πιο ισχυρή στον κόσμο, να φοβηθεί και να πυροβολήσει κατά άοπλων εθελοντών, δεν δίσταζαν να έρθουν πρόσωπο με πρόσωπο με τις ισραηλινές κάννες για να διαψευστούν όμως συχνά πυκνά από τις σφαίρες οι οποίες σφύριζαν δίπλα από τα κεφάλια τους.
Και ήταν αυτό το σώμα της 24χρονης Rachel Corrie το οποίο η ισραηλινή τεθωρακισμένη μπουλντόζα ως «ανυπέρβλητο κι επικίνδυνο εχθρό» συνέτριψε κάτω από τις ερπύστριές του στις 16 Μαρτίου 2003. Τις επόμενες 20 ημέρες άλλοι δύο αλληλέγγυοι από την οργάνωση Διεθνές Κίνημα Αλληλεγγύης θα έπεφταν νεκροί.
Το κίνημα μνήμης και διαμαρτυρίας το οποίο ξέσπασε μετά τη δολοφονία της Rachel Corrie εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο, οδήγησε στη δημιουργία οργανισμών και οργανώσεων, ουδόλως όμως συγκίνησε τη στρατοκρατική ηγεσία του Ισραήλ. Μέσα λοιπόν σε αυτό το κίνημα αλληλεγγύης οι Alan Rickman και Katharine Viner επιμελήθηκαν με τη βοήθεια και της οικογένειας της Corrie τα κείμενα της 24χρονης Αμερικανοεβραίας και έγραψαν ένα θεατρικό με τον τίτλο «Το όνομά μου είναι Rachel Corrie». Η παράσταση ανέβηκε για πρώτη φορά στο Λονδίνο το 2005 σαρώνοντας τα βραβεία Κοινού με επόμενο σταθμό τη Νέα Υόρκη όπου όμως λίγες μόνο εβδομάδες πριν την προγραμματισμένη πρεμιέρα, τον Μάρτη του 2006 ακυρώθηκε η παράσταση προκαλώντας αντιδράσεις και καταγγελίες για λογοκρισία. Έκτοτε το έργο παίχτηκε σε πάνω από δέκα χώρες έχοντας ανέβει στην Ελλάδα για πρώτη φορά το 2007 από το θέατρο «Φούρνος».
Έχοντας αυτό το υλικό στα χέρια της η εκλεκτή ηθοποιός όσο και σκηνοθέτις Μάνια Παπαδημητρίου επιχειρεί το δεύτερο ανέβασμά του με ένα κείμενο το οποίο στο πρώτο μέρος του (ίσως λίγο μεγαλύτερο από ότι θα έπρεπε) παρουσιάζει την ανέμελη φοιτητική ζωή της Rachel, μια ζωή γεμάτη από όνειρα, νεανική ακαταστασία τόσο στο δωμάτιό της όσο και στην προσωπική της ζωή, αλλά ωστόσο μια ζωή με προοπτική, ζωντάνια και δίψα για περιπέτειες. Και είναι ακριβώς στο δεύτερο μέρος το οποίο ξεκινάει με την άφιξη της Rachel την 25η Ιανουαρίου 2003 στην Ιερουσαλήμ όπου βλέπουμε την τραγικά σύντομη συνειδητοποίηση και ενηλικίωση της ηρωίδας η οποία ερχόμενη σε επαφή με τους Παλαιστινίους γνωρίζει από πρώτο χέρι πως ένας ολόκληρος λαός έρχεται αντιμέτωπος με τον θάνατο καθημερινά, πως εξοικειώνεται μαζί του και πώς καταφέρνει να βγει νικητής, σε ηθικό τουλάχιστον επίπεδο, σε αυτή τη συνάντηση. Στο μόλις 50 ημερών αυτό ταξίδι η Rachel θα ωριμάσει, θα αμφισβητήσει, θα κλάψει, θα διεκδικήσει για να φτάσει ουσιαστικά με το πείσμα που κουβαλάει αυτός ο οποίος είναι σίγουρος για το δίκαιο του αγώνα του να σταθεί εκεί μπροστά, μόνη σαν άλλος Δαυίδ απέναντι στο Γολιάθ της ισραηλινής πολεμικής μηχανής τη μοιραία εκείνη μέρα της 16ης Μαρτίου 2003. Κατορθώνει η σκηνοθέτις να περιγράψει και να αναδείξει όλη την ανέμελη φοιτητική ζωή της Rachel στην Ολύμπια της Ουάσιγκτον, μεταφέροντας τους θεατές το αίσθημα της ανούσιας καθημερινότητας την οποία βίωνε όσο επίσης και το ανήσυχο ανθρωπιστικό πνεύμα το οποίο θα την οδηγούσε στην επιλογή του ακτιβισμού. Και είναι εκεί στο δεύτερο μέρος που μας παίρνει από το χέρι κι έχοντας αφήσει πίσω την ήρεμη ζωή του πανεπιστημίου μαζί με την πρωταγωνίστρια μας οδηγεί αργά, σταθερά, με μια διαρκώς αυξανόμενη επιτάχυνση, σε μια ξενάγηση στην κατεχόμενη γη των Παλαιστινίων μέσα από τα χαλάσματα των σπιτιών και τα κουφάρια των ξεριζωμένων ελιών στη συνάντηση με το ζοφερό κόσμο της καθημερινής τρομοκρατίας. Και πετυχαίνει να μεταδώσει στους θεατές αυτό ακριβώς το κλίμα το οποίο οδήγησε τη Rachel εξαιτίας μιας διαρκώς διογκούμενης οργής και αγανάκτησης για τα έργα και τις ημέρες των ισραηλινών κατακτητών στην μέχρι θανάτου της αντιμετώπισή τους. To πως ακριβώς αντιμετώπισε το κείμενο το καταλαβαίνουμε από τη δήλωσή της ότι γι’ αυτήν η Rachel είναι μια σύγχρονη Αννα Φρανκ και τα e-mail της είναι το ημερολόγιό της.
Σε αυτή την κάθοδο στον Άδη ευτύχησε να συνεργαστεί με τη Δήμητρα Σύρου στο ρόλο της Rachel Corrie. Η Σύρου όχι μόνο κατορθώνει να αποδώσει τις δύο διαφορετικές πλευρές της ζωής της Rachel στην πριν και μετά την άφιξή της στην Παλαιστίνη μέσω μιας ειλικρινούς ερμηνείας, αλλά προχωράει ακόμη περισσότερο αναδεικνύοντας την υφέρπουσα αγωνία η οποία συνδέει τη φοιτήτρια με την ακτιβίστρια Rachel. Και είναι αυτό ακριβώς το σημείο το οποίο απογειώνει την ερμηνεία της, δείχνοντας ότι έχει κατανοήσει την προσωπικότητα της ηρωίδας από κάθε οπτική γωνία. Κι εντέλει αποδεικνύει ότι τουλάχιστον σε επίπεδο ερμηνευτών το ελληνικό θέατρο, μας επιφυλάσσει για το μέλλον ευχάριστες εκπλήξεις.
Υ.Γ.
Το κείμενο με πληροφορίες για την παράσταση κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΙΩΡΑ.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ RACHEL CORRIE σε επιμέλεια ALAN RICKMAN & KATHARINE VINER
Μετάφραση: Νάνσυ Τρικκαλίτη
Σκηνοθεσία: Μάνια Παπαδημητρίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Μάρω Αγρίτη
Επιμέλεια κίνησης: Πάρης Μαντόπουλος
Σκηνικά: Αρτεμις Θεοδωρίδη
Διανομή
Rachel Corrie: Δήμητρα Σύρου
Σιωπηλή παρουσία: Μάρω Αγρίτη
Διαβάστε περισσότερα!
Σάββατο 1 Μαΐου 2010
ΒΑΚΧΕΣ ΣΕ ΕΚΔΟΧΗ ΑΡΗ ΜΠΙΝΙΑΡΗ
ΒΑΚΧΕΣ ΣΕ ΕΚΔΟΧΗ ΑΡΗ ΜΠΙΝΙΑΡΗ
Στις πρόσφατες εθνικές εκλογές, οι οποίες διεξήχθησαν στις 4 Οκτωβρίου 2009, την τελευταία όσο και τιμητική θέση στο ψηφοδέλτιο επικρατείας του ΠΑΣΟΚ ήταν ο αειθαλής (104 ετών σήμερα) καθηγητής Εμμανουήλ Κριαράς. Γνώστης όσο και λάτρης της δημοτικής γλώσσας είναι, εκτός του υπολοίπου αρκετά σημαντικού έργου του, πατέρας του λεξικού της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας 1100 - 1669 . Αμέσως μετά τις εκλογές ο ίδιος Γ.Α. Παπανδρέου τον επισκέφθηκε στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη, όπου ανάμεσα στα άλλα ο ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου υπογράμμισε στον Πρωθυπουργό την, ας μας επιτραπεί η έκφραση, εμμονή του για την κατάργηση της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας από το γυμνάσιο και τον περιορισμό της στο λύκειο.
Τη συγκεκριμένη πρόταση ο Πρωθυπουργός έδειξε να αποδέχεται λέγοντας μάλιστα ότι αρκεί κανείς να μελετήσει γραπτά μαθητών για να αντιληφθεί «το μέγεθος της γλωσσικής σύγχυσης»(1) που επικρατεί στη μέση εκπαίδευση, αγνοώντας ή πιο σωστά θέλοντας να αγνοεί την κενού περιεχομένου διδασκαλία που γίνεται στα σχολεία μας σε σχέση με το σύνολο της ελληνικής γλώσσας. Λες και η αδυναμία (ορθογραφική, ετυμολογική αλλά και ερμηνευτική) των μαθητών που αποφοιτούν από το λύκειο έχει να κάνει με την εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών και όχι με την συνολικότερη απαξίωση του εκπαιδευτικού συστήματος.
Για να αντιληφθούμε όμως την πλήρη άποψη του Εμμ.Κριαρά για τα αρχαία αρκεί να διαβάσουμε ένα απόσπασμα από την τελευταία του συνέντευξη(2), στην οποία αναφέρει ότι «όταν μπορούμε να κατανοούμε την αρχαία γλώσσα, μαθαίνουμε πολλά με αυτήν και από αυτήν. Και μας είναι όλα χρήσιμα. Πάντως δεν υπάρχει καμία ανάγκη να προπαγανδίζουμε την αρχαία γλώσσα. Και μάλιστα χωρίς να την κατέχουμε. Η αρχαία γλώσσα υπήρξε γλώσσα των αρχαίων. Η νέα μας γλώσσα είναι κόρη της αρχαίας. Αυτός είναι ο σύνδεσμος μαζί της. Αλλά δεν είναι το ίδιο πράγμα η μάνα και η κόρη». (Οι υπογραμμίσεις δικές μας). Αυτά τα αναφέρουμε προς γνώση και συμμόρφωση των υποστηρικτών της ασυνέχειας (sic) του ελληνικού έθνους.
ΤΟ ΕΡΓΟ
Οι Βάκχες του Ευριπίδη αποτελούν ένα από τα πιο ιδιαίτερα έργα της αρχαίας δραματουργίας. Τούτο έχει να κάνει με την υπόθεση του έργου, κατά την οποία ο Διόνυσος/Βάκχος ως ανθρωποποιημένος θεός φτάνει στη Θήβα με μορφή ανθρώπου για να επιβάλλει τη λατρεία του. Οι κόρες του Κάδμου αμφισβητούν τη θεϊκή του καταγωγή και τρελαίνονται από το θεό και ως Μαινάδες παρέμεναν στο Κιθαιρώνα. Ο Πενθέας, γιός της Αγαύης αποφασίζει να στραφεί ενάντια στις Μαινάδες. Συνέλαβε το Διόνυσο, αυτός ελευθερώθηκε και με σεισμό κατέστρεψε το παλάτι. Στη συνέχεια ο Πενθέας μεταμορφώνεται σε Μαινάδα, όταν έφτασε στο βουνό, οι μαινάδες με πρώτη τη μητέρα του τον διαμέλισαν. Η Αγαύη επιστρέφει θριαμβευτικά αλλά ο Κάδμος τη κάνει να συνειδητοποιήσει τι έπραξε. Το έργο κλείνει με την εμφάνιση του Διόνυσου ως θεού.
Η ιδιαιτερότητα στο μοναδικό αυτό έργο της αρχαιότητας έχει να κάνει με ότι ο θεός δεν μεταμφιέζεται απλά σε άνθρωπο αλλά ανθρωποποιείται ο ίδιος, το δράμα του θεού ταυτίζεται με το δράμα του ανθρώπου και εντέλει μέσω της δραματοποίησης των Θεοφανείων του Διονύσου εξανθρωπίζεται το θείο. Ακόμη και στην αντιπαράθεση με το βασιλιά Πενθέα μπορούμε εύκολα να βρούμε αναλογικές ομοιότητες στα όσα συμβαίνουν στην καθ’ ημάς Μεγάλη Εβδομάδα. Εντέλει ο Διόνυσος/Βάκχος μαζί με τον Ορφέα αποτελούν μορφή θνήσκοντος θεού η οποία μάλιστα πεθαίνει για να αναστηθεί. Τα αναφέρουμε αυτά για να δούμε το πόσο επέδρασε η αρχαία θρησκεία των Εθνικών στην διαμόρφωση της Ορθόδοξης Χριστιανικής, ειδικά στα μέρη της Θράκης και της Ιωνίας.
Το έργο εντέλει είναι ένα έργο το οποίο περιγράφει την πάλη ανάμεσα στο παλιό που φεύγει και στο νέο που έρχεται σε συνδιαλλαγή όμως και όσμωση μεταξύ τους. Αποτελεί ως τούτου ιδανικό έργο για να προβάλει ένας σκηνοθέτης την άποψη που έχει (αν έχει) για το μεταίχμιο εποχών όπου θρησκείες, γλώσσες, παραδόσεις μετεξελίσσονται.
Ο ΧΩΡΟΣ
Το Bios θεωρείται (δικαίως κατά τη γνώμη μας) ως ένας από τους σημαντικότερους χώρους ανάπτυξης του Πειραματικού Θεάτρου. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουμε παρακολουθήσει πολύ σημαντικές προτάσεις από την δραματουργία στη σκηνή του. Ουσιαστικά είναι ένας χώρος προβληματισμού και συνάντησης για τις τέχνες με το πρίσμα να στρέφεται προς το μέλλον χωρίς όμως να αποκόπτει την επαφή του και με το παρελθόν.
Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Αυτό άλλωστε ήταν που μας κέντρισε το ενδιαφέρον ώστε να παρακολουθήσουμε την παράσταση «Ευριπίδη Βάκχες» σε πρόταση της θεατρικής εταιρείας Χορίαμβος. Δυστυχώς δεν είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε την προηγούμενη πρόταση της εταιρείας, «Σοφοκλέους Αντιγόνη», η οποία ανέβηκε στο θέατρο του Νέου Κόσμου (2006-2008). Στην αρκετά πετυχημένη συγκεκριμένη παράσταση, οι συντελεστές αναπαράστησαν την ιστορία, απαγγέλλοντας το κείμενο στα αρχαία ελληνικά, χρησιμοποιώντας κάποιες γέφυρες με τη νέα ελληνική γλώσσα, καθώς και παντρεύοντας το όλο εγχείρημα με δύο δημοτικά τραγούδια. Βασικός στόχος η προσπάθεια επικοινωνίας μέσω της αρχαίας γλώσσας. Και όπως διαβάσαμε τις κριτικές της εποχής το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό μιας και δεν άφησε σχεδόν κανένα θεατή αδιάφορο. Όπως είχε δηλώσει και ο σκηνοθέτης «επιτύχαμε την επαγωγή, την αντίδραση, δηλαδή, όλων όσοι παρακολούθησαν».
Προσήλθαμε λοιπόν να παρακολουθήσουμε τις Βάκχες προετοιμασμένοι για μια ανάλογης εμβέλειας πρόταση. Στη συγκεκριμένη παράσταση όπου το θεατρικό εμπλέκεται με το μουσικό γεγονός και η αρχαία μετρική με το δημοτικό τραγούδι, έγινε προσπάθεια διερεύνησης και ανάδειξης της κοινής καταγωγής των δύο γλωσσών. Στο έργο τα διαλογικά μέρη αποδίδονται στα νέα ελληνικά, ενώ τα χορικά μέρη στα αρχαία. Αν και η συγκεκριμένη τραγωδία απευθύνεται σε θεατές- γνώστες του έργου, φύγαμε με την εντύπωση ότι η προσπάθεια δεν μπορεί να εξαντλείται σε μια απλή εκφορά των δύο μερών είτε στα νέα είτε στα αρχαία ελληνικά, αλλά χρειαζόταν μια πιο συγκροτημένη προσπάθεια των συντελεστών, όπου θα γινόταν μια επισταμένη πρόταση μέσω της οποίας θα καταδεικνυόταν η κοινή καταγωγή και η σχέση των δύο γλωσσών. Σε απλά ελληνικά, χρειαζόταν λίγη περισσότερη δουλειά για ένα τόσο φιλόδοξο εγχείρημα.
Ως εκ τούτου το ενδιαφέρον μεταφέρθηκε στο επίπεδο της ερμηνείας. Έχοντας επιλέξει ως σημείο αναφοράς τη σωματική ερμηνεία, την ανάδειξη δηλαδή των εκφραστικών μέσων του ηθοποιού (αναπνοή-φωνή-κίνηση), η πρόταση των συντελεστών ήταν αρκετά επιτυχημένη. Αξίζει να αναφέρουμε την ερμηνεία του Άρη Μπινιάρη, ο οποίος (και ως ηθοποιός) υπηρέτησε πλήρως τη συγκεκριμένη (πειραματική αν και όχι πρωτότυπη) πρόταση. Αξίζει να αναφέρουμε τη συνεισφορά της ζωντανής μουσικής, από τη Σμαρώ Γρηγοριάδου, με τα δύο δημοτικά τραγούδια (από την Καππαδοκία και τη Θεσσαλία) που παίχτηκαν. Και βέβαια ιδιαίτερη μνεία ανήκει στα μεστά όσο και ζωντανά ελληνικά της μετάφρασης του Γ. Χειμωνά.
Αν και το Πειραματικό Θέατρο εμπεριέχει, από την ουσία του, μια διακινδύνευση δεν μετανιώσαμε για την παρακολούθηση της συγκεκριμένης παράστασης.
(1) Καθημερινη 27/10/09
(2) Βήμα 21/01/10
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΒΑΚΧΕΣ του ΕΥΡΙΠΙΔΗ
Μετάφραση: Γ. Χειμωνάς.
Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης
Μουσικός: Σμαρώ Γρηγοριάδου
Παιζουν: Δήμητρα Γκλιάτη, Γιάννης Κανελλής, Άρης Μπινιάρης, Σταύρος Σερέτης.
Διάρκεια Παραστάσεων: 5 Φεβρουαρίου έως 28 Μαρτίου.
Παραστάσεις: Παρασκευή – Κυριακή.
Ώρα έναρξης: 21.00
Διάρκεια: 60 λεπτά.
BIOS, Πειραιώς 84
Τηλ. : 210 3425335
Διαβάστε περισσότερα!
Πέμπτη 15 Απριλίου 2010
ΜΑΡΑΝ ΑΘΑ του ΘΩΜΑ ΨΥΡΡΑ
ΜΑΡΑΝ ΑΘΑ του ΘΩΜΑ ΨΥΡΡΑ
Ο σημερινός τίτλος είναι ένα απόσπασμα από ένα άσμα των μοναχών Μεβλεβί (των γνωστών μας και ως δερβίσηδων) όπου εκφράζουν την αγάπη τους προς τον Θεό. Μια αγάπη τόσο πολύ απόλυτη και καθαρή που φτάνει σε σημείο να μην αφήνει ανάσα στον εκφραστή της. Η ίδια η απόφαση της ένταξης σε ένα μοναχικό σχήμα, κοινόβιο στα καθ’ υμάς, τάγμα στους άλλους, είναι μια απόφαση ζωής. Από τη στιγμή που θα την πάρεις αφήνεις πίσω σου όλα τα εγκόσμια, υλικά αγαθά, οικογένεια, κοινωνικές σχέσεις, και αφιερώνεσαι στην απόλυτη λατρεία του Θείου. Είναι αυτή η ελεύθερη απόφαση η οποία κάποιους τους ολοκληρώνει ως ανθρώπους.
Για τον Δήμο Αβδελιώδη δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Γνωστός μας ήδη κυρίως από το «Η εαρινή σύναξη των αγροφυλάκων» έχει αποδείξει ότι σκύβει με σεβασμό στις παραδόσεις αυτού του τόπου. Νιώθει την μυρωδιά που αναδύει αυτό το χώμα, την ιδιαιτερότητα του Αιγαιοπελαγίτικου τοπίου καθώς και το ξεχωριστό φως που «σκεπάζει» αυτό τον τόπο. Με αυτά όλα τα υλικά, όντας γνώστης του έργου του Βιζυηνού και με μια Παπαδιαμάντεια, θα τολμούσαμε να πούμε, οπτική μας έχει δώσει έργα του τα οποία θα χαρακτηρίζαμε ως διαμάντια. Στη συγκεκριμένη παράσταση συναντήθηκε με το μυθιστόρημα του Θωμά Ψύρρα «Μαράν Αθά» (εκδόσεις Κέδρος 2004), όχι τυχαία πιστεύουμε. Το κείμενο του Ψύρρα τόσο από άποψη γραφής όσο και περιεχομένου, σε φορμαλιστικό έστω επίπεδο, διακατέχεται από την ίδια Παπαδιαμάντεια οπτική.
Ο δραματουργικός άξονας πάνω στον οποίο στηρίχτηκε η παράσταση, είναι η αντιδιαστολή ανάμεσα στον έρωτα, την ολοκλήρωση δηλαδή του ανθρώπου μέσω της συνάντησής του με το άλλο φύλο, από τη μια πλευρά και ο «αναχωρητισμός» από αυτό τον κόσμο μέσω της ένταξης κάποιου σε ένα μοναχικό κοινόβιο. Η υπόθεση συνοπτικά είναι η αποστολή από τον δεσπότη ενός καλογεροπαιδιού σ’ ένα απόμακρο χωριό της Θεσσαλίας με σκοπό την παρακολούθηση κάποιων παγανιστικών, τελετουργικών συναντήσεων εννέα γυναικών. Ως άλλες Μαινάδες ή Βάκχες είναι αυτές οι «Ταρσίτσες» οι οποίες αποτελούν την καρδιά και την ψυχή ενός γυναικοκρατούμενου χωριού και οι οποίες μέσω των ονείρων τους καθοδηγούν τη ζωή στην κοινότητα. Μέσω αυτή της παρακολούθησης, έμμεσα αλλά ουσιαστικά, ο νεαρός θα έρθει σε επαφή τόσο με την γυναικεία απόκρυφη γνώση, όσο και με τον έρωτα και την αγάπη.
Χρησιμοποιώντας ο Ψύρρας με μια απίστευτη ικανότητα τη ντοπιολαλιά του Τύρναβου και γνωρίζοντας αρκετά καλά την παράδοση της συγκεκριμένης περιοχής, από την οποία και κατάγεται, κατορθώνει να μας μεταφέρει σε κάποιες μακρινές πλέον εποχές. Σε εποχές όπου υπήρχαν, έστω και ως κατάλοιπα, μορφές μητριαρχίας, τα όνειρα αλλά και άλλες πλευρές «ανορθολογισμού» δεν είχαν εξαφανιστεί από την βίαιη απομάγευση του κόσμου που επέβαλε ο μεταμοντερνισμός, σ’ ένα κόσμο εντέλει στον οποίο ο «ορθολογισμός» του καπιταλισμού ήταν απών.
Η συνάντηση του σκηνοθέτη με τον συγγραφέα καθώς και με την ερμηνεύτρια Γ. Κηλαηδόνη, δίνει ένα αποτέλεσμα κατά το οποίο μπορείς να αισθανθείς το Θεσσαλικό τοπίο, να νιώσεις τη νύχτα να λειτουργεί ως πέπλο προστασίας γι’ αυτές τις τελετές, να μεταφερθείς σ’ ένα τόπο που όμοιό του πλέον δεν μπορείς να συναντήσεις παρά σε σπάνιες και τυχαίες περιπτώσεις. Η λογική της ολοένα και περισσότερης τουριστικής ανάπτυξης και αξιοποίησης έχουν καταστρέψει τόπους όπου οι κάτοικοι ζούσαν σε επαφή και συνάρτηση με τα χώματα που πατούσαν, όπου οι κοινωνίες λειτουργούσαν με την αυτόνομη δυναμική της κοινότητας, όπου οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων δεν διαμεσολαβούντο από το χρήμα αλλά ορίζονταν από χρόνιες παραδόσεις. Και θα πρέπει να είσαι πολύ τυχερός για να βρεθείς σε μια απομονωμένη κοινότητα, όπου η οδική πρόσβαση είναι τρομερά δύσκολη, για να ξανανιώσεις τη μυρωδιά αυτού του τόπου όπως ήταν πριν από εκατό ή εκατό πενήντα χρόνια. Γι’ αυτό και θεωρούμε ως τη σημαντικότερη επίσκεψή μας, αυτήν του καλοκαιριού του 1998 όταν τυχαία βρεθήκαμε σε ένα χωριό της Καρπάθου, την Αυλώνα, μέσα Αυγούστου, και μείναμε έκπληκτοι όχι μόνο από τη βαριά ακατανόητη δωρική προφορά των ντόπιων αλλά και από τα έθιμα του Δεκαπενταύγουστου τα οποία πραγματικά έρχονται από άλλους καιρούς.
Στην επιτυχία αυτής της παράστασης, σημαντικό λόγο έχει η ερμηνεύτρια Γιασεμί Κηλαηδόνη. Σε έναν υποκριτικό μαραθώνιο 2,5 ωρών κατορθώνει να πάρει στις πλάτες της και να αποδώσει αρκετούς χαρακτήρες από το μυθιστόρημα του Ψύρρα, κρατώντας όμως πάντα ως μέτρο την εσωτερική αγωνία αλλά και την υπαρξιακή ανησυχία του κυρίου προσώπου. Η μετάβαση από πρόσωπο σε πρόσωπο γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε και να μην παρατηρείται μια διάσπαση της ερμηνείας αλλά και η αυτοτελής παρουσία του κάθε προσώπου να παραμένει ακέραια.
Εν ολίγοις ο Δήμος Αβδελιώδης κατορθώνει να διευθύνει αρμονικά με την μπαγκέτα του το κείμενο του Ψύρρα από τη μια και την ερμηνεία της Κηλαηδόνη από την άλλη, παράγοντας σαν αποτέλεσμα μια παράσταση εν είδη συμφωνίας.
Με μια μικρή ένσταση.
Ο Ψύρρας όπως έχουμε προαναφέρει φαίνεται να έχει εντρυφήσει στην παράδοση, στη γλώσσα και στα έθιμα του τόπου του. Αξιολογώντας το μυθιστόρημά του δεν θα μπορούσαμε παρά να αναφέρουμε ότι αποτελεί ένα έργο το οποίο έχει προκύψει από την αγάπη για τα «πατρώα εδάφη». Μια προσεκτική όμως ανάγνωση σε τρίτο ή σε τέταρτο επίπεδο, δείχνει ότι παρ’ όλη την ενασχόλησή του με αυτά, διατηρεί μια αφ’ υψηλού στάση απέναντί τους. Η περιγραφή του μοναχικού βίου ως τιμωρία και ποινή μη λαμβάνοντας υπ’ όψιν το ελεύθερο της επιλογής το οποίο χαρακτηρίζει μια τέτοια απόφαση αλλά και η περιγραφή ενός Κυρίου ως «τιμωρού» δείχνει όχι μόνο μια επιφανειακή προσέγγιση του συγκεκριμένου ζητήματος αλλά και μία εχθρική στάση απέναντι σ’ αυτό. Προφανώς και ο καθένας έχει δικαίωμα να είναι υπέρ ή κατά του μοναχισμού. Το να παίρνεις όμως θέση ήδη προκατειλημμένος από την αρχή αν μη τι άλλο αδικεί το έργο σου. Σε μια τέτοια λογική δεν μας φάνηκε καθόλου παράξενο η με κατανόηση αναφορές σε «Τούρκους αγρότες» και η έλλειψη αναφοράς σε Τουρκοκρατία π.χ.. Εντέλει η μεταμοντέρνα «προοδευτική» πολυπολιτισμικότητα φέρνει αποτελέσματα.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΜΑΡΑΝ ΑΘΑ του ΘΩΜΑ ΨΥΡΡΑ
Διασκευή-Σκηνοθεσία Δήμος Αβδελιώδης
Μουσική Βαγγέλης Γιαννάκης
Σκηνικά- Κοστούμια-Κούκλες Μαρία Πασσαλή
Ηθοποιός Γιασεμί Κηλαηδόνη
Διδασκαλία λόγου
Σκηνικός χώρος – Φωτισμός Δήμος Αβδελιώδης
Βοηθός σκηνοθέτη Δώρα Νεοκλέους
Χειριστής ήχου-φώτων Ιγνάτιος Μπανέλλης
Θέατρο Μεταξουργείο
Ακαδήμου 14 – 210 5234382
Έως 26 Απριλίου
Διαβάστε περισσότερα!
Σάββατο 10 Απριλίου 2010
Η Όπερα της Πεντάρας από τον Ρόμπερτ Γουίλσον
Η Όπερα της Πεντάρας από τον Ρόμπερτ Γουίλσον
Το 1928 ήταν η χρονιά κατά την οποία η νεαρά Δημοκρατία της Βαϊμάρης βρισκόταν στο απόγειό της. Με ένα βιοτικό επίπεδο υψηλότερο από ποτέ και συνεχείς επενδύσεις στον υποδομή της χώρας, το μέλλον προδιαγραφόταν ευοίωνο. Το Βερολίνο ήταν εκ των πραγμάτων, η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, με έναν απίστευτο αριθμό πρωτοποριακών ρευμάτων να δημιουργούνται στους καλλιτεχνικούς κύκλους του. Κινήματα τα οποία είχαν να κάνουν με τη ζωγραφική, τον κινηματογράφο, την αρχιτεκτονική, τις τέχνες γενικότερα, ξεκινούν από εδώ για να κατακτήσουν την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ένας μικρός ενδεικτικός κατάλογος εμπεριέχει κινήματα όπως κυβισμός, ντανταϊσμός, εξπρεσιονισμός, κονσκρουκτιβισμός, φουτουρισμός, μπαουχάουζ κλπ. Αυτήν ακριβώς τη χρονιά ο Μπ. Μπρεχτ ανεβάζει στο θέατρο Σιφμπάουερνταμ την Όπερα της Πεντάρας. Από την επόμενη χρονιά τα πράγματα αλλάζουν δραματικά. Το οικονομικό κραχ που ξεσπάει στην Αμερική χτυπάει με τα απόνερά του την Γερμανία. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά: Οικονομική κρίση, πληθωρισμός, ανεργία, πολιτικό χάος. Σε αυτό ακριβώς το περιβάλλον εμφανίζεται το ναζιστικό κόμμα και κατορθώνει τους 12 βουλευτές του το 1928 να τους κάνει 102 το 1930. Η αντίστροφη μέτρηση για το Γ΄ ράιχ, έχει ξεκινήσει.
Το Μπερλίνερ Ανσάμπλ, το θέατρο το οποίο ίδρυσε το Μπ. Μπρεχτ, θέλοντας να τιμήσει τα 80 χρόνια από το πρώτο ανέβασμα της Όπερας της Πεντάρας αλλά και τα 110 χρόνια από την γέννηση του ιδρυτή του, ανέθεσε στον παγκοσμίου φήμης Ρόμπερτ Γουίλσον να σκηνοθετήσει την εκδοχή του πάνω στο διάσημο αυτό έργο. Η ίδια η Όπερα της Πεντάρας αποτελεί από μόνη της ένα παράδοξο. Είναι το πιο αναγνωρίσιμο έργο του Μπρεχτ, με πλήρη αποδοχή ακόμα και στους κόλπους των μεγαλοαστών. Στις αναρίθμητες παραστάσεις/εκδοχές έχουν συνεισφέρει με την ερμηνεία τους χιλιάδες ηθοποιοί από την Λόττε Λένυε μέχρι την Μελίνα Μερκούρη και από τον Ρούντολφ Φόρστερ μέχρι τον Νίκο Κούρκουλο και τον Λάκη Λαζόπουλο. Παρ’ όλο που ο Μπρεχτ σε συνεργασία με τον Κουρτ Βάιλ είχαν αποφασίσει να γράψουν ένα καθαρά αντικαπιταλιστικό έργο, στο οποίο ταύτιζαν την μεγαλοαστική τάξη με τον υπόκοσμο εξαιτίας των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ τους, η εμπορική επιτυχία και εκμετάλευση είναι τεράστια. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην προσπάθεια της κινηματογραφικής μεταφοράς της όπερας το 1931 από τον Πάμπστ, ο Μπρεχτ μπλέχτηκε σε ένα δικαστικό αγώνα με την εταιρεία παραγωγής γιατί προσπάθησε να αλλάξει το λιμπρέτο του έργου σε μια ακόμη πιο έντονη αντικαπιταλιστική κατεύθυνση. Ήθελε π.χ. στον γάμο του Μακήθ να παραβρίσκεται ως επίσημη καλεσμένη όλη η μεγαλοαστική τάξη της εποχής, τραπεζίτες, πολιτικοί, κληρικοί κλπ., πράγμα το οποίο η εταιρεία δεν ήταν διατεθειμένη να αποδεχτεί.
Παρ’ όλες όμως τις προθέσεις του δημιουργού της, εξαιτίας ίσως της επιτυχίας των μουσικών θεμάτων, γρήγορα αγκαλιάστηκε από την αγάπη του κόσμου με αποτέλεσμα το νόημα που ήθελε να μεταδώσει ο συγγραφέας, να χαθεί μέσα στην μαζική αποδοχή του έργου.
Ο αμφιλεγόμενος Ρόμπερτ Γουίλσον δεν είναι ο οποιοσδήποτε. Πολυτάλαντος με παγκόσμια αποδοχή, με τεράστιες επιτυχίες στο ενεργητικό του, θεωρείται το απόλυτο επιτυχημένο παράδειγμα του θεατρικού επιχειρηματία. Οι παραστάσεις τις οποίες έχει ανεβάσει θεωρούνται υποδείγματα φορμαλισμού ενώ οι εμμονές του, γύρω από τον φωτισμό π.χ., είναι αυτές που μπορούν να αναδείξουν μία θεατρική παράσταση σε σημαντικό έργο (εικαστικής τέχνης), όσο και να το ματαιώσουν λόγω του υψηλού οικονομικού κόστους. Τεξανός στην καταγωγή, κουβαλάει στην άποψή του μία καθοριστική εκ του φαίνεσθαι προσέγγιση του θεάτρου. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μέγιστος θηρευτής του βλέμματος. Όχι αλώβητος από την αμερικάνικη προσέγγιση στα του θεάματος κατορθώνει να αιχμαλωτίζει το βλέμμα, προσφέροντας στον θεατή πρωτόγνωρες προτάσεις. Αυτή ακριβώς τη λογική υπηρετούσε και η παράσταση που είχαμε δει το 2007 σε σκηνοθεσία του, του Κουαρτέτου του Χάινερ Μύλλερ.
Αυτό καθαυτό όμως το ζήτημα της παρουσίασης της συγκεκριμένης παράστασης στην Αθήνα σηματοδοτεί και κάτι άλλο. Την ωρίμανση της χώρας μας ως θεατρικού τόπου, όπου παρουσιάζονται πλέον σύγχρονες, ακριβοθώρητες και πρωτοποριακές παραστάσεις, δυνατότητα την οποία δεν έχουν άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Καταξιώνεται δηλαδή η Αθήνα ως σημείο αναφοράς στο σύγχρονο θεατρικό ευρωπαϊκό χάρτη.
Όχι όμως χωρίς ενστάσεις. Όσοι επέλεξαν να παρακολουθήσουν τη συγκεκριμένη παράσταση βρέθηκαν μπροστά στη δυσάρεστη έκπληξη των τιμών των εισιτηρίων τα οποία έφθαναν μέχρι και 120 ευρώ. Δηλαδή κόστος για μία τετραμελή οικογένεια γύρω στα 500 ευρώ!!! Το πρόβλημα είναι ότι η ίδια παράσταση σε άλλες χώρες της Ευρώπης είχε πολύ πιο χαμηλές τιμές. Στο θέατρο του Σιφμπαουερνταμ οι τιμές ξεκινούσαν από 7 ευρώ (φοιτητικό) και έφθαναν τα 36, στο Άμστερνταμ από 20 έως 65 και στην Ιταλία από 25 έως 50. Φαίνεται ότι την προσπάθειά μας να ξεφύγουμε από το ρόλο του θεατρικού ιθαγενούς, θα την πληρώσουμε στην κυριολεξία πανάκριβα. Ενθαρρυντικό ήταν το ότι αρκετοί αρνήθηκαν να καταβάλουν το ακριβό αντίτιμο και δημιούργησαν κύμα διαμαρτυρίας με επιστολές στις εφημερίδες, στο διαδίκτυο και αλλού.
Σε αυτή καθαυτή την παράσταση είναι αλήθεια ότι ο Γουίλσον κατάφερε να δώσει μια θεαματική πρόταση. Χρησιμοποιώντας την οπτική που αναφέραμε πιο πάνω (φόρμα, φωτισμός, εντυπωσιασμός του βλέμματος) κατόρθωσε με μεγαλοφυή τρόπο να παρουσιάσει την Όπερα της Πεντάρας ως ένα tableau vivant, ως ένα ζωντανό εξπρεσιονιστικό πίνακα. Στην εικαστική του προσέγγιση, οι ερμηνευτές του έργου είναι σαν να ξεπηδάνε από πίνακες του Όττο Ντιξ ή του Τζωρτζ Γκρος, μεταφέροντας με έναν αξιοθαύμαστο τρόπο το καλλιτεχνικό περιβάλλον του 1928. Το όλο εγχείρημα χαρακτηρίζεται από μια διάχυτη ειρωνεία η οποία το διαπερνά από άκρου εις άκρον. Μια ειρωνεία την οποία εκπέμπουν οι ήρωες αναμεταξύ τους αλλά εντέλει και ο Γουίλσον προς την κοινωνία. Γι’ αυτό άλλωστε δεν διστάζει να βάλει τους πρωταγωνιστές του να κινούνται ακόμη και στα βήματα του Τσάρλι Τσάπλιν. Το τελικό συμπέρασμα από αυτή την παράσταση, μια παράσταση την οποία δύσκολα ξεχνά κανείς, είναι ότι ο Γουίλσον κατορθώνει με όσα εφόδια και παρακαταθήκες κουβαλά, να δώσει μια παράσταση κατά την οποία ο φορμαλισμός απογειώνεται και αποθεώνεται.
Τεράστια βοήθεια στην επιτυχία αυτού του εγχειρήματος είναι η βοήθεια την οποία έλαβε από τους ηθοποιούς του, οι οποίοι απέδωσαν το ρόλο τους με μια ποιότητα που δύσκολα συναντάς. Ανάμεσα στις πολύ καλές ερμηνείες τους, θα ξεχωρίζαμε τον Stefan Kurt στο ρόλο του Μακήθ και την Christina Drechsler στο ρόλο της Πόλλυ χωρίς βέβαια οι ερμηνείες των υπολοίπων να υστερούν.
Παραμένει όμως η ένσταση που είχαμε και πριν την παρακολούθηση της παράστασης. Είναι απορίας άξιο πως το θέατρο που ίδρυσε ο Μπ. Μπρεχτ ανεβάζει, κόντρα στις επιλογές του ιδρυτού του, μια τόσο ακριβή παράσταση, με μια τόσο διαφορετική οπτική. Το ανέβασμα μιας παράστασης, για την αστική τάξη ουσιαστικά, έρχεται σε αντίθεση με τις οδηγίες του μεγάλου δραματουργού: «Ο ληστής Μακήθ πρέπει να παρουσιαστεί από τον ηθοποιό σαν αστικό πρόσωπο. Η συμπάθεια της αστικής τάξης για τους ληστές εξηγείται από την πλάνη ότι ένας ληστής δεν είναι αστός. Αυτή η πλάνη έχει για μητέρα της μίαν άλλη πλάνη, ότι ένας αστός δεν είναι ληστής».
Μπ. Μπρεχτ/ «Ο Μπρεχτ ερμηνεύει Μπρεχτ» / εκδόσεις Νέα Σύνορα.
Είναι αυτό το απόφθεγμα το οποίο μας οδηγεί στην εικασία ότι αν ανέβαζε αυτό το έργο στις μέρες μας ο Μπρεχτ ενδεχομένως να έδινε το ρόλο του Μακήθ στον Γουίλσον.
Υ.Γ. 1.
Στα απολύτως αρνητικά αυτής της τόσο ακριβής παράστασης, ήταν η ανυπαρξία ελληνόγλωσσου προγράμματος. Φαίνεται ότι η παραγωγή θεωρούσε αυτονόητο ότι τη συγκεκριμένη παράσταση όχι μόνο θα παρακολουθήσουν επιφανή μέλη της αστικής τάξης αλλά επίσης ότι τα μέλη αυτά αυτονοήτως είναι και γερμανόφωνοι.
Υ.Γ. 2.
Η ίδια ακριβώς παράσταση ανέβηκε στο Βερολίνο ξανά την πρώτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου. Ενδεχομένως να κόστιζε λιγότερο η παρακολούθησή της εκεί (μαζί με τα έξοδα μετάβασης) απ’ ότι στο Παλλάς.
Υ.Γ. 3.
Η παράσταση τέλος ανέβηκε στις 14,15,16 και 17 Ιανουαρίου. Υπενθυμίζουμε μόνο, για ιστορικούς λόγους, ότι στις 15 Ιανουαρίου συμπληρώθηκαν 91 χρόνια από τη δολοφονία της Ρόζας Λούξενμπουργκ κατά τη διάρκεια της εξέγερσης των Σπαρτακιστών.
Πληροφορίες:
ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ / ΚΟΥΡΤ ΒΑΪΛ
Η ΟΠΕΡΑ ΤΗΣ ΠΕΝΤΑΡΑΣ
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟ
ROBERT WILSON BERLINER ENSEMBLE
ΔΙΑΝΟΜΗ
ΤΖΟΝΑΘΑΝ ΠΙΤΣΑΜ Jurgen Holtz
ΣΙΛΙΑ ΠΙΤΣΑΜ Traute Hoess
ΠΟΛΛΥ ΠΙΤΣΑΜ Christina Drechsler
ΜΑΚΗΘ Stefan Kurt
ΜΠΡΑΟΥΝ Axel Werner
ΛΟΥΣΥ Anna Graenzer
ΤΖΕΝΝΥ Angela Winkler
ΦΙΛΤΣ Γεώργιος Τζιβάνογλου
και εδώ το κυρίως κείμενο της ανάρτησης.
Διαβάστε περισσότερα!
Παρασκευή 9 Απριλίου 2010
ΟΤΑΝ ΟΙ ΔΗΜΟΙ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΝΟΜΑΡΧΙΕΣ
Αρχίζουν να ξεκαθαρίζουν οι προθέσεις του Υπουργού Εσωτερικών Γιάννη Ραγκούση για το θέμα του Καλλικράτη. Στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΚΕΔΚΕ στις 15 Μαρτίου, ανακοίνωσε τις αρμοδιότητες τις οποίες σκοπεύει να μεταφέρει στους Δήμους. Έτσι αν και το σύνθημα είναι για αποκέντρωση της τοπικής αυτοδιοίκησης, στην πράξη συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Οι Δήμοι με την παραδοσιακή μορφή και μέγεθος που είχαν μέχρι τώρα, εξαφανίζονται και τη θέση τους παίρνουν καινούργια σχήματα εν είδη νομαρχιών.
Αναλυτικά, στους Δήμους μεταφέρονται πολεοδομικές αρμοδιότητες (έκδοση αδειών, έλεγχος μελετών κλπ.) και πριν περάσουν δέκα μέρες τρεις δήμαρχοι, του Κορωπίου, της Παιανίας και της Βάρης άρχισαν ήδη να πιέζουν για την αδειοδότηση κατασκευής ιδιωτικού νοσοκομείου στις πλαγιές του ανατολικού Υμηττού. Μεταφέρονται ακόμη αρμοδιότητες από τον χώρο της υγείας-πρόνοιας όπως είναι η χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας ιδρυμάτων παιδικής πρόνοιας σε ιδιώτες ή η χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικών παιδικών ή βρεφονηπιακών σταθμών.
Όπως ο ίδιος ο Γ. Ραγκούσης δήλωσε «το σχολείο γίνεται αποκλειστικά υπόθεση του δήμου» με μεταφορά αρμοδιοτήτων για ανέγερση σχολείων, επισκευή και συντήρηση αυτών αλλά επίσης αρμοδιότητες στον τομέα της δια βίου μάθησης όπως είναι οι σχολές γονέων και τα κέντρα κατάρτισης ανηλίκων. Μεταφέρονται σημαντικές επίσης αρμοδιότητες στον τομέα του εμπορίου (λειτουργία λαϊκών αγορών, χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης περιπτέρων) των μεταφορών (χάραξη των γραμμών των λεωφορείων) κ.α.
Όπως μπορεί εύκολα να καταλάβει κανείς η βασική λογική η οποία διαπερνά τις προτάσεις του Υπουργείου Εσωτερικών είναι καθαρά νεοφιλελεύθερης κατεύθυνσης. Βασικός τους στόχος δεν είναι η αναβάθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά ουσιαστικά η μείωση της ευθύνης της συμμετοχής του κράτους (θεσμική, οικονομική, λειτουργική) σε ένα σωρό από τομείς με κυριότερους βέβαια αυτών την Παιδεία και την Υγεία. Αυτό το οποίο συμβαίνει εντέλει δεν είναι μια επίθεση του Κράτους κατά της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά η λογική του λιγότερου κράτους έως καθόλου, ώστε συνεχώς να επιδιώκεται η απορρύθμιση των μέχρι σήμερα λειτουργιών του και κατά συνέπεια η παραχώρηση δημόσιου χώρου στα χέρια των ιδιωτικών συμφερόντων (εργολάβοι, επιχειρηματίες κλπ).
Ακόμη το δεύτερο βασικό είναι ότι η μείωση αυτή του Κράτους συνοδεύεται από μια υπερδιόγκωση και υδροκεφαλισμό των Δήμων. Με τη διόγκωση αυτή οι Δήμοι και οι Κοινότητες ως οι εγγύτερες προς τις τοπικές κοινωνίες δημοκρατικοί θεσμοί γίνονται απόμακροι, μη εύκολα ελεγχόμενοι και μετατρεπόμενοι ουσιαστικά σε μικρές Νομαρχίες. Όσο έλεγχο και πρόσβαση είχε παλιά ο δημότης στις Νομαρχίες άλλο τόσο θα έχει και στους αυριανούς Δήμους.
Για το δεύτερο σημαντικότερο μετά τις αρμοδιότητες μέρος του Καλλικράτη, το χωροταξικό σχεδιασμό δηλαδή, το Υπουργείο δεσμεύτηκε πριν το Πάσχα να ανακοινώσει τα καινούργια όρια ώστε σύμφωνα με δήλωση του Υπουργού μετά μια περίοδο ενός μήνα διαβούλευσης να προσπαθήσει να τον ψηφίσει στα μέσα Μαΐου. Προς το παρόν βρισκόμαστε ήδη στο τέλος Μαρτίου και καμία τέτοια ανακοίνωση δεν έχει γίνει.
Όσον αφορά στην οικονομική πλευρά της υλοποίησης του Καλλικράτη, και παρ’ όλο που οι εκτιμήσεις για το κόστος της υλοποίησης αυτής κυμαίνονται από 3,5 δις ευρώ έως 6 δις, το μόνο που κατάφερε ο Υπουργός ήταν να δώσει 240 εκατομμύρια ευρώ οφειλόμενα από το 2008 και 2009.
Δυστυχώς όσο κι αν το τελευταίο δεκαπενθήμερο τοπικές κινήσεις και αυτοδιοικητικά σχήματα έχουν αρχίσει να βγαίνουν όλο και πιο έντονα, όλο και πιο αρνητικά απέναντι στον Καλλικράτη η οικονομική κρίση σκεπάζει τις όποιες διαφωνίες. Αντιδράσεις όπως αυτή του Δήμου Μεθάνων όπου στις 22 Μαρτίου αποφάσισε να διεκδικήσει ο Δήμος να παραμείνει αυτόνομος, θάβονται είτε σκοπίμως είτε από ειδήσεις για επιτόκια, δάνεια, χρέος κλπ.
Το επόμενο χρονικό διάστημα είναι πλέον και το πιο κρίσιμο για τη συνάντηση όσο και τη συγκρότηση των αυτοδιοικητικών αντιστάσεων έναντι του Καλλικράτη.
Διαβάστε περισσότερα!
Αναλυτικά, στους Δήμους μεταφέρονται πολεοδομικές αρμοδιότητες (έκδοση αδειών, έλεγχος μελετών κλπ.) και πριν περάσουν δέκα μέρες τρεις δήμαρχοι, του Κορωπίου, της Παιανίας και της Βάρης άρχισαν ήδη να πιέζουν για την αδειοδότηση κατασκευής ιδιωτικού νοσοκομείου στις πλαγιές του ανατολικού Υμηττού. Μεταφέρονται ακόμη αρμοδιότητες από τον χώρο της υγείας-πρόνοιας όπως είναι η χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας ιδρυμάτων παιδικής πρόνοιας σε ιδιώτες ή η χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικών παιδικών ή βρεφονηπιακών σταθμών.
Όπως ο ίδιος ο Γ. Ραγκούσης δήλωσε «το σχολείο γίνεται αποκλειστικά υπόθεση του δήμου» με μεταφορά αρμοδιοτήτων για ανέγερση σχολείων, επισκευή και συντήρηση αυτών αλλά επίσης αρμοδιότητες στον τομέα της δια βίου μάθησης όπως είναι οι σχολές γονέων και τα κέντρα κατάρτισης ανηλίκων. Μεταφέρονται σημαντικές επίσης αρμοδιότητες στον τομέα του εμπορίου (λειτουργία λαϊκών αγορών, χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης περιπτέρων) των μεταφορών (χάραξη των γραμμών των λεωφορείων) κ.α.
Όπως μπορεί εύκολα να καταλάβει κανείς η βασική λογική η οποία διαπερνά τις προτάσεις του Υπουργείου Εσωτερικών είναι καθαρά νεοφιλελεύθερης κατεύθυνσης. Βασικός τους στόχος δεν είναι η αναβάθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά ουσιαστικά η μείωση της ευθύνης της συμμετοχής του κράτους (θεσμική, οικονομική, λειτουργική) σε ένα σωρό από τομείς με κυριότερους βέβαια αυτών την Παιδεία και την Υγεία. Αυτό το οποίο συμβαίνει εντέλει δεν είναι μια επίθεση του Κράτους κατά της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά η λογική του λιγότερου κράτους έως καθόλου, ώστε συνεχώς να επιδιώκεται η απορρύθμιση των μέχρι σήμερα λειτουργιών του και κατά συνέπεια η παραχώρηση δημόσιου χώρου στα χέρια των ιδιωτικών συμφερόντων (εργολάβοι, επιχειρηματίες κλπ).
Ακόμη το δεύτερο βασικό είναι ότι η μείωση αυτή του Κράτους συνοδεύεται από μια υπερδιόγκωση και υδροκεφαλισμό των Δήμων. Με τη διόγκωση αυτή οι Δήμοι και οι Κοινότητες ως οι εγγύτερες προς τις τοπικές κοινωνίες δημοκρατικοί θεσμοί γίνονται απόμακροι, μη εύκολα ελεγχόμενοι και μετατρεπόμενοι ουσιαστικά σε μικρές Νομαρχίες. Όσο έλεγχο και πρόσβαση είχε παλιά ο δημότης στις Νομαρχίες άλλο τόσο θα έχει και στους αυριανούς Δήμους.
Για το δεύτερο σημαντικότερο μετά τις αρμοδιότητες μέρος του Καλλικράτη, το χωροταξικό σχεδιασμό δηλαδή, το Υπουργείο δεσμεύτηκε πριν το Πάσχα να ανακοινώσει τα καινούργια όρια ώστε σύμφωνα με δήλωση του Υπουργού μετά μια περίοδο ενός μήνα διαβούλευσης να προσπαθήσει να τον ψηφίσει στα μέσα Μαΐου. Προς το παρόν βρισκόμαστε ήδη στο τέλος Μαρτίου και καμία τέτοια ανακοίνωση δεν έχει γίνει.
Όσον αφορά στην οικονομική πλευρά της υλοποίησης του Καλλικράτη, και παρ’ όλο που οι εκτιμήσεις για το κόστος της υλοποίησης αυτής κυμαίνονται από 3,5 δις ευρώ έως 6 δις, το μόνο που κατάφερε ο Υπουργός ήταν να δώσει 240 εκατομμύρια ευρώ οφειλόμενα από το 2008 και 2009.
Δυστυχώς όσο κι αν το τελευταίο δεκαπενθήμερο τοπικές κινήσεις και αυτοδιοικητικά σχήματα έχουν αρχίσει να βγαίνουν όλο και πιο έντονα, όλο και πιο αρνητικά απέναντι στον Καλλικράτη η οικονομική κρίση σκεπάζει τις όποιες διαφωνίες. Αντιδράσεις όπως αυτή του Δήμου Μεθάνων όπου στις 22 Μαρτίου αποφάσισε να διεκδικήσει ο Δήμος να παραμείνει αυτόνομος, θάβονται είτε σκοπίμως είτε από ειδήσεις για επιτόκια, δάνεια, χρέος κλπ.
Το επόμενο χρονικό διάστημα είναι πλέον και το πιο κρίσιμο για τη συνάντηση όσο και τη συγκρότηση των αυτοδιοικητικών αντιστάσεων έναντι του Καλλικράτη.
Διαβάστε περισσότερα!
Παρασκευή 19 Μαρτίου 2010
ΜΑΟΥΖΕΡ του Χάινερ Μύλλερ
Ο Εμφύλιος του 1946-1949 αποτελεί μία από τις τρεις σημαντικότερες ανοιχτές πληγές (οι άλλες δύο είναι η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και η εισβολή και κατοχή της Κύπρου το 1974) στο σώμα του Ελληνισμού τον αιώνα που μας πέρασε.
Μάλιστα είναι η μόνη κατά την οποία οι συντελεστές ήταν εσωτερικής μορφής. Με αυτό λοιπόν ως αφορμή ο Τερζόπουλος ανεβάζει για δεύτερη χρονιά στο θέατρο Άττις την παράσταση Μάουζερ του Χάινερ Μύλλερ.
Θεωρούμε, υποκειμενικά βέβαια, τον Τερζόπουλο ως τον μεγαλύτερο Έλληνα σκηνοθέτη, του οποίου η φήμη αλλά κυρίως το έργο έχει ξεπεράσει εδώ και πολλά χρόνια τα σύνορα της χώρας μας. Έχοντας κάνει τα πρώτα του βήματα στο Μπερλίνερ Ανσάμπλ του Βερολίνου, ξεκίνησε από το Μπρεχτικό θέατρο για να φτάσει στις τελευταίες του παραστάσεις, βήμα-βήμα, να προσπαθεί να αρθρώσει αρχέγονα οντολογικά ερωτήματα γύρω από τον άνθρωπο, πράγμα που μπορούμε να πούμε ότι το κατορθώνει με πολύ μεγάλη επιτυχία.
Ήταν δε σε αυτό το θέατρο, το Μπερλίνερ Ανσάμπλ, όπου γνωρίστηκε με τον Χάινερ Μύλλερ, έναν από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς του τελευταίου τετάρτου του 20ου αιώνα, ο οποίος έμελλε να γίνει δάσκαλος και συνεργάτης του. Μέλος, ο Μύλλερ, από το 1954 της ένωσης Ανατολικογερμανών συγγραφέων, δεν άργησε να πέσει στη δυσμένεια των κομμουνιστικών αρχών της Ανατολικής Γερμανίας για τον αιρετικό χαρακτήρα τόσο του έργου του όσο και της διδασκαλίας του. Αξίζει να αναφέρουμε ότι το ‘Μάουζερ’ είχε απαγορευθεί γραπτώς και επισήμως στο έδαφος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, παρ’ ότι ο ίδιος το θεωρούσε ως διδακτικό έργο κατάλληλο για διδασκαλία στην ανώτατη σχολή του Κόμματος.
Η υπόθεση του Μάουζερ διαδραματίζεται τον καιρό του Εμφυλίου που ξέσπασε μετά τον Οκτώβριο του 1917 στην Ρωσία ανάμεσα στους Λευκοφρουρούς από τη μια μεριά και τους Σοβιετικούς Επαναστάτες από την άλλη.
Θέλοντας να τιμήσει τα 80 χρόνια γέννησης αλλά και τα 15χρονα από τον θάνατο του συγγραφέα, ο σκηνοθέτης αποφάσισε να ανεβάσει το συγκεκριμένο έργο.
Ο Τερζόπουλος πήρε το κείμενο αυτό και έντεχνα όσο και επίκαιρα, το μεταμόρφωσε σε ένα έργο πάνω στον Ελληνικό Εμφύλιο αλλά και σε κάθε Εμφύλιο εντέλει, αναδεικνύοντας τις τραγικές πτυχές όσο και τα ανθρωπολογικά ερωτήματα που προκύπτουν μέσα από αδελφοκτόνες συρράξεις.
Βάζοντας στην άκρη τις δεδομένες γενεσιουργές ευθύνες των Ξένων Μεγάλων Δυνάμεων, την περίοδο του 1944-1946, χωρίς βέβαια να τις υποτιμά (άλλωστε ο ίδιος έχει δηλώσει ότι ‘προέρχομαι από μια οικογένεια η οποία μετά τον Εμφύλιο βρέθηκε από την μεριά των ηττημένων και πολεμήθηκε πολιτικά αλλά και ψυχολογικά’) προχωρά όχι ένα αλλά αρκετά βήματα παραπέρα, προσπαθώντας να αναδείξει τα φιλοσοφικά και οντολογικά ερωτήματα που προκύπτουν σε περιόδους τόσο αλληλοσπαραγμού όσο και ανεξέλεγκτης, πολλές φορές, βίας.
Κατορθώνει λοιπόν να δώσει μία παράσταση πλήρη ερωτηματικών που έχουν να κάνουν με την εργαλειοποίηση του επαναστατικού υποκειμένου, την κατάσταση δηλαδή κατά την οποία οι επαναστατημένοι μετατρέπονται σιγά-σιγά από μια καρδιά και ψυχή που ζητά να αναλάβει την ευθύνη της μοίρας της σε στρατιώτη ταγμένο σε αυτή την υπόθεση στο τελικό στάδιο όπου ο άνθρωπος δεν ξεχωρίζει καν από το όπλο που κρατά στην άκρη του χεριού του, όπου δεν είναι ευκρινές αν το όπλο είναι προέκταση του χεριού ή το ίδιο το σώμα εξάρτημα του όπλου.
Βλέπουμε λοιπόν μέσα από την δίκη δύο επαναστατών, κατά την οποία ο ένας κατηγορείται γιατί από υπέρμετρο ζήλο φτάνει σε σημείο να εκτελεί ανθρώπους καθ’ υπέρβαση της λογικής, έμπνεος από την μανία του αίματος και ο άλλος κατηγορείται γιατί ακριβώς δεν υπάκουσε στην εντολή για εκτέλεση των εχθρών της επανάστασης, γινόμενος εντέλει ξένο σώμα προς αυτήν, επειδή στο βλέμμα του Άλλου συνάντησε το δικό του βλέμμα ( « Τίμημα της λευτεριάς αυτοί που πάμε να ελευθερώσουμε» ).
Το κείμενο, πολυσχιδές όπως είναι, ασχολείται όμως και με το ζήτημα της βίας για τον εαυτό της ( «Σκοτώνω για ποιο λόγο; Και πεθαίνω για ποιο λόγο;» ), με το σημαντικό θέμα της υποταγής και της ιεραρχίας σε κρίσιμες καταστάσεις, με την λειτουργία των μηχανισμών, επαναστατικών ή απλά κομματικών.
Προτείνει, με ουσιαστικό και δραματικό τρόπο, ερωτηματικά γύρω από το κόστος το οποίο αξίζει να αναληφθεί γύρω από την επίτευξη του τελικού στόχου και κυρίως αναδεικνύει την αντιφατικότητα η οποία ισχύει πολλές φορές ανάμεσα στα μέσα και το σκοπό ( « το χορτάρι Πρέπει ακόμα εμείς να ξεριζώνουμε, για να μείνει πράσινο» ). Από την αναγκαιότητα του «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» οδηγεί στο ερώτημα μήπως εντέλει τα μέσα είναι ο σκοπός.
Κοινή συνισταμένη όλων των πιο πάνω βέβαια, είναι η υπέρβαση των ορίων ( η αρχαιοελληνική «ύβρις» τελικά ), τόσο σε επίπεδο πολιτικής όσο και σε επίπεδο ανθρώπινου μέτρου.
Σημαντική θέση σε όλη αυτή την συναισθηματική όσο και τραγική φόρτιση, παίζει το ίδιο το σκηνικό,όπου έχοντας διατάξει τους θεατές σε δύο σειρές των 20 ατόμων, οι οποίες πλαισιώνουν την δράση, τους μετατρέπει με τον τρόπο του από παθητικούς παρατηρητές ενός θεατρικού δρώμενου σε κριτές και εντέλει σε ενόρκους όπου πρέπει να τοποθετηθούν και να αποφασίσουν γι’ αυτά που βλέπουν.
Το σκηνικό της δράσης μετατρέπεται, ανάλογα με τις ανάγκες του κειμένου και της σκηνοθεσίας, σε κιβωτό, εδώλιο, κελί, λαιμητόμο και εντέλει τάφο του ανθρώπινου ψυχισμού των πρωταγωνιστών της παράστασης.
Εγείροντας πλείστα όσα ερωτηματικά γύρω από την ανθρώπινη φύση και τα όριά της, τον χαρακτήρα της βίας και το περιεχόμενο της επανάστασης, «αναγκάζει» τους θεατές να απαντήσουν οι ίδιοι, πιστός ο σκηνοθέτης στην επιλογή του συγγραφέα να μην τοποθετείται ο ίδιος.
Δεν είναι τυχαίο ότι προσθέτει εκτός κείμενου στο τέλος το ύστατο οντολογικό ερώτημα « τι είναι ο άνθρωπος;»
Το όλο σκηνικό συμπληρώνεται από την φωτογραφική εγκατάσταση της Γιοχάνα Βέμπερ κατά την οποία 133 μεγεθυμένες φωτογραφίες από μορφές της Ελληνικής Αντίστασης, τοποθετημένες στα συμβατικά έδρανα των θεατών, παρακολουθούν και εντέλει επιβλέπουν τόσο τα μετά της Εθνικής Αντίστασης γενόμενα, όσο και εμάς τους ίδιους, οι οποίοι καλούμαστε να τοποθετηθούμε για το «τραγικόν» που μόλις παρακολουθήσαμε.
Απαραίτητο συμπλήρωμα στο ψηφιδωτό, οι άριστες σωματικές όσο και εσώτερες ερμηνείες τις οποίες κατορθώνει να αποσπάσει κατά την προσφιλή του μέθοδο από τους τέσσερις ηθοποιούς Θανάση Αλευρά, Στάθη Γράψα, Αντώνη Μυριαγκό, Αλέξανδρο Τούντα, αλλά και από τη συμμετοχή τόσο του ιδίου όσο και της Μαρίας Μπέικου, ηρωίδας της Εθνικής Αντίστασης, η οποία με την εμβληματική παρουσία της, δίνει ένα είδος ιστορικής νομιμοποίησης στο όλο εγχείρημα.
Υπενθυμίζουμε ότι η Μπέικου είναι ανάμεσα στους 66 αντιστασιακούς οι οποίοι με επιστολή τους απάντησαν στον Γερμανό Υπουργό Οικονομικών Σόιμπλε, μετά την δήλωσή του ότι η Γερμανία δεν μπορεί να πληρώσει τα λάθη των Ελλήνων και στην οποία υπενθυμίζουν τα 7,1 δις δολάρια των πολεμικών επανορθώσεων, αλλά και τα 3,5 δις του αναγκαστικού κατοχικού δανείου τα οποία οφείλει στη χώρα μας η Γερμανία.
Εν κατακλείδι το Μάουζερ είναι ίσως η σημαντικότερη παράσταση της περιόδου.
Υ.Γ.
Το κείμενο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα ( Μάουζερ & ο Οράτιος, Χάινερ Μύλλερ). Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφορεί και το σημαντικότατο βιβλίο για το θέατρο « Θεόδωρος Τερζόπουλος και Θέατρο Άττις/Αναδρομή, Μέθοδος, Σχόλια».
Πληροφορίες:
Μετάφραση: Ελένη Βαροπούλου
Σκηνοθεσία-Σκηνική εγκατάσταση: Θεόδωρος Τερζόπουλος
Μουσική: Παναγιώτης Βελιανίτης
Δραματουργική συνεργασία: Κώστας Αρβανιτάκης
Φωτισμοί: Θεόδωρος Τερζόπουλος, Κων/νος Μπεθάνης
Τεχνικός υπεύθυνος: Κων/νος Μπεθάνης
Εκτέλεση σκηνικής εγκατάστασης: Χαράλαμπος Τερζόπουλος
Υπεύθυνη παραγωγής-προγράμματος: Μαρία Βογιατζή
Φωτογραφική εγκατάσταση: Γιοχάνα Βέμπερ
Ερμηνεύουν: Θανάσης Αλευράς, Σταθης Γράψας, Αντώνης Μυριαγκός, Αλέξανδρος Τούντας
Συμμετέχουν: Μαρία Μπέικου, Θεόδωρος Τερζόπουλος
Το κοστούμι της Μαρίας Μπέικου σχεδίασε η ΛΟΥΚΙΑ
Διαβάστε περισσότερα!
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)