«Βασιλική Τριανταφύλλου: Αχ, Γιάννη μ΄!» του Γιώργου Μεσολογγίτη

ΜΝΗΜΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ

«Βασιλική Τριανταφύλλου: Αχ, Γιάννη μ΄!» του Γιώργου Μεσολογγίτη

(Του Κ. Σαμάντη από την Ρήξη Οκτωβρίου /φ. 147 που κυκλοφορεί)

«Όσο αγαπώ την πατρίδα μου δεν αγαπώ άλλο τίποτας. Ναρθή ένας να μου ειπή ότι θα πάγη ομπρός η πατρίδα, στρέγομαι να μου βγάλη και τα δυο μου μάτια. Ότι αν είμαι στραβός, και η πατρίδα μου είναι καλά, με θρέφει. Αν είναι η πατρίδα μου αχαμνά, δέκα μάτια νάχω, στραβός θανά είμαι.»

ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ “ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ”

Το 1843 εγκαθίσταται η πρώτη τρόϊκα μεγάλων δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) με το συνεπακόλουθο μνημόνιο βέβαια. Συγκεκριμένα οι τρεις Μεγάλες Δυνάμεις επιβάλλουν την υπογραφή πρωτοκόλλου με το οποίο υποχρεώνουν μία σειρά δυσβάστακτων όρων για την Ελλάδα. Σύμφωνα με αυτό δέσμευαν μία σειρά από δασμούς, φόρους χαρτοσήμων, ιδιοκτησίες του ελληνικού δημοσίου (ανάμεσα τους το λιμάνι της Σύρου), επέβαλλαν μείωση δημοσίων δαπανών, των μισθών των στρατιωτικών ακόμα και την μείωση των πενιχρών συντάξεων που έδινε τότε το ελληνικό κράτος. Απαιτούσαν επίσης με το δάνειο το οποίο εκ νέου θα χορηγούσαν στην Ελλάδα, να αποπληρωθεί ένα μεγάλο μέρος προηγούμενου δανείου και συγκεκριμένα τα τοκοχρεολύσια τα οποία όφειλε η χώρα μας κυρίως στη Ρωσία. Η Ελλάδα βρισκόταν ήδη σε μια βαθιά οικονομική κρίση εδώ και χρόνια και το πρωτόκολλο αυτό την οδηγεί σε μία οικονομική παραλυσία. Οι όροι των δανειστών για επιβολή σκληρής λιτότητας και ο αποικιοκρατικού τύπου έλεγχος των δημοσιονομικών, ξεσήκωσαν αντιδράσεις με αποτέλεσμα την επανάσταση της 3^ης του Σεπτέμβρη. Στην επανάσταση αυτή καθοριστικό ρόλο είχε παίξει ο στρατηγός Μακρυγιάννης στο σπίτι του οποίου άλλωστε είχε προετοιμαστεί η επανάσταση.  Ο παραλληλισμός των γεγονότων του 1843 με αυτά τα οποία συμβαίνουν τα 8 χρόνια μνημονίου στη χώρα μας είναι εμφανής.  Είναι αμφίβολο αν, από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους μέχρι τις μέρες μας, έπαψε να υπάρχει μια οικονομικού τύπου αποικιοκρατική εξάρτηση της χώρας μας.

Το θέατρο VAULT από πέρυσι διοργανώνει ένα θεατρικό σχεδιασμό ο οποίος ονομάζεται «Ο γιός μου…» και βασίζεται σε επτά θεατρικές αφηγήσεις μανάδων σε σχέση με τους γιούς τους. Ανάμεσα στους θεατρικούς αυτούς μονολόγους, θα συναντήσουμε καταθέσεις για τον Καβάφη, τον Σολωμό, τον Μέγα Αλέξανδρο και εν προκειμένω τον Μακρυγιάννη. Ο στρατηγός υπήρξε σημείο αναφοράς τόσο για την γενιά του ’30 όσο και για ένα τμήμα της αριστεράς τα πρώιμα χρόνια της μεταπολίτευσης. Όλο αυτό σε μια προσπάθεια εκ νέου συνάντησης με την ταυτότητα και την ιδιογνωσία αυτού του τόπου. Στα χρόνια που ακολούθησαν την μεταπολίτευση το τμήμα αυτό της αριστεράς όχι μόνο εγκατέλειψε τις αναφορές που κουβαλούσε σε σχέση με την ιδιογνωσία, αλλά στράφηκε και εναντίον της. Έφτασε να αναφέρεται απαξιωτικά στο πρόσωπο του στρατηγού Μακρυγιάννη χαρακτηρίζοντάς τον ως έναν απλό κατσαπλιά και τοκογλύφο! Φευ, σημεία των καιρών και αυτής της αριστεράς στον τόπο μας θα λέγαμε...

Το τελευταίο όμως χρονικό διάστημα στο χώρο του θεάτρου παρατηρείται μια κίνηση στην κατεύθυνση της εκ νέου ανάδυσης της ταυτότητας που κουβαλά αυτός ο τόπος. Ολοένα και περισσότερο, ολοένα και συχνότερα ανεβαίνουν θεατρικά έργα που έχουν να κάνουν με τον Παπαδιαμάντη, το Βιζυηνό, τον Ρίτσο και τώρα με τον Μακρυγιάννη.

Το κείμενο του Γιώργου Μεσολογγίτη στο έργο «Βασιλική Τριανταφύλλου: Αχ, Γιάννη μ΄!» στο πρώτο μέρος καταπιάνεται με το ιστορικό γεγονός της πρώτης τρόϊκας που επέβαλλε μνημόνιο στη χώρα μας το 1843. Μια ευφυής κίνηση για να συνδέσει και να αναδείξει τα κοινά σημεία του τότε με το σήμερα. Μέσα από το κείμενό του διαφαίνεται η εμβριθής  ανάγνωση των γεγονότων. Μια προσπάθεια η οποία ξεδιπλώνεται εξίσου καίρια και στο υπόλοιπο μέρος. Η βιογραφία του στρατηγού Μακρυγιάννη, μέσα από τα μάτια της μητέρας του, λεπτομερής και εμπεριστατωμένη, αποδεικνύει τη σπουδή με την οποία έχει ενσκήψει ο συγγραφέας πάνω στο θέμα του. Παραθέτει μικρές και άγνωστες λεπτομέρειες οι οποίες συμπληρώνουν το ψηφιδωτό της προσωπογραφίας του μεγάλου αυτού αγωνιστή της επανάστασης του 1821.  Το κάνει με μεράκι, αγάπη  και σεβασμό για την ιστορία αυτού του τόπου.

Η σκηνοθέτις Κατερίνα Πολυχρονοπούλου, παραλαμβάνει το κείμενο και εκθέτει την πρόταση της πάνω στη θεατρική σκηνή. Επικαιροποιεί (όσο είναι δυνατόν) την κατάθεση του συγγραφέα μέσα από σκηνοθετικά ευρήματα που διαπλέκουν το παρελθόν με το μέλλον σε μια προσπάθεια να αποφύγει μια απλή ιστορική (και ως εκ τούτου μουσειακή) πρόταση και να της προσδώσει μια φρεσκάδα συνδέοντας την με το σήμερα. Κάτω από αυτή τη λογική τα σχόλια της παράστασης φτάνουν μέχρι και στην κριτική για τον τρόπο που ασκείται η δημοσιογραφία και η ενημέρωση στις μέρες μας. Το  αποτέλεσμα; Μία παράσταση που ενημερώνει, προβληματίζει αλλά και καθηλώνει τον θεατή στα εξήντα λεπτά που διαρκεί. Μοναδική ένσταση η εξής:  Ο θεατρικός μονόλογος για να μπορέσει να αγγίξει τη μέγιστη απόδοση χρειάζεται τις δραματουργικές κορυφώσεις, την εσωτερική ψυχολογική διάσταση ακόμη ίσως και το στοιχείο της λύτρωσης. Στη συγκεκριμένη παράσταση, αυτά δεν επιτυγχάνονται μέσα από τις διαδρομές του θεατρικού κειμένου παρά μόνο είναι η ίδια η ζωή και η δράση του στρατηγού Μακρυγιάννη που τα αναδεικνύει.

Η Ευγενία Αποστόλου ως η μητέρα του στρατηγού Μακρυγιάννη, αποδίδει έντιμα και ολοκληρωμένα το ρόλο. Οι κινήσεις της, διευρυμένες και ουσιαστικές, μας μεταφέρουν στο εσωτερικό του φτωχικού σπιτιού της με τη βοήθεια των σκηνικών της Κατερίνας Καμπανέλλη τα οποία είναι λιτά και ουσιαστικά. Εάν το δραματουργικό στοιχείο ήταν πιο έντονο σε αυτό που παρακολουθήσαμε (μια έλλειψη που δεν γνωρίζουμε αν οφείλεται στο κείμενο, στη σκηνοθέτιδα ή στην ερμηνεύτρια) θα μιλούσαμε για μια πολύ σημαντική παράσταση. Έτσι κι αλλιώς όμως είναι μια παράσταση που οφείλει κάποιος να μην χάσει.

Ο Οδυσσέας Ελύτης είχε αναφέρει «Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί,/ όπου και να θολώνει ο νους σας/ μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό/ και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη»… και στρατηγό Μακρυγιάννη, εμείς θα προσθέταμε. 

Συντελεστές

Κείμενο: Γιώργος Μεσολογγίτης

Σκηνοθεσία: Κατερίνα Πολυχρονοπούλου

Σκηνικά – Κοστούμια: Κατερίνα Καμπανέλλη

Μουσική: Σταύρος Τσουμάνης

Κινησιολογία: Αναστασία Γεωργαλά

Σχεδιασμός Φωτισμού: Άκης Σαμόλης

Σχεδιασμός αφίσας: surreart

Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου

Trailer: Αινείας Τζόπη

Βοηθός σκηνοθέτη: Δανάη Πολυχρονοπούλου

Παραγωγή: Πολυχώρος Vault

Ερμηνεία: Ευγενία Αποστόλου

Γενική είσοδος: 12 ευρώ – Μειωμένο: 10 ευρώ Φοιτητές / Μαθητές / Σπουδαστές / Κάτοχοι Κάρτας Πολυτέκνων (ΑΣΠΕ) / ΑμΕΑ / Κάτοχοι Κάρτας Ανεργίας (ΟΑΕΔ) /Συνταξιούχοι – Ατέλειες: 5 ευρώ

Προπώληση: viva, 10 ευρώ

VAULT THEATRE PLUS

Μελενίκου 26, Γκάζι, Βοτανικός

Πληροφορίες-κρατήσεις: 213 0356472 / 6949534889