Η ΖΩΗ ΩΣ ΑΚΡΩΝΥΜΙΟ

Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α. της ΛΕΝΑΣ ΚΙΤΣΟΠΟΥΛΟΥ

Στην δεκαετία του ΄90 απασχόλησε τους κοινωνιολόγους (αν και όχι μόνο) το φαινόμενο της «GENERATION X» (της ΓΕΝΙΑΣ Χ στα ελληνικά). Όπου με το Χ συμβολιζόταν η γενιά των εικοσάρηδων αλλά επίσης γινόταν αναφορά και στην άγνωστη (Χ Γενιά) ή εν τέλει Χαμένη γενιά. Το πρωτόγνωρο αυτό φαινόμενο είχε να κάνει με την ηλικιακή εκείνη ομάδα η οποία προσπαθούσε να σταθεί στα πόδια της μη έχοντας ουδεμία αναφορά. Μεγαλωμένη σε καιρούς κυριαρχίας της παγκοσμιοποίησης και του νεοφιλελευθερισμού όπου όλες οι συλλογικές ταυτότητες ήταν υπό αμφισβήτηση (το έθνος, η οικογένεια, η πολιτική, οι συλλογικότητες).
Αυτής ακριβώς της γενιάς φωνή αποτελεί η Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α.


ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Η Λένα Κιτσοπούλου (παιδί η ίδια της Γενιάς Χ) δεν έρχεται από το πουθενά. Έχει μακρόχρονη παρουσία σε σημαντικές θεατρικές σκηνές της Αθήνας, πρόσφατα δε την είδαμε στους «Πέρσες» του Γκόϊτσεφ. Έκανε την έκπληξη όμως όταν το 2006 πήρε το πρώτο βραβείο του περιοδικού ΔΙΑΒΑΖΩ για πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα με τα διηγήματά της ΝΥΧΤΕΡΙΔΕΣ (εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ), διηγήματα πλήρη παιδοκτονιών, παιδεραστιών και βιασμών. Αποτελεί κατά μία άποψη την φωνή των ανομολόγητων φόβων και ενοχών της ελληνικής κοινωνίας, κατά μία άλλη όμως είναι απλώς ένας θηλυκός Ταραντίνο.
Στο μονόλογο της Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α. γινόμαστε θεατές ενός απογεύματος μιας τριάντα και κάτι ελληνίδας. Σε αυτόν περιγράφονται με απίστευτα ειλικρινή και πειστικό τρόπο τα αδιέξοδα και οι φόβοι μιας ολόκληρης γενιάς. Μιας γενιάς η οποία έχει ακούσει για την φιλία, τον έρωτα, την οικογένεια, την ποίηση και όλες τις μεγάλες έννοιες, με μια μικρή λεπτομέρεια όμως. Δεν τις έχει νιώσει ποτέ, αδυνατεί να τις νιώσει.
Και είναι λογικό. Μια γενιά η οποία γαλουχήθηκε σε μια κοινωνία όπου το ΕΓΩ, για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, αποτελούσε την υπέρτατη αξία, έχοντας επιλέξει τα βαρίδια του φιλαυτισμού και του ναρκισσισμού αδυνατεί τώρα όχι να πετάξει, απλά και να περπατήσει. Αναθρεμμένες στα τρυφερά τους χρόνια με τα ιδανικά του γιάπη και του cocooning (για να θυμηθούμε κάποιες εντελώς ξεχασμένες σήμερα ιδέες) έρχονται αντιμέτωπες με τα αδιέξοδα που εμπεριέχει η επιλογή του ατομικού έναντι του συλλογικού. Άσχετα αν οι σκληρές οικονομικές συνθήκες του σήμερα κάποιους (αλλά όχι όλους) τους ξαναφέρνει σε επαφή αναγκαστικά με αυτούς τους θεσμούς συλλογικότητας.
Γι’ αυτό άλλωστε όταν η Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α. συστήνεται στο κοινό μας ενημερώνει ότι πάσχει από μια ιδιότυπη κατάθλιψη. Μια κατάθλιψη η οποία δεν έχει να κάνει με ορμονικές ανισορροπίες αλλά με την εσωτερική κενότητα την οποία αισθάνεται κάποιος/α έξυπνος/η αλλά απομακρυσμένος/η από την αριστοτέλεια εκδοχή του ανθρώπου. Και είναι μάλλον αυτή η κενότητα η οποία οδηγεί σε φόβους, ενοχές, αδιαφορία, μισανθρωπία. Είναι αυτή η κενότητα που σπρώχνει τον σύγχρονο άνθρωπο να βιώνει καταστάσεις όπως ο Ε.Ρ.Ω.Τ.Α.Σ. και η Φ.Ι.Λ.Ι.Α. (η ίδια η Ζ.Ω.Η. εν τέλει) ως ακρωνύμια όπου η συμπτωματική συνεύρεση κάποιων αρχικών γραμμάτων μας δίνει οτιδήποτε άλλο εκτός από την ίδια τη λέξη.
Είναι χαρακτηριστική η εξομολόγηση προς το κοινό κατά την οποία μας εμπιστεύεται «έχω καταλάβει ότι είμαστε στο πλοίο για την Ιθάκη και ότι σημασία έχει το ταξίδι και όχι ο προορισμός, αλλά εγώ θέλω να κατέβω. ΚΟΥΡΑΣΤΗΚΑ.»
Ζωές ματαιωμένες και μετέωρες λοιπόν χωρίς αναφορά σε ιδανικά, σκοπούς ή ταξίδια και που δυστυχώς αδυνατούν να σηματοδοτήσουν την ύπαρξή τους.
Ίσως η πιο συγκλονιστική στιγμή στο κείμενο να είναι η ερμηνεία του Κ.Α.Π.Α. δηλαδή Καμία Αληθινή Πίστη και Αξία.


Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Η Λένα Κιτσοπούλου υπεύθυνη για το μονόλογο αλλά και για τη σκηνοθεσία μαζί με την Μ. Πρωτόπαππα (την ερμηνεύτρια του ρόλου) κατορθώνει να δώσει μια συγκλονιστική παράσταση.
Σε ένα κείμενο αιχμηρό, καίριο αλλά και σοκαριστικό μερικές φορές, πετυχαίνει (ακούσια;) να δώσει ένα ολοκληρωμένο πορτραίτο για τους τριαντάρηδες της άλλοτε Γενιάς Χ.
Βγάζοντας προς τα έξω όλον τον εσωτερικό ψυχισμό αυτής της γενιάς, μας κάνει κοινωνούς μιας κατάστασης που απ’ ότι φαίνεται τη γνωρίζει αρκετά καλά. Ή μάλλον κατορθώνει το απίστευτο αυτό ψυχογράφημα επειδή είτε στον πυρήνα είτε στις παρυφές είναι μέλος αυτής της γενιάς. Περιγράφει (και) τα δικά της βιώματα άσχετα αν το έχει επιλέξει ή όχι. Και είναι αυτά ακριβώς τα βιώματα που συναντούμε και στα άλλα κείμενά της.
Όμως επιμένουμε κανείς άλλος δεν θα μπορούσε να δώσει μέσα σε μία ώρα τόσο συμπυκνωμένα τη Ζ.Ω.Η. της πρωταγωνίστριάς της Μαιρούλας. Μια παράσταση (πέρα του κοινότυπου της έκφρασης) που σε καθηλώνει.
Με δύο μικρές ενστάσεις. Το εισαγωγικό δεκάλεπτο περίπου βίντεο με την Κιτσοπούλου ουσιαστικά αυτοσυντευξιαζόμενη, όχι μόνο δεν κολλάει ως εισαγωγή στο έργο, αλλά απεναντίας το μόνο που κατορθώνει είναι να αναδείξει τον ναρκισσισμό αυτής της γενιάς (και της ίδιας της σκηνοθέτιδας).
Εξ όνυχος τον λέοντα.
Επίσης το κλείσιμο ουσιαστικά της παράστασης κατά την οποία γινόμαστε μάρτυρες «των περιπετειών» της Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α.Σ. στον άλλο κόσμο και την αφήγηση της συνάντησης που είχε με τον Τσιτσάνη ο οποίος εν τέλει ήταν Καρυωτάκης και με τον Αγ. Πέτρο δείχνει να έρχεται από άλλο κείμενο. Νιώθουμε σαν να μην μπορεί να υπερασπιστεί την ύστατη επιλογή της (της αυτοκτονίας της) γιατί ακόμα και σε αυτήν τη στιγμή δεν μπορεί να πάρει την ευθύνη μιας καίριας επιλογής. Ενδόμυχα παραδέχεται την αδυναμία λήψεως έστω και μίας σοβαρής απόφασης με τον οριστικό χαρακτήρα που ενδεχομένως αυτή κουβαλά και αναδεικνύει ότι η στάση ζωής της είναι ουσιαστικά ένα ταξίδι στο πουθενά.

Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Έχουμε κι άλλες φορές αναφερθεί στους πολύ καλούς ερμηνευτές της νέας γενιάς ηθοποιών που έχει προκύψει. Αναμφίβολα η ερμηνεύτρια της Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α.Σ.
Μ. Πρωτόπαππα ανήκει στην αφρόκρεμα αυτής της γενιάς. Η ερμηνεία της σε κάνει να αναρωτιέσαι εάν παίζει ή αν ζει το ρόλο της. Κατορθώνει να αναδείξει όλες τις ψυχολογικές αμφιταλαντεύσεις και τα κυκλοθυμικά ξεσπάσματα της ηρωίδας και κατορθώνει να μας δώσει μια άριστη βιωματική ερμηνεία. Η συμμετοχή της στη σκηνοθεσία αλλά και η φιλία η οποία την συνδέει με τη Λένα Κιτσοπούλου μας οδηγεί στο αυθαίρετο συμπέρασμα ότι στην ύπαρξη της Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α.Σ. ως έργου έχει το έμμεσο ή άμεσο μερίδιό της. Είμαστε σίγουροι ότι για την Πρωτόπαππα (όπως και άλλους πολύ καλούς ερμηνευτές ) θα ξαναμιλήσουμε στο μέλλον.
Αν μη τι άλλο τα τελευταία χρόνια το Ελληνικό θέατρο έχει βγει κερδισμένο σε επίπεδο ερμηνευτών.

Υ.Γ.
Η παράσταση κατέβηκε ύστερα από μια πετυχημένη δεύτερη χρονιά την Κυριακή 8 Νοεμβρίου. Επιλέξαμε όμως να ασχοληθούμε με αυτή γιατί πιστεύουμε ότι αποτελεί σημείο αναφοράς για την αρκετά ενήλικη πλέον ΓΕΝΙΑ Χ.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α.
ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ της Λένας Κιτσοπούλου.
Σκηνοθεσία: Λ. Κιτσοπούλου, Μ. Πρωτόπαππα.
Ερμηνεύει: Μ. Πρωτόπαππα
Σκην.-κοστ.: Ελ. Παραγεωργακοπούλου
ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ – ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΘΗΝΑΣ