Πέμπτη 10 Ιουλίου 2008

Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ 2 ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ


Τον τελευταίο καιρό παρατηρούνται έντονες διεργασίες γύρω από την λεγόμενη διοικητική μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή αλλιώς τον Καποδίστρια 2.
Διεργασίες οι οποίες είναι σαφώς διαφοροποιημένες από ότι προβλεπόταν μέχρι πριν έξι μήνες τουλάχιστον.
Έτσι έως το τέλος του 2007 η συζήτηση γύρω από το θέμα αφορούσε σαφώς στην πρόθεση της Κυβέρνησης για μείωση των Δήμων από το επίπεδο των 1034 που είναι σήμερα σε 330 έως 340 περίπου. Αυτές οι συνενώσεις θα αφορούσαν σε πρώτο επίπεδο τουλάχιστον στην περιφέρεια (δεν θα άγγιζαν τον αστικό ιστό της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης ) και θα ήταν σε αυτή τη φάση τουλάχιστον εθελούσιες.
Αίφνης τόσο μετά την ημερίδα της ΤΕΔΚΝΑ (της 17ης Ιουνίου) όσο και το σχετικό διήμερο της ΚΕΔΚΕ (23-24 Ιουνίου ) τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα Τον τελευταίο καιρό παρατηρούνται έντονες διεργασίες γύρω από την λεγόμενη διοικητική μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή αλλιώς τον Καποδίστρια 2.
Διεργασίες οι οποίες είναι σαφώς διαφοροποιημένες από ότι προβλεπόταν μέχρι πριν έξι μήνες τουλάχιστον.
Έτσι έως το τέλος του 2007 η συζήτηση γύρω από το θέμα αφορούσε σαφώς στην πρόθεση της Κυβέρνησης για μείωση των Δήμων από το επίπεδο των 1034 που είναι σήμερα σε 330 έως 340 περίπου. Αυτές οι συνενώσεις θα αφορούσαν σε πρώτο επίπεδο τουλάχιστον στην περιφέρεια (δεν θα άγγιζαν τον αστικό ιστό της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης ) και θα ήταν σε αυτή τη φάση τουλάχιστον εθελούσιες.
Αίφνης τόσο μετά την ημερίδα της ΤΕΔΚΝΑ (της 17ης Ιουνίου) όσο και το σχετικό διήμερο της ΚΕΔΚΕ (23-24 Ιουνίου ) τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα σε επίπεδο προθέσεων προς το παρόν. Στις εισηγήσεις τους τόσο ο Υφυπουργός Νάκος όσο και ο επικεφαλής της ΚΕΔΚΕ Ν. Κακλαμάνης μίλησαν ξεκάθαρα για υποχρεωτικές συνενώσεις οι οποίες θα συμπεριλαμβάνουν την Αττική αλλά και τη Θεσσαλονίκη.
Ως επιχείρημα προέβαλαν την αναγκαιότητα για ισχυροποίηση των Δήμων, την εξασφάλιση της βιωσιμότητας (;), την ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας (;), κ.λ.π., κ.λ.π., κ.λ.π..
Αυτό τουλάχιστον είναι που βγήκε στην δημοσιότητα. Τεχνηέντως εξαφανίστηκε η κριτική που έγινε στην μέχρι τώρα εφαρμογή του Καποδίστρια 1 και η οποία καταδείκνυε την πλήρη αποτυχία του. Ως αιτία προσδιορίστηκε η ελλιπής χρηματοδότηση των Δήμων που προέκυψαν, ενώ ουδεμία αναφορά έγινε στη σταδιακή φυγή του πληθυσμού από την ύπαιθρο, στην αποδυνάμωση των αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών και στην υπερσυγκέντρωση των διοικητικών δομών στα αστικά κέντρα.
Την ίδια ακριβώς στιγμή οι επικεφαλής των Δήμων έδειξαν να ενδιαφέρονται περισσότερο στο να αποτελέσουν το επίκεντρο των μελλοντικών συνενώσεων παρά στο να προσεγγίσουν το όλο ζήτημα από μια πολιτική σκοπιά.
Σαφής επιδίωξη μάλιστα του Ν. Κακλαμάνη η κατά προτεραιότητα συγκρότηση Μητροπολιτικού Δήμου στην Αττική καθιστώντας τον αιρετό άρχοντα με μια εκλογική βάση 4.000.000 εκλογέων, ουσιαστικά δεύτερο τη τάξει μετά τον πρωθυπουργό της χώρας.
Επι της ουσίας τώρα ' ο Καποδίστριας 2 όπως και ο προηγούμενος δεν θα μπορέσει να επιλύσει βασικά ζητήματα για την ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας και της υπαίθρου ιδιαίτερα. Η απομείωση των διοικητικών λειτουργιών (τοπικές υπηρεσίες κ.α) οδηγεί στην σταδιακή ελάττωση του πληθυσμού της περιφέρειας μιας και πλέον η εξυπηρέτηση των κατοίκων (από ένα πιστοποιητικό γέννησης μέχρι τη στήριξη της απασχόλησης) μεταφέρεται σε κέντρα 60 ή και 100 χιλιόμετρα, κάποιες φορές, μακρύτερα από τον τόπο διαμονής.
Η μέριμνα για την προστασία του αστικού, αγροτικού και φυσικού περιβάλλοντος περνά από τα χέρια των τοπικών κοινωνιών (Δήμων ή Κοινοτήτων) σε κεντρικότερους και πιο απομακρυσμένους οργανισμούς. Ενώ μέχρι τώρα η κάθε Κοινότητα και Δήμος είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και καθήκον στη συντήρηση, φύλαξη και ανάπτυξη των υπαρχουσών δομών (υδρευτικοί και αρδευτικοί οδοί, πυρασφάλεια, καθαριότητα, τοπικό οδικό δίκτυο κ.λ.π.) τώρα τούτο το αναλαμβάνει ο κεντρικός Δήμος ο οποίος όμως έχει και τις προτεραιότητές του (οι οποίες σαφώς συνδέονται ευθέως και με τον αριθμό των ψηφοφόρων), με αποτέλεσμα μικρές οικιστικές κοινότητες (άρα και με λίγους κατοίκους) να κατέχουν τις τελευταίες θέσεις στην όποια εξυπηρέτηση.
Βασικότατο έλλειμμα παρουσιάζεται και στην πολιτική λειτουργία των τοπικών κοινωνιών.
Παλαιότερα ο κάτοικος των μικρών Δήμων και των Κοινοτήτων της υπαίθρου συναντούσε και συναντά τον τοπικό Δήμαρχο ή Κοινοτάρχη ακόμα και στον δρόμο μπορώντας έτσι να του διαμαρτυρηθεί ή και να τον ελέγξει. Η παρουσία στα τοπικά συμβούλια ήταν ευκολότερη άρα και ο δημόσιος έλεγχος συχνότερος. Η τοπική αυτοδιοίκηση λειτουργούσε, με τις όποιες ελλείψεις της, περισσότερο. Μπορούμε να φανταστούμε πόσο πιο δύσκολες γίνονται οι αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, λειτουργίες και παρεμβάσεις σε Δήμους των 50.000, 100.000 ή και 200.000 κατοίκων.
Ακόμη, βασική και αναγκαία συνθήκη για την εφαρμογή του Καποδίστρια 2 είναι και η φορολογική αποκέντρωση. Με άλλα λόγια η σταδιακή δυνατότητα των καινούριων Δήμων να επιβάλλουν αυτοτελώς φόρους (πέρα των δημοτικών τελών). ΄Ετσι από ένα δημοκρατικό μέτρο όπως είναι η άμεση φορολογία βάσει των εισοδημάτων, τα έσοδα της οποίας κατανέμονται (θεωρητικά τουλάχιστον) σε όλη τη χώρα, περνάμε στο μοντέλο όπου πλούσιοι Δήμοι (λόγω τοποθεσίας ή ταξικής σύνθεσης) θα διαχειρίζονται δικούς τους φόρους σε αντιστοιχία με Δήμους όπου κυριαρχεί η ανεργία και η τοπική αποανάπτυξη.
Εν ολίγοις και σε μια πρώτη προσέγγιση του ζητήματος, ο επερχόμενος Καποδίστριας 2 (υποχρεωτικός και ολοκληρωτικός) θα επιδεινώσει ακόμη περισσότερο την κατάσταση στην τοπική αυτοδιοίκηση και ιδιαίτερα στον ευαίσθητο χώρο της υπαίθρου.
Θα λειτουργεί σε μια κατεύθυνση επιπλέον συγκεντροποίησης των Δήμων και άρα αποδυνάμωσης των αποκεντρωμένων, αμεσοδημοκρατικών και συμμετοχικών δομών.
Θα στηρίζει και θα στηρίζεται σε μια ακόμη πιο άδικη διαδικασία φορολόγησης.
Θα αποστεώνει τις τοπικές κοινωνίες από τις δυνατότητες αυτοδιοικητικών λειτουργιών και πρωτοβουλιών.
Θα οδηγεί σε μια επιπλέον πληθυσμιακή ερημοποίηση της περιφέρειας.
Στο βαθμό που τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας έχουν σταθεί αναφανδόν υπέρ της εφαρμογής του, τον Συνασπισμό να στέκει σε μια «κριτική» υπεράσπισή του και μόνο το ΚΚΕ να έχει ταχθεί ξεκάθαρα κατά, είναι χρέος των τοπικών κοινωνιών στο βαθμό που θέλουν και μπορούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες αντίστασης.

Δεν υπάρχουν σχόλια: