Ιστορία γυναικείας αυτολογοκρισίας

Της ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

(Από την Ελευθεροτυπία της Πέμπτης 30/4/09)
Ούτε πορνογραφία ούτε χυδαιότητα. Κι ας μιλάμε για έναν επτάλεπτο... γυναικείο αυνανισμό. Τόσο διαρκεί περίπου η μικρού μήκους ταινία της Λουκίας Ρικάκη, «Κατά μόνας ηδονές» (2007), όπου η σκηνοθέτις προσεγγίζει μέσα από εικόνες και κείμενα τη σχέση της γυναίκας με το σώμα της και τις δυνατότητες απόλαυσης που μπορεί να της χαρίσει.

Θα προβληθεί τη Δευτέρα στις 9.30 στον «Ιανό» (Σταδίου 24) και θα ακολουθήσει συζήτηση για την απεικόνιση της σεξουαλικότητας στην τέχνη αλλά και τον αυνανισμό. Οι ομιλητές είναι ο σκηνοθέτης Νίκος Αλευράς, ο καθηγητής Ψυχοπαθολογίας Φώτης Καγγελάρης, η φιλόλογος-συγγραφέας Μαίρη Μεταξά, ο συγγραφέας Γιώργος-Ικαρος Μπαμπασάκης και οι σκηνοθέτες Εύα Στεφανή και Στέργιος Νιζήρης.

Μπορεί η Λουκία Ρικάκη να τόλμησε να κάνει αυτό το -προκλητικό για κάποιους- φιλμάκι, αλλά πίσω του κρύβεται μια ιστορία... αυτολογοκρισίας. Το υλικό επρόκειτο να συμπεριληφθεί στην προηγούμενη μεγάλου μήκους ταινία της, «Κράτησέ με». Δεύτερες σκέψεις, όμως, την έκαναν διστακτική. Οταν αργότερα την κάλεσε ο Αγγελος Σπάρταλης να κάνουν τη σπονδυλωτή ταινία «Την καρδιά μου πλήγωσες» «έτσι για την τρέλα μας, όπως μου είπε, σκέφτηκα ότι, αν ήθελα να κάνω την τρέλα μου, έπρεπε να μοντάρω το υλικό που είχα», διηγείται η σκηνοθέτις.

Τι κινητοποίησε, λοιπόν, τη Λουκία Ρικάκη να κάνει αυτή την ταινία; «Πιστεύω ότι όσο περισσότερο γνωρίζεις το σώμα σου -και δεν εννοώ μόνο τις σεξουαλικές περιοχές- και συμφιλιώνεσαι με την εικόνα σου, τόσο καλύτερα μπορείς να σχετίζεσαι με τους άλλους και τελικά να κάνεις σεξουαλικές σχέσεις. Το κομμάτι του αυνανισμού είναι μια διαδικασία αυτογνωσίας», λέει. Υπάρχει και ένας ακόμα λόγος: «Με ενδιαφέρει και αισθητικά. Μου αρέσουν οι πίνακες γυμνών από προηγούμενες δεκαετίες», συμπληρώνει.

Υπάρχει, όμως, και δεύτερη αυτολογοκρισία. Οταν το «Κατά μόνας ηδονές» ήταν στο στάδιο του μοντάζ, η σκηνοθέτις άφησε έξω κάποιες σκηνές με δονητές, «περισσότερο για αισθητικούς λόγους», όπως λέει.


«Το κομμάτι του αυνανισμού είναι μια διαδικασία αυτογνωσίας», λέει η Λουκία Ρικάκη
Το «Κατά μόνας ηδονές» έχει ήδη κάνει τον κύκλο του, καθώς πρόκειται για ταινιάκι του 2007. Οι αντιδράσεις είναι πολλών ειδών. «Ελάχιστοι μου είπαν ότι είχε το αποτέλεσμα που έχει μια πορνοταινία, δηλαδή να ερεθίσει», λέει η σκηνοθέτις. Οι «σοκαριστικές» αντιδράσεις ήρθαν μάλλον από το... γυναικείο κοινό.

«Πολλές φίλες μου είπαν "μα γιατί έκανες την ταινία, αφού εμείς δεν το κάνουμε αυτό". Υπάρχουν άνθρωποι που αντιμετωπίζουν ενοχικά τον αυνανισμό. Είτε λόγω θρησκείας είτε λόγω του τρόπου που μεγάλωσαν. Μπορεί στο σπίτι τους να μην επιτρεπόταν το γυμνό, δηλαδή να μην κυκλοφορούσαν οι γονείς γυμνοί. Ολα τα πιτσιρίκια χαϊδεύουν το σώμα τους. Είναι ένα ένστικτο που έχουμε πριν μας επιβληθούν τα "πρέπει". Ζήσαμε και τα χίπικα κινήματα, αλλά υπάρχει μια συντηρητική στροφή στην κοινωνία, που νομίζω ότι οφείλεται σε λόγους ανασφάλειας», εξηγεί.

Η Λουκία Ρικάκη διαπίστωσε και μια άλλη προκατάληψη. «Θεωρούν ότι για να αυνανιστεί μια γυναίκα δεν έχει σεξουαλική ζωή. Εκεί διαολίζομαι. Στο αγόρι ο αυνανισμός είναι δείγμα περηφάνιας, ενώ στην γυναίκα σημάδι σεξουαλικής μοναξιάς», προσθέτει.

Οση ώρα παρελαύνουν από την οθόνη οι σκηνές όπου η γυναίκα χαϊδεύει το σώμα της, τα καρέ συνοδεύονται από ρήσεις των Ρουσό, Νίτσε, Φλομπέρ κ.ά. «Λειτουργούν ίσως ως δεκανίκια απενεχοποίησης. Τα τσιτάτα κάνουν το θέμα πιο οικουμενικό. Από την άλλη, εμένα με τροφοδοτούν τα βιβλία και οι σκέψεις των άλλων και γίνονται εργαλεία διαλόγου», λέει.